MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Akın, teşekkür ediyoruz, hazırlıklı da gelmişsiniz.

Siz bilirkişi raporunu okuyabildiniz mi Aladağ'ın?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Kısmen okudum yani bazı şeyleri okudum ama o da çok somut, elektrikle ilgili.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - On dakikada, bütün binaya yayılması on dakika yani. Mesela, en az kaç dakika dayanıklı olması gerekiyor bu şeyin? Madem genel araştırma yaptınız...

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Şimdi, en az altmış dakika istiyoruz, mesela orada bir çay ocağı varsa, bir mutfak varsa yüz yirmi dakika dayanıklı olmasını istiyoruz. Yüz yirmi dakika, kendi bağımsız yapısını bozmayacak şekilde çay ocağı ve mutfaklar diğer yapıdan yani yapının içindeki bu yapıların yüz yirmi dakika yangına dayanıklı olması gerekir.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Anladım. Sayın Akın, eminim, müteahhitler sizi pek sevmiyordur.

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Hiç sevmiyorlar.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Tahmin ettim.

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Mimarlar da aynı şekilde.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Evet, sevmiyordur.

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Kırmızı rengi sevmiyorlar.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Aramızda var mı bilmiyorum ama varsa...

BAŞKAN - Cevap hakkı doğuyor şimdi Sayın Balbay.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Şimdi, ben sözü şuraya getireceğim: Biz Aladağ'da, bu kız yurdundaki yangın için gittiğimizde aynı derneğin erkek yurdunun açık olduğunu gördük ve oraya gidelim dedik.

Bilmiyorum, görme fırsatınız var mı, buradan şey yapabiliyor musunuz...

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Görebiliyorum, evet.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - 3 metre bu. Yangın çıkışı burası. Buradan atlayacak. Buraya geleceksiniz, buradan 3 metre atlamanız gerekecek.

BAŞKAN - Atlamayacak, düşecek direkt.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Şu da yangının çıktığı yer. Daha doğrusu yangın çıkışı, bodruma çıkıyor bunun.

Şunu merak ediyorum: Bu çok mu pahalı? Böyle bir binayı yapma masrafını göze alan ya da böyle bir bina bütçesi nedir? Mesela bir binanın iyi bir yangın önlem mekanizması olması maliyetini yüzde kaç artırıyor? Hakikaten göze alınamaz bir şey mi bu?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Hiç değil tabii ki. Hiç değil.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Oran nedir?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Bu bir kültür meselesi.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Maliyeti kabaca ne? Diyelim ki 10 katlı bina maliyetinin ne kadarı çok iyi bir yangın sistematiğini gerektiriyor?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Şöyle söyleyeyim, binanın maliyetini bilmem ama şöyle söyleyeyim: Bir 10 bin metrekare endüstriyel bir yapının, endüstriyel tesisin yangın önleme sistemi bütünüyle yani pasif ve aktif olmak üzere -içinde ne olduğunu artık bilemeyiz, yani minimum tabii ki- özelliklerine göre, iştigal alanına bağlı olarak değişiyor tabii ki maliyetler. Yani can güvenliği ön plandaysa çok daha yüksek maliyetler çıkabiliyor.

Burada en önemli şey, bizim yapı malzemelerini ve binayı tesis etmeden önce mimari çözümlerimizi doğru yapmamız lazım. Yani bizim bir Başkanımız var Abdurrahman Kılıç -belki bir çoğunuz tanır- profesör, şunu der: "Türkiye'de mimarlar yangını çıkartır, mimarlar söndürür." Yani eğer doğru bir mimari oluşturursanız yangın o kompartmanda kalır ve devam edemez. Bizdeki sorun, bu yapıyı oluştururken hem kaçış güvenliğini sağlayabilmek hem yangının bir bölümden diğer bölüme geçmesine mâni olacak mimari çözümler ve bunu da yapı malzemeleriyle desteklemek lazım. Yani gidip oraya bir pvc kapı konmaz bölümler arasına. Koyarsanız yangın çok hızlı geçer, o altmış dakikalar hiç gelir. Sizin bahsettiğiniz olayda on dakika içinde...

Bir de elektrikle ilgili çok küçük bir not ileteyim. Orada gördüm, herkes elektriğe yoğunlaşıyor. Ülkemizde de genelde böyle yangının sebebi ya elektrik kontağıdır ya sigara izmaritidir. Doğru, elektrik hakikaten büyük bir sebep yangınlara. Bizim elektrik konusunda şöyle bir sorunumuz var: Biz iki kabloyu birbirine bükerek bağlıyoruz hâlâ. Hâlbuki öyle bağlanmıyor kablo. Yani mühendis arkadaşlar bilir. Kabloyu bir diğerine bağlarken klemens kullanılır. Sizin incelediğiniz yurtta da, fotoğraflarla da izlediğim kadarıyla, bir demet kablonun uçları bükülerek ve üstüne ne kadar izole yapıldığı bilinmeyen ama dinamik olan yapının hareketinden kablo temasları azaldığı zaman elektrik enerjisinin ısıya dönüşmesi sebebiyle yangın başlar. Her yerde bu olur sadece yurtta değil, evimizde de olabilir. Bu konuyu sorgulamak lazım. Yani altyapıyı oluştururken ne kadar uyuyoruz kurallara?

Konutlarımızda kaçak akım rölesinin olmadığından bahsedilmiş. Kaçak akım rölesi -bilmiyorum burada var mı- son yılların konutlarında var. Bunlar da zaman zaman doğru tesis edilmeyen elektrik tesisatından kaynaklı sürekli enerji kestiği için iptal edilip tekrar eski konumuna getirildiğini yani hatayı düzeltmek yerine ürünü, koruyucu ekipmanı oradan kaldırmak suretiyle enerji almaya devam ediyor. Yani burada da benim gördüğüm öyle bir sorun var.

Maliyet açısından yüzde 10, 15'ler civarındadır en fazla.

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Son bir... Buna bağlı olarak da...

Şu anda Türk Standartları Enstitüsünün genel olarak dünya standartlarıyla koordinasyon hâlinde çalışmaları oluyor. Bizim inşaat malzemeleri standardımız uluslararası düzeyle karşılaştırınca hangi düzeyde, direkt uyumlu muyuz?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - Üzülerek bir şey ifade edeyim. Son yapılan değişikte, paspaylarının yani binayı taşıcı kolan ve kirişlerin de metal ile beton arasındaki mesafe 4 santimdeyken 2,5-3 santime indirildi. Yani bir deprem ülkesinde böyle yapıyı zayıflatmak hem yangından etkilenme, metal yapının, armatürünün yangından etkilenmesine sebebiyet daha hızlı olacak hem depremsel açıdan çok büyük sıkıntı. Son yönetmelikte maalesef bu, artırılması veya en azından muhafaza edilmesi gerekirken daraltıldı ve daha riskli bir hâle geldik. Dolayısıyla da çok sıkıntılarımız var.

MUSTAFA ALİ BALBAY (İzmir) - Ne zaman çıktı bu son yönetmelik?

TÜYAK BAŞKANI HİKMET AKIN - 2015.

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz.