HAYDAR AKAR (Kocaeli) - TOKİ'nin iştirakleri var, bunlardan birini konuşuyoruz. Madem bunu konuşuyoruz, geneli üzerinde söyleyeceğimi burada söyleyeyim: TOKİ'nin 7 tane iştiraki var. Bunlardan Vakıf Gayrimenkul, işte TOBAŞ gibi iştirakleri var, bir de Emlak Planlama İnşaat Proje Yönetimi ve Ticaret AŞ var. TOKİ'nin buradaki hissesi yüzde 49 arkadaşlar. Diğer hisseler yüzde 20'lik olmak üzere çoğunluk iki ayrı gruba ait, -onların da isimleri raporda var- bir de çok az bir hissesi bir grup daha var; bunlar B grubu. Bunun yönetiminde 7 kişi. A grubu olan TOKİ 3 kişiyle temsil ediliyor. Yüzde 51 hisse yapan da 4 kişiyle üç ayrı şirket; B grubu ama bunların hisseleri.

Şimdi bakıyoruz, bununla ilgili bir işlem yapılmış. Bu şirket aslında TOKİ'nin yaptığı müşavirlik ihalelerinde ciddi ihaleler alıyor, rakamı yüksek ihaleler alıyor. Bu aldığı ihalelerin yerine getirilmesiyle ilgili de müşavirlik firmalarında ciddi sıkıntılar var -bir kısmını Ömer Bey söyledi, demin bir arkadaşım da söyledi- bu müşavirlik firmalarının yerine getirmediği, yapmadığı işlerden dolayı TOKİ, tazminatlar ve cezalar ödüyor. Bir bakıyorsunuz bu şirket TOKİ'nin ortağı. Yani TOKİ yüzde 49'la oraya ortak, çok ilginç bir şey.

Müşavirlik firmalarına 2014 yılında verilen ihalelere baktığımda toplam 5 ihalenin 2 veya 3 tanesini bunlar almışlar. İhale ediyor ama ihaleye giren şirketlere baktığımda da şirketler aşağı yukarı aynı şirketler, ihalelere... Burada benim dikkatimi çeken daha önemli bir şey var: Bir gayrimenkul satışı var. TOKİ bir gayrimenkul satıyor, bu gayrimenkulü bu şirket alıyor. Bakın, 5.120 metrekare Küçükçekmece ilçesi Halkalı toplu konut alanında bulunan 842 Ada, 33 parsel, 5.120 metrekare yüzölçümlü taşınmazını satıyor TOKİ. 4,5 milyon TL'ye bu şirket alıyor. İhale yaptı yapmadı açık değil yani ihaleye insanlar mı girdi, direkt mi aldı, nasıl aldı, o tarafında değilim. Tam üç ay sonra bu şirket bu araziyi 5,3 milyona başka birilerine satıyor. 4,5'a alıyor, üç ay sonra hiçbir işlem yapmadan başka bir yere satıyor. Diyebilirsiniz ki burada, "TOKİ de ortak, yüzde 49, bu paydan TOKİ de pay alıyor." diyebilirsiniz ama 3 tane de özel şirket var burada hissedar olarak. Bu da yetmiyor -çok uzun değil- iki ay sonra TOKİ'nin imar tadilatı yaptığı bir arazi 16.637 metrekare bir arazi -tadilatla buraya ulaşıyor- 13,2 milyon TL'ye satılıyor bu şirkete. Bu şirket de, üç aydan kısa bir sürede 15,5 milyona satıyor araziyi. Bakın, toplamda TOKİ, üç ayda 17,7 milyona -iki araziyi birleştirdiğinizde- sattığı bir araziyi bu şirkete, araziyi üç ay sonra bu şirket başka bir firmaya 20,8 milyona satıyor yani 3 milyonluk bir kazanç var arada, üç ayda. Diyelim ki yüzde 49 hisse TOKİ'nin, TOKİ'nin ki 1,5 milyon bu kazançta. 1,5 milyon da 3 tane şirket kazanıyor burada.

Arkadaşlar, böyle ballı bir satışı hepimiz isteyebiliriz değil mi? Böyle kolay para kazanma yöntemini hepimiz bulabiliriz.

Şimdi, bu konu, hukuki olarak siz değerlendirin de, nedir yani bu satışlar doğru satışlar mıdır?

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Ne zaman satılıyor Sayın Vekilim?

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Sizin döneminizde değil. 2011'de satılıyor bunlar.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Ben dönemden bahsetmeyeceğim de ama arz edeceğim.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - 11/4/2011 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesi.

Devam edeyim: 20/06/2011 tarihli 114 sayılı Yönetim Kurulu Kararı'yla 5,3 milyon TL'ye başka bir yatırımcıya satıldığı. Şirketin satışı ne zaman? 1/4/2011'de yapılmış.

TAMER DAĞLI (Adana) - Beş yıl sonra mı?

