ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI MEHMET ÖZHASEKİ (Kayseri) - Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, sayın milletvekilleri, kıymetli basın mensupları; Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın gerçekleştirdiği faaliyetler ile 2017 yılı bütçe tasarısı hakkında bilgi sunmak üzere huzurlarınızdayım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; çevre ve şehircilik alanında geniş bir görev ve sorumluluk üstlenen Bakanlığımız, 65'inci Hükûmet Programı'nda da ifade edildiği üzere şehirlerimizin, kültürümüzün renklerini yansıtan, afetlere dayanıklı ve çevreye duyarlı bir biçimde gelişmesi için çalışmalarını sürdürmektedir. Çevreyi gelecek nesillere karşı bir sorumluluk bilinciyle ele almakta ve bir emanet olarak görmekteyiz. Diğer taraftan, dünyada giderek artan oranda nüfusun şehirlerde yaşadığı, zenginliğin ve kültürün şehirlerde geliştiğini dikkate aldığımızda yaşanabilir kimlikli şehirler oluşturmak temel önceliğimizdir. Bu kapsamda 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle Bakanlığımıza kentsel dönüşümün yürütülmesinden çevrenin ve tabiat varlıklarının korunması ve çevresel faaliyetlerin denetlenmesine, her tür ve ölçekte plan yapımı ve onaylanmasından kamu binalarının yapımı, enerji verimliliğinin artırılması, yapı malzemeleri ile yapıların denetimine, ulusal coğrafi bilgi sisteminin kurulmasından iskân projelerinin gerçekleştirilmesi ve mahallî idarelere mali ve teknik destek sağlanmasına kadar çok geniş bir yelpazeye yayılan görevler verilmiştir.

2017 yılı bütçe tasarısında Bakanlığımız için 1 milyar 823 milyon 914 bin TL, bağlı kuruluşumuz Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü için ise 919 milyon 482 bin TL olmak üzere merkezi yönetim bütçesinden toplam 2 milyar 743 milyon 396 bin TL ödenek öngörülmüştür.

Sayın Başkan, değerli üyeler; insanların iş ve yaşam ortamlarının kalitesi temel kalkınma ve refah göstergelerinden birisidir. Bu kapsamda, şehirlerimizin afetlere dayanıklı, çevreye duyarlı, kültürel değerlerimizi esas alan, sosyal dayanışmayı ve kaynaşmayı teşvik edecek şekilde tasarlanması ve inşa edilmesi için çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Ana hedefimiz her zaman insan odaklı şehirler olmalı çünkü biz "İnsanı yaşat ki devlet yaşasın." medeniyetinin temsilcileriyiz. Siyaseti de hizmeti de sadece insanımız için yapıyoruz. Kültür ve medeniyet tasavvurumuzdan kopmadan her şehrin kimliğine sahip çıkmalıyız. Bu anlamda, birbirine benzemeyen, kendi dokusunu, kimliğini koruyan şehirler kurmayı hedefliyoruz. Bunun için de yerel yönetimlere rehberlik ederek onlarla işbirliği içerisinde çalışacağız.

Bakanlığımız planlamaya yön veren, yerel yönetimlere rehberlik eden, kimlikli, sağlıklı ve çevre dostu şehirler için çalışmaktadır. Ülke bütününde, sosyal, ekonomi ve çevre politikaları ile stratejileri fiziki mekânla ilişkilendiren Ülke Mekânsal Strateji Planı çalışmaları başlatıldı. Bu sayede kalkınma planı ve strateji belgeleri mekâna yansıyacak, sektörel kararların mekânsal organizasyonu sağlanacaktır. 2017 yılı sonuna kadar Ülke Mekânsal Strateji Planı'nın başta yatırımcı bakanlıklar olmak üzere tüm paydaşların katılımıyla tamamlanmasını hedefliyoruz. Ayrıca, ülkemizde çevre düzeni planlarının yüzde 97'sini tamamladık, 2017 yılı sonuna kadar da plansız alan kalmayacaktır.

Yaptığımız çalışmalarla kıyı alanları planlamasında önemli mesafeler kaydettik. Ülkemiz kıyılarının planlı gelişimini sağlamaya yönelik İskenderun ve İzmit Körfezleri ile Antalya, Samsun ve Bursa bütünleşik kıyı alanları planlama çalışmaları sonuçlandırılmıştır. 8.591 kilometre olan Türkiye kıyılarının yüzde 20'sinde bütünleşik kıyı alanları planları tamamlanmıştır. Aydın-Muğla ve Balıkesir-Çanakkale bütünleşik kıyı alanları planı çalışmaları 2016 yılı içerisinde başlatılmış olup 2017 yılı sonunda tamamlanacaktır. Ülkemiz kıyılarının tamamına ilişkin bütünleşik kıyı alanları planlarının 2018 yılı sonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Ayrıca, ülkemiz deniz kıyılarına ait kıyı kenar çizgisi tespitlerinin tamamını da bitirdik. 2016 yılında ise gerçek ortofoto haritalar üzerine göl kıyılarına ilişkin kıyı kenar çizgisi tespitlerine başlandı. 2017 yılı içerisinde tabii göllerin kıyı kenar çizgisi tespitlerinin tamamlanmasını hedefliyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; imar planına esas jeolojik-jeoteknik ve mikro bölgeleme etüt raporları ile afet tehlikelerinin belirlenmesi, yerleşime uygunluk durumunun ortaya konması ve afete duyarlı planlama yapılarak afet risklerinin azaltılması sağlanmaktadır. 2011-2016 arasında Bakanlığımızca 13.388 adet jeolojik etüt raporu onaylandı. Mekânsal planlama sürecinde afete duyarlı planlama yapılması, afet risklerinin azaltılarak güvenli ve sürdürülebilir yerleşim alanlarının oluşturulması amacıyla bütüncül ve detaylı çalışmaları içeren mikro bölgeleme etütlerinin yaygınlaştırılmasına devam ediyoruz. Bakanlığımızca 29 ayrı bölgeye ait yaklaşık 110 bin hektarlık alanın mikro bölgeleme etüt raporunu onayladık.

İstanbul Finans Merkezi çalışmalarını Hükümet olarak önemsiyoruz. Uluslararası sermayenin dikkatini çeken İstanbul Finans Merkezi alanında altyapı ve inşaat çalışmalarını 2018 yılında tamamlamayı hedefliyoruz. Bölgenin başta nüfus yapısı olmak üzere tüm ulaşım ve metro aksları etüt edilerek tasarlanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi, trafik karmaşasından tümüyle yalıtılmış bir şekilde, ileriye dönük yeni metro bağlantıları ve çevre yollarıyla birlikte planlanmış olup, yeni yaya geçişleri ile desteklenmiştir.

Riskli alan veya rezerv yapı alanı ilan edilen alanlarda, sosyal donatıları sağlanmış, mekân kalitesi yükseltilmiş yeni imar planları süratle onaylanıyor. Buna ek olarak kentsel tasarım projeleri şehir estetiği ve silüeti göz önüne alınarak yürütülüyor. Kentlerin Kimliğinin Geliştirilmesine Yönelik Kentsel Tasarım Rehberlerinin Hazırlanması Projesi 2016 yılında tamamlanacak ve belediyelere rehber olacaktır.

Ülke genelinde mekânsal planları takip etmeye başladık. Haziran 2014'ten bu yana her bir mekânsal planın veya plan değişikliğinin Bakanlığımız tarafından verilen bir plan işlem numarası var. 70 bin adetten fazla imar planını veya değişikliğini elektronik ortamda kayıt altına aldık.

