MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Sayın Başkanım, değerli milletvekili arkadaşlarım; hepinizi hürmetle selamlıyorum.

Öncelikle belirtmek isterim ki bir hukuk kaidesi, kuralı olarak usul esasa mukaddemdir yani usul esastan önce gelir ve güzel bir söz var "Vusulsüzlüğümüz usulsüzlüğümüzdendir." diye. Şimdi, tabii, usulle ilgili bir söz almış bulunuyoruz ama daha önce konuşma yapan çok Değerli Milletvekilimiz Sayın Bülent Tezcan usulün sınırlarını aşan bir tarzda esasa ilişkin de uzunca bir değerlendirmede bulundular. Bu değerlendirmeleri ilk gün de yapmışlardı, Anayasa'ya aykırılık iddiasıyla ilgili de bir buçuk saate yakın bir zaman dilimi içerisinde, "Anayasa'ya aykırılık ve rejim değişikliği" başlığı altında, kendi fikirlerini ortaya koymuşlardı. Daha sonra da 20 Aralık 2016'dan 24 Aralık 2016 Cumartesi günü saat sekize kadar yaklaşık beş gündür devam eden bu Komisyon müzakerelerinde değerli milletvekili arkadaşlarımız buna ilişkin ve bunu aşan tarzda çok farklı görüşlerini detaylı bir şekilde ve hakikaten samimi bir ortamda, uhulet ve suhuletle ortaya koydular. Dolayısıyla, ben bu değerlendirmelere ilişkin esasa yönelik bir açıklama, beyanda bulunmayı zait gördüğüm için... Çünkü, hatırlarsınız, ben de bir söz almıştım ve uzunca bir konuşma yapmıştım. Sebebihikmeti de "Bizi ikna etmeye çalışmıyorsunuz." şeklinde muhalefet partilerimizden gelen samimi taleplere biz de kendi zaviyemizden -üç günde bir buçuk saatlik, iki saatlik defaatle konuşmalar söz konusuydu- "Eğer müsaade ederseniz ikna etmek istiyoruz." diyerek, ben de "Kendi görüşlerimi hazıruna, çok değerli Komisyon üyelerimize arz etmek istiyorum." diyerek ve konu bağlamında 1876 Kanuni Esasi'den alıp bugüne kadar getirerek teklifimizin hangi paradigmaya oturduğunu, nasıl temellendirdiğimizi ve zaman zaman da "Eğer fazla olduysa kesebilirim." diyerek, yüce heyetinizle de karşılıklı olarak müzakeremizi devam ettirerek sizlerden de gelen talep üzerine sözlerimize devam etmiştik ve bu esasa ilişkin düşüncelerimizi o günkü konuşmalarımızda kayıtlara geçirdik, sizlere arz ettik. Daha sonra da çok Değerli Milletvekilimiz Mahmut Tanal Bey iki saat elli dakikalık bir konuşmayla, bu beş günlük maratonun en uzun konuşmacısı olarak, fikirlerini hepimize aktarmışlardı. Dolayısıyla, ben usulle ilgili söz aldığımdan dolayı, esasa ilişkin değerlendirmelerle ilgili beş günlük zaman dilimi içerisinde çok farklı görüşlerden, yaklaşık kırk beş saat beş dakikalık bir konuşma süreci içerisinde bizzat söz alarak veya laf atarak, yaklaşık 220'yi aşkın milletvekilimizin bu sürece katkıları münasebetiyle yeterli derecede konuşulduğu kanaatinde olduğum için aynı şeyleri tekrar ederek zamanınızı almak istemiyorum. Ben usulle ilgili düşüncemi sizlere arz etmek istiyorum.

NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) - Sayın Akbaşoğlu, laf atmaları da mı konuşma olarak saydınız?

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Şimdi, şöyle: Değerli arkadaşlar, geneli hakkında söylenecek sözler hakikaten söylendi. 20 Aralık Salı günü başlayan Anayasa Komisyonu görüşmelerimiz esnasında hem Cumhuriyet Halk Partisine hem de HDP'ye ait Komisyon üyelerimiz tarafından ayrı ayrı 2 önerge verildi. Bu önergeler, bu teklifin Anayasa'ya aykırılığına ilişkin, ilk 4 maddesine aykırılığına ilişkin önergelerdi, böyle önergelerdi. Bu önergeleri Sayın Başkanımız gündeme aldı çünkü Komisyon gündemine hâkimdir. Gündeme aldı ve okuyarak oylattı. Anayasa'ya aykırılık iddiası önergeleri Komisyonumuzca reddedildi ve bu zapta geçti. Bunda hep beraber mutabıkız değil mi?

LEVENT GÖK (Ankara) - O da tam öyle değil.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Öyle oldu yani size söz sırası gelince bunu açıklayabilirsiniz, o konuda da rahatlıkla dinleriz.

LEVENT GÖK (Ankara) - Onun için değil ama mutabık olmadığımızı bilin yani.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Hep beraber dinleriz.

LEVENT GÖK (Ankara) - Siz ortaya söylediğiniz için ben de bir cevap verdim yani.

BAŞKAN - Siz konuşurken hiç söz istemiyorsunuz, müdahale ediyorsunuz başkası konuşurken, yeri gelince konuşun.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Tamam, değerli Grup Başkan Vekilim, teşekkür ediyorum.

Şöyle: Ben değerli grup başkan vekilimize...

BÜLENT TEZCAN (Aydın) - Biz de değiliz diye...

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Tamam, yok, hayır, şunda mutabıkız: Bakın...

BAŞKAN - Yani cevap bekleniyor buradaki herkesten.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Şöyle: Bakın, değerli arkadaşlar, diyorum ki: Bakın, yorum yapmıyorum, bir kronoloji anlatıyorum, zapta geçirilen bir şeyi söylüyorum, bununla ilgili bile tartışma yapabileceksek eğer o zaman lütfen niyetlerimizi bir sorgulayalım.