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Yok ya, üç ay sonra. Üç ay sonra toplamda 17 milyon yapan arazi... Siz alıyorsunuz 17 milyona, üç ay sonra da yanınızdaki arkadaşa 20 milyon liraya veriyorsunuz. Bilemiyorum, konu hakkında fikriniz var mı yok mu, bilen arkadaşlar var mı.

BAŞKAN - Başkanın söz talebi var.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Şimdi, nereden açtım ben bu konuyu? Bu iştiraklerden açtım. TOKİ'nin böyle bir iştirake, kendisiyle iş yapan iştirakinde ortak olması doğru değil bana göre, Sayıştay nasıl bir mütalaa verecek burada bilmiyorum. Ama yüzde 49 hissesi olan bir şirketin hem TOKİ'nin ihalelerine girmesi, diğer şirketler kamu şirketleri olsa anlarım, diğerlerinde...

BAŞKAN - Satışı ne şekilde yapmış bir öğrenelim isterseniz Sayın Akar, cevabına göre...

Evet Sayın Başkanım, buyurun.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Sayın Başkanım, sayın milletvekilimizin söylediği iki şeyi arz etmiş olayım, iki ayrı konu; bir, müşavirlik konusu. Sayın milletvekilimiz burada yok, birazdan cevap vereceğim.

Müşavirlik konusu açık ihale sistemiyle yapılan bir ihaledir. Çok enteresandır; Epp şirketi de bir müşavirlik firmasıdır aslı itibarıyla. Ve şimdi sordum arkadaşlara; 2016 yılında -bakın, bizim büyük işlerimiz var doğal olarak- bizden bir tek müşavirlik ihalesi almıştır EPP şirketi. 2015 yılında da 3 tane müşavirlik... 2016'da yok, çünkü Giresun Stadı'nı öyle biliyorum. 2016 yılında hiçbir ihale almadı EPP şirketi, müşavirlik ihalesi. 2015 yılında ise 3 tane müşavirlik ihalesi aldı.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Kaç tane ihale yaptınız, 3 tane aldı?

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Şimdi, diyelim ki 2015-2016 yılında toplamda -şimdi size birazdan Sayın Vekilim vereceğiz- tahmin ediyorum, 20-25... Birazdan Sayın Vekilim, onu da tam rakam olarak size vereceğiz. Yani şunu arz edeyim Sayın Vekilim: Bir defa, müşavirlik ihalelerini açık ihale sistemine göre yapıyoruz. Şimdi, gelelim...

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Onu söyledim; 5-10 firma katılıyor, aynı firmaların katıldığını söylüyorum. Diğerinde bir açıklık yok Sayıştay raporunda nasıl bir satış yapıldığına dair.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Müşavirlikle alakalı kısmını tamamlamak için, demin saygıdeğer Niğde milletvekilimiz söylemişti.

Şimdi, müşavirlik firmalarına, çok enteresandır, yani işte, istediği oranı veriyorsun, istediği şeyi veriyorsun. Bakın, şimdi, ne yaparsanız yapın ki önemli olan sonuçlardır, sonuçlarda müşavirlik işi yapan firmaların hemen hemen birçoğu... Listeyi ben size arz edeceğim, gerçekten arz edeceğim, bir bakarsınız, kaç firma ihaleye giriyor ve bu yıl içerisinde kaç tane firma iş almışlar, bir yığılma var mı değil mi; bunlar bizim de dikkat ettiğimiz yerlerdir.

Puanlama konusu ise, ihale komisyonları bu konuda değişken komisyonlardır. Yani hepsi aynı insanlardan oluşmaz. Mesela biz şurada 5 kişi bir araya gelsek, bir puanlama yapsak "Bize göre -çünkü bu arkadaşlarımızın hepsi sahada teknik olan arkadaşlar- şu firma daha iyi yönetim ortaya koyuyor, şu firma bize göre daha iyi yönetim ortaya koyuyor..." Dolayısıyla puanlar...

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - İhaleleri kurum içindeki arkadaşlar yapıyor değil mi?

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Tabii, kurum içinde Sayın Vekilim.

Dolayısıyla, aslında müşavirlik işleri konusunda olabildiğinde objektif; yani bizim o kısıtlarımız -ne diyelim- verdiğimiz puanlar ihaledeki rekabeti engellemesin diye de özellikle arkadaşlarımızla beraber biz olabildiğince orada eşit yerde duralım ama...

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Şöyle bir öneride bulunsam orada nasıl bakarsınız teknik bir insan olarak?