Sayın Başkan, değerli üyeler; sağlıklı ve güvenli yaşama çevreleri oluşturmak amacıyla çıkarılan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında dört buçuk yıllık uygulama dönemini geride bırakmış bulunmaktayız. Bugüne kadar yapılan çalışmalarla 3 milyondan fazla vatandaşımızın can güvenliğini teminat altına alacak dönüşüm faaliyetlerini başlattık. 81 ilimizde kentsel dönüşüm, 49 ilimizde 188 adet riskli alan, tüm bunların büyüklüğü 12 bin hektar ve bulunan bina sayısı 250 bin adet, bu yapılardan bağımsız olarak da 550 bin adet konut bulunmaktadır. Riskli alanlar içerisinde1 milyon 750 bin kişi yaşamaktadır. Ülke genelinde 406.536 adet konut ve iş yerini riskli yapı statüsünde yeniliyoruz. Bunlardan 153.852 konut, 20.287 iş yeri olmak üzere toplam 174.139 adet bağımsız bölüm içeren 60.472 adet riskli binanın yıkımı sağlanmıştır. 5 ilde yıpranan tarihî ve kültürel taşınmazların korunması amacıyla yenileme alanı ilan ettik. 20 ilde kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan ettik. Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında ülke genelinde 1 Milyar 400 Milyon TL kira yardımı olmak üzere, toplam 2 Milyar 500 Milyon TL kaynak kullandık. Hedefimiz, kentsel dönüşümü ülke çapında daha yaygın hâle getirmek ve hızlandırmak, mevzi çözümler üretmek ve çözüm ortağı olmaktır. Büyükşehirlerde yaşanan tıkanıklığı çözmek üzere birçok projeye de Bakanlık olarak çözüm ortağı olarak giriyoruz. Bunlardan birisi Fikirtepe'dir, birisi İstanbul Üsküdar'dır, diğeri İstanbul Gaziosmanpaşa, diğeri İzmir Karabağlar gibi bölgelerde de tıkanın bölgelerdeki kentsel dönüşümü hızlandırmak adına Bakanlık olarak gidip orada çözüm ortağı olmaya devam ediyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sunuşumun bu bölümünde Hükûmetimizin terörden etkilenen bölgelerde yürüttüğü çalışmalara da değinmek istiyorum. Bölücü ve hain terör örgütünün bölgedeki çukur siyaseti sonucu yaklaşık 30 bin konut kullanılamaz hâle gelmiştir. Bölgedeki belediyeler asli faaliyetleri yerine Kandil'e hizmet etmeyi birinci iş gördüklerinden dolayı vatandaşlar altyapı hizmetlerinden de mahrum bırakılmışlardır. Bölgede güvenlik sağlandığı gibi, huzur ve barış kalıcı olarak tesis edilmiş olup şimdi sıra yaraların sarılması zamanıdır. İmar çalışması sürdürdüğümüz yerler Sur, Şırnak il merkezi, Cizre, Silopi, İdil, Nusaybin, ve Yüksekova'dır. Bu 7 bölgede zarar tespit çalışmalarını bitirdik, ağır hasarlı yapıların yıkımı ve enkaz kaldırma işlemleri büyük ölçüde tamamlandı. Vatandaşlarımızı bilgilendirmek için irtibat ofisleri kurduk, ayrıca o bölgeyi riskli alan ilan edip yeni yapacağımız yerleşim ve rezerv alanlar belirledik ve orada yeni rezerv alanlarda konut yapımı için de imar planlarına ve projelerine başladık. Ayrıca bazı yerlerde ihtiyaç duyduğumuz için kamulaştırmalar yaptık ve yakında da orada inşaatlarımız başlıyor. Koruma amaçlı imar planı çerçevesinde Sur'da Diyarbakır evlerinin restorasyonu, sokak sağlıklaştırması, cami, kilise gibi tarihî yapıların restorasyon ve rekreasyon alan çalışmalarını başlattık. Bu bölgede bu amaçla 10 Milyar TL'nin üzerinde bir yatırımı gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Bu şehirlerde altyapı ve sosyal donatı alanlarıyla birlikte 36 bin konut yapılacak, Diyarbakır Sur ilçesinin tarihî dokusu korunarak şehir yeniden imar edilecek. Orada 2012 tarihli koruma amaçlı imar planı var, sonuna kadar buna uygun hareket ediliyor. Sur dışındaki yerlerde bütün işlerimizi en geç bir yıl içerisinde bitiririz ancak Sur'da da altyapıyı, üst yapıyı tamamıyla bitiririz ama tarihî konakların yeniden inşa edilmesi biraz zaman alabilir. Geçtiğimiz günlerde zaten büyük bir projeyle Sayın Başbakanımızın da katılımıyla ilk temeli attık orada.

Sayın Başkan, değerli üyeler; Bakanlığımız koordinatörlüğünde başlatılan Gerçek Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi'ni yıl içerisinde tamamladık. Uçaklardan alınan görüntüler ile tüm il ve ilçe merkezlerimizin üç boyutlu ve 10 santimetre çözünürlüklü hassas görüntü altlıklarını oluşturduk. Kentsel alanlardaki her türlü projelendirmede kullanılabilecek veri kaynağını hazırladık. Gerçek ortofoto üretimi tamamlanan bölgelerin tamamı yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılmaya başlandı. Bakanlığımız ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu iş birliği ile gerçekleştirilen Gerçek Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi ülkemizde bir ilk olma özelliğinin yanında dünyada da sayılı projeler arasında yer almaktadır. Proje kapsamına alınan 40 bin kilometrekare alanda tüm il, ilçe ve beldelerin yerleşim ve gelişme alanlarını kapsayacak şekilde kıyı bölgelerinde, sosyal, kültürel, sanayi ve turizm alanlarında yüksek çözünürlüklü ve üç boyutlu ortofoto üretimi yapılmıştır. Bu ortofoto üretimleri üç yılda bir yenilenecektir. Bütün belediyelerimize ücretsiz olarak verildiği gibi belediyelerimizin de ayrıca bir tasarrufa gittiklerini söylemeliyiz burada.

