MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Tabii, bu önerge aslında bugünkü değil, bir süredir devam eden yani "Yedek ödenek niye şişiyor." tartışmalarından kaynaklanıyor. Takdir Komisyonun tabii yani sorun çözmek üzere verilmiş bir önerge ama müsaade ederseniz, şimdi Sayın Seçer'in... Kamuya alımına kadar ki bütün şeylerini benim paylaşmamam mümkün değil, ben aynı fikirdeyim. Yani, tarım sektörü önemli bir sektördür, tarımda ciddi bir potansiyel vardır, Avrupa Birliğinde bütçenin önemli bir kısmının tarım desteklerine gittiğini biliyorum ama Avrupa Birliği bütçesi de ülke bütçelerinin yüzde 1'ine tekabül ediyor, onu da bilmenizde fayda var.

Şimdi, siz de aşağı yukarı aynı vurguları yaptınız. Yani, biz yükseköğretimde son yıllarda gerek yeni üniversitelerin açılması gerekse harçların kaldırılması gerekse açık öğretim imkânlarının artırılması gerekse ikincil öğretimle birlikte yükseköğrenime erişim oranlarında yüzde 90'ları aştık. Bizim nüfusumuz genç, şu anda, biliyorsunuz, neredeyse 20 milyon öğrencimiz var. Şu anda çalışma çağındaki nüfusumuz 56 milyon. Bu bahsettiğimiz kısmen çalışma çağında olmayanlar, daha gelecekler.

Şimdi, bunları tabii ki kazanmak istiyoruz. Eğitim sisteminin daha rasyonel bir hâle getirilip gerçekten Türkiye'nin ve dünyanın uzun vadeli ihtiyacını yani temel bilim alanlarına ve teknik alanlara... Oralarda da ciddi açığımız var. Yani, ben sizden daha fazla bu konuları zaman zaman şey yapıyorum. Dolayısıyla yani önümüzdeki döneme baktığınız zaman bu türden talepler ve baskılar çok çok daha farklı boyutlara ulaşacak. Fakat, şimdi şunu da görelim: Mesela, bugün, Kore, eğitim noktasında ve kendisini orta gelir tuzağından kurtaran

-yakın dönemde- yüksek gelire ulaşan, teknolojide önemli eşikleri aşan çok istisnai ülkelerden biri. Yakın dönemden bahsediyorum yani petrolü olmadan, şeyi olmadan... Kore önemli bir örnek. Şimdi, Kore'de hedef şu: Yüzde 100 üniversite eğitimi. Yani, o eğitim çağındaki herkese üniversite. Ama, orada da hiç kimsede "Efendim, kamuda değerlendirileceğiz." şeklinde hiç öyle bir yaklaşım yok, böyle bir talep de yok. Şimdi, bizim gerçekçi olmamız lazım. Bizim gerçekten bu konularda... Yani, tamam, temel ihtiyaçları karşılayalım, peyderpey karşılayalım, işte bütçe kapsamında işte şu kadar bin kadro var, onların bölüşümünde rasyonel bir zeminde gidelim fakat, inanın -yani, ben de bunu görüyorum bütün sosyal medyada, her çıktığım sahada falan ama- bu, işte, belli meslek gruplarının mezuniyet sonrası kamuda iş beklentileri çok ciddi bir sorun ve gerçekçi bir talep değil arkadaşlar yani gerçekten değil. Onun için, yani, genel anlamda, hani, biz bütçeyi yaparken kamuda son yıllardaki genişleme, personel genişlemesi, işte personel giderlerinin genel olarak bütçe içerisindeki payı yüzde 30'lara dayanmış olması, bizim bir mali kural olarak, mahalli idarelerde bunun varlığı, vesaire gibi konuları dikkate alarak bu sene biraz daha -yani, yine alıyoruz, net anlamda ciddi bir alım olacak ama- temkinliyiz. Yani, bunları, bu talepleri dikkate alalım ama inanın bunların sonu gelmeyecek ve ileriki yıllarda üniversiteye erişimle birlikte bu tür fakültelerden mezun olan sayısı -yani genel olarak konuşuyorum- her alanda çok çok daha.... Şimdi, bugün iktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunları bile organize olmuşlar.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Her üniversitede var.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bravo.

Şimdi, onun için, bizim tarımı, hakikaten ölçeği büyütüp...

BAŞKAN - Özel sektörün istihdam edeceği hâle getirmemiz lazım.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Tabii, yani önünü açmamız lazım.Maaş yerine, biz bunları sanayicimize, çiftçimize gerçek anlamda destek olarak verirsek inanın daha yüksek maaşlar, daha yüksek gelirler çıkar.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Kalifiye mühendisler de bulunmuyor, biliyor musunuz?

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Siz bunu benden daha iyi biliyorsunuz.

BAŞKAN - Kalifiye de bulamıyorsunuz efendim.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Bir parantez açayım Sayın Bakanım: Özel sektörde istihdam edelim, özel sektör de kalifiye mühendis bulamıyor.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - İşte, onu anlatıyorum, aynı şeyleri konuşuyoruz.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Kaç tane mühendis gönderdim, beğenmiyorlar.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - İşte, aynı şeyi konuşuyoruz.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Yani, böyle bir eğitim olabilir mi?

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bakın, özellikle sizin aranızda iş dünyasından gelen arkadaşlar olabilir. Ben zaman zaman yani dolaştığımda... Bakın, gerçekten, yanlış hatırlamıyorsam bugün veya dün gazetelerin Ankara yerel eklerinden birinde gördüm "Ostim'de eleman bulamıyoruz." diye şikâyet var.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Terslik, eğitim sistemi.

