EMİNE NUR GÜNAY (Eskişehir) - Sayın Genelkurmay Başkanım, hoş geldiniz. Öncelikle teşekkür ediyorum, gerçekten sizin de söylediğiniz gibi 15 Temmuza kadar gelen süreçte, kırk altı, elli yıllık bir süreci neden, niçin, nasıl ve ne yapılabilir çerçevesinde bize çok güzel bir formatta özetlediniz. Bizim için çok değerli bilgiler...

Ben, sizin Ahmet Hakan'la yaptığınız bir programda darbenin arkasında üç grup olduğunu dile getirdiğinizi hatırlıyorum. Benim çok ilgimi çekmişti. Bu da gerçekten çok güzel bir boyutu sergiliyor bundan sonraki süreci bizim değerlendirmemiz açısından. Bu üç grubu açabilir misiniz? "İlk grup kalkışmayı planlayanlar, yönetenler, ikinci grup anında yapması gerekenleri yapmayanlar, üçüncü grup da aslında Cemaatçi olmayıp bundan bir şekilde istifade etmek isteyenler." dediniz. Eğer bu grupları biraz açarsanız bundan sonraki süreci yönetmemiz, incelememiz açısından bizim için çok değerli olacaktır. Bir de bu gruplar içinden, bu tanımladığınız gruplar içinden tanıdığınız kişiler var mı?

Çok teşekkür ederim.

GENELKURMAY ESKİ BAŞKANI İLKER BAŞBUĞ - Ben teşekkür ederim.

Bu 15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle tutuklananları bilmiyorum rakam kaç, nereye ulaştı, ben şu anda net bilmiyorum, asker ve sivil olarak. Benim 1 Ağustos 2016'da o söyleşide söylediğim şu, o gün de aynı şeyi söyledim, bugün de aynı noktadayım: Bugün, 15 Temmuz darbe girişimi, kalkışması nedeniyle tutuklanan ve cezaevine konulanların -askerî personel için tabii ben bu değerlendirmeyi yapabilirim- ben hepsinin Fetullah Gülen terör örgütü mensubu olduğuna inanmıyorum, değerlendirmiyorum, hepsi olamaz. O zaman, peki, kim bunlar? Şöyle dedim: Bir, evet, bu 15 Temmuz darbe girişimini planlayan, organize eden, uygulamada baş rolü oynayan yani bu işin ana omurgası kesinlikle Fetullah Gülen terör örgütüne mensup Silahlı Kuvvetler personelidir, ana omurga. Bunda bir tereddüdüm yok ama isim bazında kimdir, nedir, ben bilemem, onu yargı ortaya koyacak. Kimseyi de burada suçlayamayız. Bu, her şeyden evvel bizim bağırdığımız masumiyet karinesine biz aykırı hareket edemeyiz, şu anda yargı sürecinde. Birinci grup bu. Belki de büyük bir miktarı da olabilir, bilemiyorum ama ana omurga budur, doğrudur.

İkinci grup, söylediğim şudur: Evet, o akşam, o gece yaşanan olaylarda anında reaksiyon göstermeyen, geç kalan, biraz tereddütlü davrananlar da olabilir ama bu, onların Fetullah terör örgütü mensubu olduğu anlamına gelmez, ikinci grup. Birisinin isminden bahsettik, Adem Huduti, sorduğunuz için söylüyorum, benim yakinen tanıdığım bir arkadaşım. Ben Adem Huduti'nin, bilmiyorum, değerlendirmiyorum yani Fetullah terör örgütü mensubu olduğunu pek aklım almıyor, bilemiyorum. İkinci grup bu.

Üçüncü grup, olayların farkında olmadan -bunlar genç gruplar, genç çocuklar- emir-komuta içinde emir aldığını zanneden çünkü bir noktada... Diyeceksiniz ki: "Kanunsuz emir, yapılmaz." Doğru ama siz o olayları yaşamadınız, biz o olayları yaşayan birisiyiz. Merak ederseniz, bu "15 Temmuz Öncesi ve Sonrası"nı okuyun. Ben, onu özellikle koydum, 22 Şubat olayını da yaşadım, 21 Mayısı da yaşadım. Bu toplum psikolojisini siz dışarıdan şey yapamazsınız, ayrı bir olay. Emir almıştır tabur komutanından, çocuk sorgulamamıştır, olayı bilmemiştir, bilmeden gitmiştir. Televizyonda olan askeri hatırlayın, gitti, televizyonda olayı gördü, çocuğun yüzünü hatırlıyor musunuz, yüzünü gördünüz mü, şaşırdı çocuk. Belki çocuğu dediler ki: "Evladım -terörle yaşıyoruz, çok rahat yani o kadar da güzel argüman var ki- bir yere terör saldırısı olacak, şu olacak bu olacak, onu emniyete almak için gidiyoruz." Ne bilsin bunu asker? Ne bilsin askerî lise öğrencisi? Bilemez bunları, yorumlayamaz. Bu grup, hakikaten olayı hiç anlamadan, farkına varmadan, emir-komuta zinciri içinde olduğunu, emir aldığını düşünen, hatta biraz evvel de ifade ettim, aldatılan "Tatbikata gidiyoruz, vesaireye gidiyoruz." denilen insanlar, özellikle gençler olabilir. Üçüncü kategoriye koyduğum da bu. Ben, bunu böyle değerlendirmiştim. Bugün de aynı noktadayım, aynı değerlendirmedeyim.

BAŞKAN - Evet, teşekkür ediyorum.