Değerli Başkan, değerli milletvekilleri; hizmetlerimizi teknoloji üreten bir politikayla sunuyoruz. Bilgi teknolojileri için sadece kullanıcı olarak kalmak yönündeki eğilimleri geride bıraktık. Millî Coğrafi Bilgi Sistemi yazılımımızı yeni teknolojilerle ve yerli imkânlarla geliştirdik. Geliştirdiğimiz millî yazılım ile kamudaki lisans maliyetlerini de azalttık. Yerel yönetimlerde teknoloji kullanımını artırmak için projeler başlattık. Akıllı şehirlerin bilişim altyapısını ve bilgi kanallarını oluşturmak üzere geliştirdiğimiz Bulut Kent Bilgi Sistemi, en küçük belediyemizde de bilgi teknolojilerinin günümüz koşullarında kullanılmasını sağlayacaktır. Ayrıca fenni mesullerin izlenmesinin ve 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında düzenlenen yapı belgelerinin takibinin elektronik ortamda yapılmasını teminen Yapı Denetim Sistemi'nin alt modülü şeklinde düzenleme yapılması çalışmaları da devam etmektedir.

Sayın Başkan, değerli üyeler; yapı müteahhitlerinin etkin denetimi için Yapı Müteahhitliği Bilişim Sistemi hizmete sokuldu. Bu sistem ile yapı ruhsatına tabi yapıların müteahhitliğini üstlenen yapı müteahhitlerine yetki belgesi numarası verilmeye başlandı. Aynı zamanda, sorumluluklarını yerine getirmeyen yapı müteahhitlerinin yetki belgesi numaralarının iptaline de başladık. Yapı Müteahhitliği Bilişim Sistemi'nde bugüne kadar 355.401 yapı müteahhitliği yetki belgesi numarası tanımlandı. Yapı sektöründe çalışan ustalar geçici ustalık yetki belgesi düzenlenerek kayıt altına alındı ve bu sayede etkin izleme sağlandı. Ayrıca İmar Kanunu üzerinde çalışmalar yapıyoruz, inşallah 2017 yılı içerisinde bunlar da gelecekler. Bu imar planlarında İmar Kanunu'nda yapılacak düzenlemelerde imar planı değişikliklerinin disiplin altına alınması hedeflenmektedir. Plan değişikliği sonucu oluşan değer artışından kamunun pay alması özellikle hedeflenmektedir. Alınan payın düzenli kentleşme ve altyapı hizmetlerinde kullanılmasını amaçlıyoruz. Kentlerin bundan sonraki gelişmesinde kimlikli yapıların ortaya çıkması amacıyla her şehrin yöresel özellikleriyle ekonomik ve coğrafi farklılıklarını göz önünde bulundurarak, ayrıca kentsel dönüşüm faaliyetlerinin yürütüldüğü alanlarda, gerekse işlemlerine başlanılmış olan inşaatlarda vatandaşların yönetmelik değişiklikleri nedeniyle oluşabilecek mağduriyetlerini gidermek amacıyla Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği yeniden ele alınmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; binalarda enerji kimlik belgesi uygulaması hayata geçirildi. Binalarda enerji verimliliği konusunda farkındalık oluşturuldu. Bu sektörde yetkilendirilen 12 bin enerji kimlik belgesi uzmanı tarafından 442.500 bina için enerji kimlik belgesi düzenlendi. Merkezî ısıtma sistemli binalarda gider paylaşımını düzenleme amacıyla 84 firma yetkilendirildi. Özellikle mevcut bina sahiplerine ve mevcut binalarda uygulama yapacaklara rehberlik yapacak olan ısı yalıtım uygulama kılavuzu hazırlandı. Ayrıca binaların yangına karşı güvenliğinin artırılması amacıyla mantolama, ısı yalıtımı yapı malzemelerine yangın güvenlik raporu zorunluluğu getirildi. Otopark Yönetmeliği'nin güncel uygulama ve teknolojik gelişmelerin gerisinde kalması nedeniyle, otopark alanları ve kullanımlarına çözümler getiren yönetmelik revizyon taslağı hazırlanmıştır.