ADNAN KESKİN (Denizli) - O zaman Sayın Bakanım, bu eğitim politikasını kim değiştirecek?

BAŞKAN - Onun da yeniden masaya yatırılması lazım.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Arkadaşlar, tamam, biz burada karşılıklı konuşuyoruz.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Hayır, hayır, katılıyorum ama bu eğitim politikasını kim değiştirecek?

BAŞKAN - Evet, teşekkür ederim.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Şimdi, biz değiştireceğiz.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Önemli bir sorun.

BAŞKAN - Arkadaşlar, interaktif, karşılıklı bir şey olmasın lütfen.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Sorumluluk bizim, sorumluluk bizim.

VAHAP SEÇER (Mersin) - Kaynak israfı, zaman israfı, çok önemli bir konu.

BAŞKAN - Çok derin bir konu.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Şimdi, şunu anlatmaya çalışıyorum: Müsaade ederseniz... Hakikaten bu personel konusunda biz artık bir çalışma yaptık. Ben anlıyorum, saygı da duyuyorum taleplere de ama bu şekilde götürmemiz lazım. Özetle benim söyleyeceğim bunlar.

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Bakanım.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Ama Sayın Bakanım, önümüzdeki yıllarda Türkiye'de sosyal çalkantıların temeli bu gençler olacak.

BAŞKAN - Evet, Sayın Keskin'in dikkati çektiği nokta çok önemli.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Bugün her birimizin odasına babalar geliyor, anneler geliyor. Yani, bir üniversite genci babasının hangi koşullarda kendini okuttuğunu biliyor.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Evet.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Özellikle, emekli bir baba yarım maaşını gönderiyor, çocuğunu eğitiyor, o çocuk sabahleyin kalktığında babasının yoluna harçlık için bakıyorsa onu sistemle ilgili yaşatamayız.

BAŞKAN - Sayın Keskin, haklısınız, üniversite 2'nci sınıftayken bunu düşünmek gerekiyor, mezun olduktan sonra değil.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - İşte o nedenle aktif iş gücü politikalarıyla bizim insanlarımızı yeniden becerilerle...

ADNAN KESKİN (Denizli) - Aynen.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Yani, bizim yapacak çok şeyimiz var.

ADNAN KESKİN (Denizli) - Yani, bir çocuk üniversiteyi bitirdiğinde masaya oturacağını düşünüyorsa...

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bu aşamada da yapacak çok şey var.

BAŞKAN - Evet, o da doğru değil.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bakın, o nedenle, konu konu açıyor ama bir şey söyleyeyim müsaadenizle: Şimdi, mesela, ben bu organize sanayi bölgelerinde teknik okulların açılmasını çok takdir ediyorum. Niye biliyor musunuz?

BAŞKAN - Destekliyoruz onu da zaten.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Çünkü gerçekten yani o süreçte elle tutulur bir beceri kazanacak. Yani, bizim eğitim sisteminin eksikliği, bir, bizim değerleri üretmemiz lazım; işte, çevre saygısı, insan saygısı, vesaire vesaire ama ondan sonraki şey beceridir, en altta bilgidir. Okuma yazma bilen birisi, hele bu devirde, her yerden bilgi toplayabilir, hatta görselli de var yani Youtube'dan, oradan buradan. O nedenle, yani, bizim hakikaten şu eğitim sisteminde hem temel bilimler -çünkü çok önemli- hem de mühendislik noktasında... Çünkü bunun dünya ölçeğinde alıcısı var, bakın dünya ölçeğinde alıcısı var ama şimdi diğer birçok alan da hakikaten sıkıntılı ama bunları konuşuyoruz, bunlara ilişkin de tabii ki sürekli bir şekilde çözümler getirmemiz lazım, çalışmamız lazım.

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Bakanım.

Çok detaylı açıklama yaptı Sayın Bakanımız.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Kamu istihdamı seviyesi biraz artırılabilir yani nicelik ve nitelik açısından.

BAŞKAN - Sayın Bakanın takdire bıraktığı önergeyi oylarınıza sunuyorum...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika Sayın Başkan...

BAŞKAN - Pardon...

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bakın, kamu yoluyla istihdam artışı...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Nicelik problemleri var yani.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Bakın, siz de biliyorsunuz, -herhangi bir şahıs olabilirsiniz, ülke olabilirsiniz, ayrı- kaynaklar sınırlı. Kaynakların alternatif kullanımları vardır. Şimdi, örnek olarak, yani, acaba biz AR-GE'ye daha fazla destek verirsek ne tür bir getiri gelir, efendim iş âlemine maliyetleri aşağıya çekecek şekilde destek verirsek ne tür bir istihdam... Şimdi, bakın, şunu söyleyeyim: Yani, biz, taş çatlasa, en fazla, son birkaç yılda, son yedi-sekiz yılda, on yılda belki 1 milyon adam almışızdır kamuya ama özel sektörün bu tür ilave desteklerle, teşviklerle yarattığı istihdama bakarsanız kat kat daha fazla.

BAŞKAN - 4 milyon.

MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK (Batman) - Yani, ben şunu anlatmaya çalışıyorum: Ülke olarak, bir bütün olarak bu kaynakları, tabii ki memleketin ihtiyaç duyduğu personeli de alalım ama bunu alırken rasyonel bir zeminde gidelim, diğer imkânları da mümkün olduğunca öbür taraflara aktaralım. Benim söylediğim şey bu.

BAŞKAN - Evet, teşekkür ederiz Sayın Bakanım.