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Buyurun Sayın Vekilim.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Bu müşavirlik firmaları bellidir, size ihaleye gelenler de belli.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Evet, tabii.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Yani TOKİ kurulduğu tarihten beri sizin ihalelerinize sürekli -eğer kapanmamışsa- girenler bellidir. Bir heyet kursanız ve bu puanlamayı her yıl bir kez yapsanız şirketle ilgili, bu müşavirlik şirketiyle ilgili. Yani yıl başının ilk on gününde, yılın ilk on gününde, on beş gününde kuracağınız teknik heyet bu müşavirlik firmalarıyla ilgili bir puanlama yapsa -sizin ihalelerinize sürekli giren- ve bütün ihalelerinize bu puanlama üzerinden girseniz...

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Şunu arz edeyim Sayın Vekilim. bakın, mesela olmayacak bir şey oldu diye: Şimdi, diyelim ki biz sene başında bir ihale yaptık, (A) firması bir işimizi aldı güneydoğu, doğudaki paketimizi aldı. Şimdi, bunun iyi bir firma olduğunu kabul edelim, o günkü ihale komisyonu yaptı. İkinci pakette, elinde ciddi bir iş olduğu için ikinci paketteki puanlaması düşük olacaktır iyi bir firma olmasına rağmen.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Yani yapamaz diye mi şey ediyorsunuz? Birden fazla iş yapabilir Sayın Genel Müdürüm. Bunlar da değerlendirilebilir sonradan.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Ya, tabii, her bir firmanın da... Şimdi, efendim, şöyle bir şey var: Şimdi, bunlar mühendislik firmaları olduğu için yönetilebilecek bir şey var. Dolayısıyla şunu arz etmek istiyorum: Ben hakikaten bunu vereceğim, şimdi, bugün bile size, maillerinize arz edeceğim.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Acelesi yok.

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Hayır, hayır, şu açıdan arz edeceğim: Kaç firma girmiş bizim iki yıl içerisinde müşavirlik işlerimize ve dağılım ne; bu açık bir bilgi, onu verirsek konu anlaşılır. EPP, son iki yılda... 2015 yılında Sayın Milletvekilim, 27 tane müşavirlik ihalesi yapılmış, 3 tane ihaleyi EPP şirketi almış, 2016 yılında da muhtemelen 20'ye yakın yapılmıştır ve hiç almadı. Bunu arz etmiş olayım, birazdan daha detaylı bilgi vereceğim.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Arsayla alakalı bir bilgi...

TOKİ BAŞKANI M. ERGÜN TURAN - Arsayla ilgili, şimdi, kurumumuzun iştirak şirketlerine ihalesiz arsa satma yetkisi var. Doğrudur, bu çok önemli bir yetkidir. Yani bu şey gibi, çok önemli, aynı zamanda, iştirak şirketlerimizi çok güçlendirebilecek, demin vekilimizin söylediği gibi, belki başka şeylere de meydan verecek olan bir konudur.

Şimdi, o güne de baktığımda, 2010-2011 yıllarına bakıldığında yani gayrimenkul sektöründeki trende baktığında yükselme yıllarıdır. Çünkü kurum zaman zaman finansal anlamda da -çünkü biz direkt bütçeden biliyorsunuz pay almıyoruz- çok büyük ödemelerimiz var bizim. O sıkıntı esnasında şirketlerde diyelim bir şey varsa, ani operasyonel anlamda bunu dönmek için yapılmıştır. Diyelim, o da onu aldığında bir yükselme anı da olabilir, olmuş ama biz şimdi ne yapıyoruz? Şunu açıklıkla söyleyeyim: Şimdi, gayrimenkul konusu özellikle İstanbul, kısmen Ankara ama İstanbul ağırlıklı çünkü Toplu Konut İdaresinin gelirlerinin -bu da, samimiyetle, bilmeniz gereken bir şeydir- büyük bir kısmını oluşturduğu yer İstanbul'dur; yani ister hasılat paylaşım projeleriyle, isterse iştirak şirketlerinden gelen gelirlerle. Dolayısıyla biz bunu ne yaptık efendim? Biz de -çünkü artık arazi İstanbul içinde çok kıymetli, değerini bulmuş yerler- Emlak Konut iştirakimiz dışında hemen hemen diğer iştirak şirketlerimize... İstisna bile diyeceğim şu anda hafızamda bir şey yok. İşte, demin Vakıf İnşaata söyledik, kentsel dönüşüm projesidir, 3.500 metrekare bir yerdir ama iyi bir yerdir, yıkılacak. Bizim için de konutlarımızın olduğu, eski konutlarımızın olduğu bir yeri Vakıf İnşaat hayata geçsin diye yaptığımız bir yer, 3.500 metrekare bir arazi. Onun dışında hemen hemen hiçbir iştirak şirketimize direkt arsa satışı vermiyoruz, Emlak Konut iştirakimiz hariç.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Yani sizin yüzde yüz kendi şirketiniz olduğunda bir sakınca yok, sonra Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına devredersiniz falan ama özel şeyler var bunun içerisinde, yüzde 50'si özele ait. Yani böyle üç aylık bir zamanda böyle bir rakamı...