Ülkemizde yapısal çelik tasarımıyla ilgili Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe girdi.

Üretim kapasitesi olarak dünyada ilk 10 ülke arasında olduğumuz yapı malzemelerinin denetim faaliyetlerinin daha etkin ve verimli gerçekleştirilmesi amacıyla mobil piyasa gözetim ve denetimi uygulamasını tüm illere yaygınlaştırdık.

Ayrıca, Bakanlığımızca hibe veya krediyle desteklenen bisiklet yollarının kriterleri belirlenerek Şehir İçi Yollarda Bisiklet Yolları, Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri Tasarımına ve Yapımına Dair Yönetmelik yayımlandı. Belediyelerin destek başvuruları ve sundukları bisiklet yolu projeleri, ilgili yönetmelik kapsamında incelenmeye başlandı.

Yapı Denetim Kanunu kapsamında, ülke genelinde 386 bin adet işe ait olmak üzere, 692 milyon metrekare inşaat alanının denetimi yürütülmekte olup, 28.707 adet mimar ve mühendis denetçi olarak belgelendirilmiştir.

Yapı güvenliğinin sağlanması önceliğinden hareketle, yapılarda kullanılan betonun denetimi de büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda, inşa edilecek yapılardaki beton imalatlarından alınan numunelerin çip sistemiyle etiketlenerek izlenmesi ve beton deney sonuçlarının laboratuvar ortamından anlık olarak alınabilmesine yönelik pilot uygulamaları başlattık.

Ayrıca, İskân Kanunu uygulamaları kapsamında hak sahiplerince yapılan iskân talepleri yöresel özellikler de göz önünde bulundurularak karşılanmaktadır. 2003-2016 yılları arasında 3.563 proje desteklenmiş olup yaklaşık 517 milyon TL yatırım yapılarak planlı alanlarda 8 bine yakın konut hak sahiplerine teslim edilmiştir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Su Götürme Projesi kapsamında yapımı tamamlanan Alaköprü Barajı'ndan etkilenen 326 ailenin konutları teslim edilmiştir.

Yine, Ahıska Türkleri için 677 aileden 302'sinin yerleşimleri sağlanmış, diğer çalışmalar da devam etmektedir..

Bu kapsamda Kahramanmaraş Göksun Gücüksu köyünde 76 ailenin iskânına, Kütahya Arslanapa Kureyşler köyünde 31 ailenin iskânına yönelik yöresel mimariye uygun proje çalışmaları devam etmektedir.

Sayın Başkan, değerli üyeler; çevre dünyanın gündeminde önemli bir yer tutuyorsa, bunun sebebi insanoğlunun emanet şuurundan uzaklaşmış olmasıyla izah edilir.

Bizim inanç değerlerimizde, emanet, hayatın tümünü kuşatan bir kavramdır. Zaman, mekân, eşya, ömür, beden ve çevre bize emanettir. Bizler tabiatın dilinden konuşan bir medeniyetin mensuplarıyız. Yeryüzünde gençlerini fidana benzeten başka bir millete rastlayamazsınız. Ne zaman ki dünyada Sanayi Devrimi ve yüksek teknolojiyle tanışma oldu, bu durumun sürüklemiş olduğu hızlı tüketim anlayışı artık hepimizi dünya ve çevre noktasında bir kere daha dikkatli olmaya sevk ediyor. Bu anlamda da birçok çalışma var ve başarı var.

Birincisi, katı atık düzenleme, depolama tesisi sayısı 2000'li yılların başında sadece 15 iken 82'ye ulaşmıştır, bugün itibarıyla 1.091 belediyede 52 milyon nüfusa hizmet verilmektedir. Yaptığımız eylem planında da 2023 yılına kadar katı atık düzenleme tesisi olmayan hiçbir belediye kalmaması hedeflenmektedir. Ayrıca, bu tesislerden de şu anda 155 megavatlık bir elektrik üretmekteyiz.

Hâlihazırda yürütülen çalışmalarla atık yönetiminin sağladığı katma değer yıllık 3 milyar TL'ye, doğrudan istihdam ise 60 bin kişiye ulaşmıştır. 2023 yılında ise 10 milyar TL katma değer ve bu alanda istihdam edilecek kişi sayısı da 100 bine ulaşacaktır.

