| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye İhracat Kredi Bankasının (TÜRK EXIMBANK) 2013 ve 2014 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 02 .11.2016 |
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Teşekkür ederim.
Şimdi, bu tür bankalar, EXİMBANK, Kalkınma Bankası veya mevduat bankalarında en büyük problemlerden birisi kredilerin geri dönüşü konusunda yaşanıyor. Bu oranlara özel bankalarda baktığımızda bu kredileri -geri dönmeyen- takipteki kredileri satabildikleri için veya böyle bir imkânları olduğu için oranlar düşük görünüyor ama kamu bankalarında, genellikle Halk Bankası, Ziraat Bankası, Yatırım Bankası, işte EXİMBANK gibi bankalarda bu oranlar yüksek görünmekte ki normalde farklı ülkelerdeki kendileri gibi yatırım bankaları ya da EXİMBANK gibi bankalarda da biz çok öndeyiz o konuda. Batık kredilerin geri döndürülmesi konusunda sıkıntı yaşanıyor. Tabii, biraz evvelki örnekte olduğu gibi, on dokuz yıl, yirmi yıl çalıştığınız bir firmanın başına bir akıbet gelebilir ama bu örneği bu standart yaşanan piyasa krizi veya standart yaşanan birtakım olayların dışında gelişip eksikliklerin en üst seviyede yaşandığı bir olay olarak görüyorum yani bankanın denetimden uzak bir kredi kullandırması gibi bir olayla karşı karşıyayız. Orada davaların açıldığını, yasal sürecin, takip sürecinin başlatıldığı belirtiliyor.
Bir: Bu yasal takip süreci ne zaman başlatıldı? Birinci soru bu. Bu 65 no.lu müşteriyle ilgili hangi tarihte başladınız yasal sürece? O tarihle ilgili net bir şey yok; onu bir öğrenmek istiyorum.
Bir de kurumda personele kredi kullandırtılıyor. Size bu soru sorulmuş "Ne kadar kredi kullandırılıyor?", "Kim kullanıyor?" diye. 2014 yılında yaklaşık 6 milyon TL personele kredi kullandırılmış. Ben 2014, 2015, 2016 rakamlarını istiyorum.
Yine bahsettiğiniz cevabınızda da "En düşük yani diğer şirketlere kullandırdığımız ihracat kredilerinin en düşük faiz oranıyla kullandırılıyor." deniyor. Bu oran nedir, en düşük oran? Bunu bana böyle bir tablo hâline dönüştürürseniz "Şu oranlarda kullandırdık, bu oranlarda kullandırdık." diye...
Personele kullandırılmasına karşı mıyım? Hayır, değilim ama bankanın, bir devlet bankasının personelinin de orada çalışıyor diye bu imtiyazdan çok farklı bir şekilde yararlanmasını da doğru bulmam yani bir imtiyazlı hâle dönüşmesini doğru bulmam. Tabii ki birtakım istisnalar olabilir. Bunu bir net görmek istiyorum.
Yine, personel alıyorsunuz, açıktan personel alıyorsunuz. Tabii, Bankalar Kanunu biraz Devlet Memurları Kanunu'ndan farklı olarak yürütülüyor, biraz özerklik tanındı onlara diğer devlet bankalarında olduğu gibi. Ama burada, tabii, son zamanlarda bu FETÖ'de önümüze çıkan tabloya baktığımızda, bu alımların genelde, son yıllarda, özellikle devlete işte bu acımasızca terör, darbe yapmaya girişen, kendi milletine silah çeken insanların yakınları ya da siyasilerin referanslarıyla bu insanların kamuya alındığına şahit olduk, görüyoruz ve zaten kamudan bu kadar insanın ihraç edilmesinin gerekçelerinden, nedenlerinden bir tanesi de bu.
Şimdi, eğer bir liyakat yoksa ve sizin bankacılık hizmetlerine uygun olup olmadığını nasıl anlıyorsunuz veya referansı ne alıyorsunuz? Çünkü KPSS'yi kullanmıyorsunuz, çocuklar eşit şartlarda yarışmıyor. Sizin bankanıza açtığınız pozisyon için başvuran insanları neye göre... "İnsan kaynakları değerlendiriyor." diyorsunuz. Tamam, insan kaynakları değerlendiriyor. Geçmişte de değerlendirdi insan kaynakları. Baktığınız zaman CV'sine, size başvuran veya kamu kurum ve kuruluşlarına başvuran vatandaşların CV'lerine baktığınızda çok yetenekli insanlar olduğunu, çok iyi eğitim almış insanlar olduğunu görüyoruz. Bu tür açıktan alımlarım tek temel nedeni var, siyasi referansların öne çıkması. Nedeni demeyeyim de en çok bu nedenlerle alımlar yapılıyor kamuda. Tabii siyasi referans nedir? Mevcut hükûmettir, o dönemin hükûmetidir. Bu hükûmet bugün A Partisidir, yarın B Partisidir. Onun için de çok böyle yeterince sınav yapmadan, daha çok mülakat ve insan kaynaklarına bırakılıp alınan personelin gelecekte sıkıntılar yarattığını, hatta yeterli liyakata sahip olmadığını gördük. Bu nedenle, niye düşünmüyorsunuz, KPSS'yle ve ilgili okullardan mezun olan çocukların bu eşit şartlarda yarışmasını niye düşünmüyorsunuz da mülakatla gerçekleştiriyorsunuz bunu? Bunun önemli olduğunu düşünüyorum. Buna da aslında kamu iktisadi teşebbüslerinde bir standart getirilmesi gerektiğine de inanıyorum.
Yine iç önerilerde, 27'nci iç öneride 4947 no.lu müşteri var. Yaklaşık 37 milyon TL'lik bir temerrüt faizi, BSMV'si var 1 milyon 800 bin liralık gibi, 40 milyona yakın, 20 de anaparası var, 60 milyona yakın bir para. Bu konuşulmadı, 4947 no.lu firma. Bununla ilgili mali sorumluluk davası da açılmış. Bu davanın sonucu nedir yani nereye geldi, sonuçlandı mı, devam ediyor mu, zaman aşımına uğrama tehlikesi var mı bunun, bunu takip ediyor musunuz? Bu konuda da bilgilendirirseniz sevinirim. İç öneri, 4947 no.lu firma.
TÜRK EXIMBANK GENEL MÜDÜRÜ HAYRETTİN KAPLAN - 49...
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - 4947, iç önerilerde 27'nci.
TÜRK EXIMBANK GENEL MÜDÜRÜ HAYRETTİN KAPLAN - Tamam.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Orada yüklü bir rakam var.
Teşekkür ederim.
BAŞKAN - Sayın Akar, teşekkür ederim.
Sayın Genel Müdürüm, buyurun.
Yazılı mı?
TÜRK EXIMBANK GENEL MÜDÜRÜ HAYRETTİN KAPLAN - Yazılı.
BAŞKAN - Hemen cevaplayabilecekleriniz varsa cevaplayın.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Cevaplayabilecekleriniz varsa cevaplayın.
TÜRK EXIMBANK GENEL MÜDÜRÜ HAYRETTİN KAPLAN - Şimdi, en son bir kısa cevap vereyim: Tabii, bu firmalarla ilgili takip devam ediyor, onları yazılı bildirelim de bu personel meselesi... En son bir uzman yardımcılığı sınavı yaptık, KPSS, bir üniversiteye hazırlattığımız yazılı sınav ve sözlü, mülakatla aldık. Ama şu da bir gerçek: Şimdi, benim ara elemana ihtiyacım olduğunda ben yazılı sınav yapamam. Bunu yine bankalardan, bunların belli bir sitesi var insan kaynaklarıyla ilgili, oradan çağırarak bizim yöneticilerimizin yaptığı mülakatlarla yani insan kaynakları, artı alacak yöneticinin yaptığı sınavla da almak zorundayız.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Onlara bankalardan da transfer sınavı yapabilirsiniz, bunda bir sıkıntı yok. Yani biliyorum ki özel bankalardaki insanlar kamuda çalışmak isterler ve bu sınavlara girerler. Ben sizden üniversiteye hazırlatmış olduğunuz soruları, artı mülakatta bir görüntünüz varsa bunun deşifre edilmiş şeklini ya da görüntü yoksa mülakat sorularınızı talep ediyorum. Onlar da yazılı olabilirse sevinirim. Neler soruyorsunuz bunlara merak ettim ben.
Teşekkür ederim.