Bir süreç yaşadık, 20 Aralık 2016 Salı günü CHP ve HDP'nin değerli milletvekilleri, Komisyon üyelerimiz bir önerge verdiler, Komisyonun gündeminde olan teklifin, Anayasa değişikliği teklifinin Anayasa'ya, ilk 4 maddeye aykırılığına ilişkin bir önerge verdiler ve bu önerge Komisyonda oylandı, reddedildi diyorum, bunda mutabık mıyız diyorum. Yani komisyonlardaki...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Bizi konuşturmadan oyladınız ama, 4 milletvekilini o zaman konuşturmadınız.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Bütün herkes konuştu değerli Milletvekilimiz.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - 4 milletvekilini konuşturmadan oyladınız.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Değerli arkadaşlar, devam ediyorum müsaadenizle.

Evet, geneli hakkında görüşmeler devam etti bu önergeler oylandıktan sonra. Yine, 24 Aralık Cumartesiye kadar, o gün de dâhil olmak üzere çeşitli konuşmacı arkadaşlarımız, milletvekillerimiz yine bu iddiaları dile getirdiler, ondan vazgeçmediler, konuşmalar esnasında bunu dile getirdiler "Anayasa'ya aykırıdır, rejim değişikliği söz konusudur." diye, biz de bunun Anayasa'ya aykırı olmadığını, rejim değişikliğinin söz konusu olmadığını, bunun bir sisteme yönelik, yürütmeyle ilgili çift başlılığın ortadan kaldırılmasına ilişkin bir düzenleme olduğunu esas yönü itibarıyla hep beraber açıkladık.

Daha sonra, arkadaşlar, 21 Aralık 2016 günü bizim teklifimizdeki düzenlemelerin ilgili komisyonlara havale edilmesine ilişkin önergeler geldi, Maliyeyle ilgili diyelim ki Bütçe Komisyonuna, diğer ilgili komisyonlara yönelik böyle bir önerge verildi ve Sayın Başkanımız, Komisyon Başkanımız bu önergelerle ilgili bir beyanda, açıklamada bulundu ve dedi ki: "İlgili maddelerine gelindiğinde bu önergelerle ilgili görüşlerimizi hep beraber ortaya koyacağız, bunları oylayacağız." Bunlar da zabıtlarda vardır. Bunlar genel görüşmenin devam ettiği süre içerisinde, 20 Aralıkla 24 Aralık tarihleri arasında zabıtlarda söz konusudur. Dolayısıyla, daha sonra cumartesi günü saat altı buçuk, yedi sularıydı zannediyorum, komisyon üyelerimizden 3 arkadaşımız bu kırk beş saati aşan zaman diliminde birçok Komisyon üyemizin dışında grup başkan vekillerimizin, Komisyon üyesi olmayan milletvekillerimizin bu sürece, genel görüşmelere katkılarının yeteri derecede vuzuha kavuştuğu ve artık hakkın suistimalinin söz konusu olmaması gerektiği, Komisyonun gündemine hâkim olması gerektiği yönleri itibarıyla gerekçelerini ortaya koyarak kifayetimüzakere önergesi verdiler ve bu önergeyi Sayın Başkanımız aynen Anayasa'ya aykırılık iddiasıyla ilgili önergeler geldiğinde oylattığı gibi bununla ilgili de "Söz talebinde olanlar var mı?" diye iki kere sorduğu hâlde onunla ilgili bir söz talebi söz konusu olmadı ve kifayetimüzakereyle ilgili...

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Hayır, hayır.

KAZIM ARSLAN (Denizli) - Soru yok.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Hiç öyle bir soru sorulmadı.

KAZIM ARSLAN (Denizli) - Soru yok, doğruyu söyleyelim.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Pardon, orayı düzeltiyorum, bu 1'inci maddeyle ilgili, orayı düzeltiyorum. Önerge sahipleriyle ilgili bir konuşma söz konusu olmadı, gerekçe okunduğu için önerge sahipleri bir konuşma yapmadı ve oylamaya geçildi. Oylama sonucunda da kifayetimüzakere önergesi kabul edildi. Kabul edildikten sonra Sayın Başkanımız maddelere geçtiğini ifade etti. Bununla ilgili, maddelere geçilmesiyle ilgili oylamayı teklif etti, o da kabul edildi ve iki oylama yapıldı: Kifayetimüzakere önergesinin kabulü; iki, genel görüşmelerin tamamlanarak maddelere geçilmesi. Bunlar oylandı ve zapta geçildi. Efendim, İç Tüzük'ün ilgili maddeleri aynen ve harfiyen yerine getirildi, uygulandı. Sonra "1'inci maddeyle ilgili söz alan var mı?" diye Komisyonumuza soruyu yöneltti. Söz alanlar oldu, sayın CHP grup başkan vekilimiz bu konuyla ilgili söz aldı, konuştu. Daha sonra, Abdurrahman Öz Bey söz aldı, 1'inci maddeyle ilgili konuşmasını ortaya koydular ve ondan sonra da bugün toplanmak üzere Komisyonumuzun çalışmalarına ara verdiği Komisyon Başkanımız tarafından heyetimize sunulmuş oldu. Dolayısıyla, kısa bir kronolojide anlattığım bu usuli işlemler, hepsi İç Tüzük'ün ilgili maddeleri çerçevesinde bihakkın yerine getirilmiş ve herhangi bir usule aykırılık asla mevzubahis olmamıştır. Bu hususu arz ediyor, şimdilik sözlerimi nihayete erdiriyorum.

Teşekkür ederim Başkanım.