Bir başka konu, atık su arıtma tesisleridir. 2016 yılında, bugün itibarıyla belediye nüfusunun yüzde 80'ine ulaşılmış bulunmaktadır. Ayrıca, 7 havzada kirlilik önleme eylem planları hazırlanmıştır. Öncelikli olarak Büyük Menderes, Seyhan, Ceyhan, Batı Akdeniz, Kuzey Ege, Doğu Akdeniz, Küçük Menderes havzalarında yaklaşık 1 milyar 600 milyon TL çevresel altyapı yatırımlarının en kısa süre tamamlanabilmesi için yerel yönetimlerin katı atık düzenleme, depolama ve atık su arıtma tesislerini destekleme çalışması başlatılmıştır. İnşallah, 2023 yılında hiçbir atık su arıtılmadan artık doğaya deşarj edilmeyecektir. Ayrıca, Bakanlığımız enerji giderlerinin de yüzde 50'sini karşılamaktadır.

Temiz denizlerimizin bir göstergesi olan mavi bayraklı plaj sayısı 2002 yılında 151 iken bugün 444'e ulaşmıştır ve dünya 2'ncisiyiz, inşallah 1'inci olacağız.

Ayrıca, 2002 yılında yine gemilerden atık alım hizmeti hiç verilmezken, bugün 269 noktada, limanda atık alım hizmeti verilmektedir.

Sayın Başkan, değerli üyeler; ülkemiz iklim değişikliğiyle mücadelede büyük bir mesafe kaydetti. 2004 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne ve 2009 yılında Kyoto Protokolü'ne taraf olduk. Ayrıca, 22 Nisan 2016'da da Paris Anlaşması'na imza attık.

Bu anlaşmalarda biz 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarında yüzde 21'e kadar indirim yapacağımız taahhüdünde bulunduk. Ulusal katkımıza göre sadece 2030 yılında 246 milyon ton, 2012-2030 yıllarında ise toplam 1 milyar 920 milyon ton sera gazı emisyonunu önlenmiş olacağız.

Ayrıca, iklim değişikliğiyle ilgili çalışmalarımızı 2012, 2014 ve 2016 yılında aldığımız Ozon Tabakasını Koruma Onur Madalyası'yla da taçlandırdık. Ayrıca, şehirlerimiz için gürültü haritalarını hazırladık.

Bakanlığımızca çevre katkı paylarından yerel yönetimlerin çevre yatırımları için son on dört yılda 11.868 adet projeye 1 milyar 322 milyon TL şartlı nakit yardımı yapıldı.

Avrupa Birliği tarafından sağlanan mali yardımların 2007-2013 yıllarını kapsayan IPA I döneminde ülkemize çevre sektörü için 705 milyon avro tahsis edilmiştir.

Çevre Operasyonel Programı kapsamında şu ana kadar toplam bütçesi 981 milyon avro olan 39 çevre altyapı projesinin başvurusu Avrupa Komisyonuna yapılmış olup, 31 inşaat işe başlamıştır, devam etmektedir.

IPA'nın ikinci dönemi 2016 yılının Nisan ayında resmî olarak başlamıştır. Buna göre de IPA fonlarıyla Çevre ve İklim Eylemi Sektör Operasyonel Programı aracılığıyla Türkiye'nin çevre ve iklim değişikliği sektörüne mali katkı da sağlanacaktır.

Çevresel etki değerlendirilmesi, yatırımların çevresel etkilerinin ölçülmesi ve gerekli tedbirlerin alınması yönünde önemli bir süreçtir. ÇED Yönetmeliği, Avrupa Birliği uyum çalışmalarıyla ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden revize edildi. Yönetmelikte halkın katılımı süreci daha da güçlendirildi ve yönetmelik sınırını aşan hususlar hariç, Avrupa Birliği ÇED Direktifi'yle tam uyumlu çalışır hâle gelmiştir. ÇED Yönetmeliği kapsamındaki iş ve işlemler artık elektronik ortamda Çevrimiçi ÇED Süreci Yönetimi Sistemi üzerinden yapılıyor.

2014-2015 yılları arasında yenileme çalışmaları yaptığımız analiz laboratuvarımızda, tamamlanması uzun zaman alan analizler çok kısa sürede yapılabilmektedir. Bu sayede yıllık 2 milyon TL'nin ülkemizde kalması sağlanmıştır. Çevre mevzuatı kapsamında hâlihazırda 174 laboratuvar yetkilendirilmiştir.

Kurulu kapasitesi 10 bin metreküp/gün üzerinde olan arıtma tesislerinin çıkışına on-line izleme istasyonu kuruldu. 2012 yılında 30 adet tesisle başlayan sürekli atık su izleme çalışmalarında entegrasyonu sağlanan tesis sayısı günümüz itibarıyla 215'e yükseldi.

Denizlerde bütünleşik kirlilik izleme çalışmasıyla tüm denizlerimizde ayrıca kirlilik, ekolojik ve kimyasal kalite durumu izleme çalışması yapılmaktadır. Denizlerdeki kirliliği 272 noktada izleme yapısıyla takip etmekteyiz.

2005 yılında 36 istasyonla başlayan hava kalitesi izleme ağını 81 il merkezinde ve 229 istasyonla devam ettirmekteyiz.

Sürekli emisyon ölçüm sistemleri kapsamında büyük sanayi tesislerinden 255 tesis ve bu tesislere ait 562 baca, Bakanlığımız tarafından sürekli ölçüm sistemiyle 7/24 gerçek zamanlı olarak izleniyor.

Bakanlığımız ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik kapsamında çalışmalar da yürütülmektedir.

Ülkemizde yönetmelik kapsamına giren 521 adedi alt seviyeli, 421 adedi üst seviyeli olmak üzere, toplamda 942 adet büyük endüstriyel kaza riski taşıyan kuruluş bulunmaktadır.

Atıkların üretimi, taşınması, geri kazanım ve bertarafını izlemeyi amaçlayan farklı sistemler "atık yönetim uygulaması" adı altında birleştirilerek tüm tarafların kullanımına açılmıştır.

Hükûmetimizce 2011 yılından itibaren korunan alanlara ilişkin usul ve esaslar ile kurumsal yapılanma yeniden düzenlenmiştir. 21 ilde 28 adet Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Komisyonu kurularak doğal sit alanlarına ilişkin vatandaş ve kamu kurumlarının taleplerinin hızlı ve etkin bir biçimde sonuçlandırılması sağlanmıştır. Doğal sit alanlarının envanteri çıkartılarak sayısal ortama aktarılması sağlanmıştır.

Ayrıca, mevzi olarak da birçok isim verilebilir ama zaten sizlere dağıtılan kitapçıkta bunlar var, bu çalışmalar yapılmaktadır. Gölbaşı'nda da Mogan için çalışmalarımızı yaptık, protokollerimizi imzaladık. Önümüzdeki aydan itibaren gemiler iniyor ve Mogan Gölü'nün temizlenmesi de başlıyor.

Özel çevre koruma bölgelerinde düzenli katı atık depolama tesisi, atık su arıtma tesisi, içme suyu ve kanalizasyon, hâlihazır harita ve imar planı yapımı ve parselasyon konularında 606 adet projeye 360 milyon TL yerel yönetimlere kaynak aktarılarak destek sağlandı. Katı atık düzenli depolama tesisi olmayan özel çevre koruma bölgesi kalmamıştır.

Sayın Başkan ve değerli milletvekilleri; yılda 7 milyona yakın işlemle 20 milyon vatandaşımıza tapu hizmeti sunan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüz etkin ve kaliteli tapu ve kadastro hizmeti sunmak için çalışmalarına devam etmektedir.

Tapu ve kadastro faaliyetleri kapsamında hazineye 2015 yılında 9,1 milyar,

2016 yılı Ekim ayı itibarıyla 7,8 milyar TL harç geliri sağlanmıştır. Tapu Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) kurularak Türkiye'nin tüm mülkiyet bilgileri elektronik ortama aktarılmıştır. Elektronik ortama alınan gayrimenkullere ilişkin veriler, kamu kurumları ve gayrimenkulle ilgisini kanıtlayan özel ve tüzel kişilerle TAKPAS üzerinden paylaşılmaktadır. Parsellerin geometrik durumunu gösteren Mekânsal Gayrimenkul Sistemi (MEGSİS) kurularak tapuda kayıtlı 57 milyon 483 bin 374 parselden 56 milyon 909 bin 891 adedi -neredeyse tamamı- sisteme entegre edilmiştir.

Gayrimenkul verilerinin e-devletle entegrasyonunun sağlanabilmesi amacıyla yüzde 93 oranında TC kimlik numaralarının TAKBİS'e girişleri sağlanmıştır. Tüm tapu müdürlüklerimizde e-tahsilat uygulamasına geçilerek tapu harçlarının farklı şehirlerdeki şubeler de dâhil olmak üzere banka şubeleri, ATM'ler ve görüntülü işlem merkezlerinden tahakkuk, tahsil ve kontrolünün elektronik ortamda gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Ayrıca harç ve döner sermaye hizmet bedellerinin kredi kartıyla ödenmesi uygulaması da işler hâle getirilmiştir.

Doğrusu, birçok bilgi veriliyor burada, rakamlar da var ama dağıtılan kitapçıklarda, yapılan bütün faaliyetler uzun uzun anlatıldığı için, zaman darlığından dolayı bunlara değinmek istemiyorum. Sadece, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'yle yaptığımız bir protokol neticesinde, tamamıyla orada, bizim bölgelerimizde Kadastro Yenileme Projesi kapsamında, birinci etapta 129.945 parselin yenileme çalışmalarını tamamladık. Bir o kadar ikinci etap çalışmasına da başlanıyor yakında. İnşallah orada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin istemiş oldukları bütün işleri biz yapmış olacağız.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüzce 2017 yılında; tapu işlemlerinde elektronik vekâletname sistemine geçiş, kat mülkiyeti işlemlerindeki bürokrasinin azaltılması, e-ipotek ve e-haciz uygulamalarının hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

Bu arada, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında FETÖ'yle bağlantılı olduğu tespit edilen dernek, vakıf ve şirketlerin de yaklaşık 15 milyar TL değerindeki taşınmazlarının hazineye intikali sağlanmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Bakanım, süremiz doldu, beş dakikada toparlayalım.

Buyurun.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI MEHMET ÖZHASEKİ (Kayseri) - Peki, teşekkür ederim efendim.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İller Bankası AŞ de Yerel yönetimlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü içme suyu, kanalizasyon, atık su arıtma, derin deniz deşarjı, katı atık, harita, imar planı, kent bilgi sistemi ve üstyapı projelerini yapmakta, finansman sağlamakta ve yerel yönetimlere teknik danışmanlık hizmeti vermekte olan bir kalkınma ve yatırım bankasıdır. İller Bankası AŞ bu kapsamda; 1.397 belediye, 51 il özel idaresi, 2 ilçe özel idaresi, 30 büyükşehir su ve kanalizasyon idaresi olmak üzere 1.480 yerel yönetim birimine hizmet götürmektedir. İller Bankası AŞ öz kaynaklarından yerel yönetimlere her türlü proje, yapım işleri ve ihtiyaç duydukları malzeme, ekipman ve araç gereç alımları için son on dört yılda toplam 32 milyar TL kredi tahsis etmiştir. 2003 yılından günümüze kadar tüm belediyeler ile il özel idareleri için toplam 187 milyar TL pay tahakkuk etmiş, borçları düşüldükten sonra kalan 163 milyar TL de ilgili belediyelere ve il özel idarelerine aktarılmıştır.

SUKAP, genel bütçeden yerel yönetimlerin içme suyu şebeke ve arıtma, atık su şebeke ve arıtma, derin deniz deşarjı ve yağmur suyu şebeke ihtiyaçlarının desteklenmesine yönelik olarak 2011 yılında başlayan bir projedir. Bu kapsamda da birçok belediyemizle biraz önce saydığım kapsamda projeler imzalanarak altyapılarına yardımcı olunmuştur. İller Bankası AŞ protokol kapsamında, yapılacak işlere yönelik faiz desteği için bu yıl banka kasasından 25 milyon TL kaynak ayırmış, Bakanlığımız tarafından da ayrıca desteklenmektedir.

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde riskli alan ilan edilen bölgelerde, ihtiyaca göre yapılacak altyapı tesislerinin kısa sürede tamamlanmasına ilişkin, Bakanlığımız ve İller Bankası AŞ tarafından da bir protokol imzalanmıştır.

Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, sayın milletvekilleri; şehirlerimizin ve kadim medeniyetimizin renklerini taşıyan ve mekâna da yansıtan altyapısı sağlam, afetlere dayanıklı ve çevreye duyarlı bir biçimde gelişmesi için çalışmalarımıza biz kararlılıkla devam ediyoruz.

Bu vesileyle, sözlerime son verirken değerli Komisyon üyelerimize ayrı ayrı teşekkür ediyor, 2017 yılı bütçemizin ülkemize hayırlı olmasını diliyor ve saygılarımı sunuyorum.