HALUK PEKŞEN (Trabzon) - Sayın Bakan, önce, bütçeniz hayırlı olsun diyorum.

Benim üzerinde duracağım birinci konu, Karadeniz Bölgesi'nin, fındık üreticisinin yaşamış olduğu sorunlar.

Sayın Bakanım, ben Trabzon Milletvekiliyim. Kısa bir süre önce fındıkla ilgili çok önemli sorular Türkiye'nin gündemine geldi ve ben de doğrusu merak ettim Türkiye'deki fındık piyasası nedir, fındığın dünyadaki yeri, statüsü nedir, bundan sonra geleceği nelerdir diye. Birkaç aydır bu konuya ciddi anlamda mesai ayırdım. Mesela, bizdeki istatistiklere baktığınız zaman, size rakamlar verirler; İtalya'da yıllık üretim 150 bin ton, İspanya'nın fındık üretimi 100 bin ton ama gittim, bizzat yerinde gördüm ki bunların tamamı yalanmış. Mesela, İtalya'nın bu sene toplam ürettiği fındığı duyduğum zaman şaşırdım, inanamadım -ben söyleyeyim sizin de kayıtlarınıza geçsin diye- 13 bin ton; geçen yıl 15 binmiş, bu sene 13 bin olmuş, havalar kötü gitmiş ama bize sürekli empoze edilen bir sonuç var: "Efendim, fındığın fiyatları yükselmesin, fındık fiyatları yükselirse aman bu firmalar, bu alıcılar başka ülkelerden alırlar. Bunların üretimleri çok fazla artıyor. Zaten Güney Afrika, Gürcistan, Azerbaycan, Şili, Amerika bunların hepsi fındık ekiyorlar. Aman ne menem fındık üretilirmiş. Fındık üreticisi aman, sakın sesinizi çıkarmayın." Kendi ülkem adına üzüldüm. Bu kadar sahtekârlıkla, bu kadar yalanla dünyanın en önemli endüstriyel ürününün nasıl manipüle edildiğini görünce içim sızladı.

Bu konuda son bir cümle daha söyleyeyim: İspanya ve İtalya'da kabuklu fındık kaç para diye merak ettim. İspanya rakamını söylemeyeceğim, uçuk çünkü ama İtalya'da 7 euro olduğunu görünce de ülkem adına bir kez daha üzüldüm. Boş durmadım, gittim marketleri gezdim; acaba kavrulmuş fındık -bizdeki çifte kavrulmuş kadar da kaliteli değil- kaç paradır diye gittim, baktım. Markette, toptan markette 1 kilo kavrulmuş fındık 45 avro, biz de 10 avro. Bunun sebeplerini bin tane anlatabiliriz ama gördüğüm şey şu Sayın Bakanım: Evet, az önce bir milletvekili arkadaşım altını çizerek söyledi, tekrara düşmek için söylemek istemem ama bu Türkiye'deki alıcı, rekabeti müthiş bir şekilde engellemeye başladı. Nasıl? 4 büyük alıcı vardı -kendisine soru sorulmuş, soruya yanıt verilmemesi konusunda da bir tartışma yaşandı, gördüm- yani Avrupa'nın 1, 2, 3, 4 numaralı çikolata üreticilerinin geçmişte Türkiye'den sağlamış oldukları fındık alımlarına şimdi bakarsanız, aynı alıcılar piyasada yok, alım yapmıyorlar. Peki ne oldu? Başka bir ülkeden mi fındık alıyorlar ya da fındık kullanmıyorlar mı? Değil efendim, fındığı da kullanıyorlar ama belli ki bu firmayla ciddi bir anlaşma yapmışlar, bu firmanın hâkim ortak olarak piyasayı kontrol etmesine onlar da destek veriyorlar ve böylece o firma üzerinden alım yapılarak fındık piyasasını kontrol eder hâle gelmişler. Buna kayıtsız kalmamanızı Karadeniz'in 7 milyon insanı adına sizden istirham ediyorum Sayın Bakanım. Bu, son derece önemlidir.

Toprak Mahsulleri Ofisinin biraz da geç kalarak piyasaya müdahale etmesi, önce 40 bin ton, sonra da 100 bin ton alım kararı, son derece doğru bir karardır ama bu, yalnızca Tarım Bakanlığının tek başına çözümleyebileceği bir sorun olmaktan çok daha büyük bir sorundur. Buna sizin de Bakanlık olarak kayıtsız kalmamanızı özellikle bir kez daha istirham ediyorum, bu birincisi.

Sayın Bakan, bütçeden tarıma ayrılan paya bakıldığı zaman, hani o yüzde 1 pay var ya, çok tartışılıyor; işte, Hükûmetiniz döneminde de, olması gereken şekilde kullanılıyor, kullanılmıyor tartışmaları var, ben o tartışmalardan ari bir şey söylemek isterim. Şimdi, bakın, Karadeniz'deki FİSKOBİRLİK, ÇUKOBİRLİK, pancarda PANKOBİRLİK gibi kooperatifler... Kooperatifler konusuna, maalesef, raporunuzda da çok gereği gibi yer vermemişsiniz, kooperatifleri biraz görmezden gelmişsiniz. Ama eğer bu yüzde 1'in hani 0,50'sini kullandırıyorsunuz, geri kalanı da doğru dürüst kullanılamıyor ya, sizin Bakanlık olarak belki de Tarım Bakanlığıyla bir iş birliği içerisinde olup bu yüzde 1'lik payın kullandırılmayan kısmını Türkiye'deki tarım kooperatiflerine destek olarak aktarmanız durumunda, emin olun, Türkiye'de büyük bir tarım devrimini başarabilirsiniz. Bu, sizin kolaylıkla yapabileceğiz bir şey, hem kaynağınız var hem de kaynağın yeri var ve bunu da Bakanlık olarak... Ciddi bir donanımı, birikimi olan bir Bakanlık olduğunu biliyorum Bakanlığınızın. Burası teknik bir Bakanlık, siyasetin çok hâkim olmadığı, güzel de bir şey, keşke hiç siyaset hâkim olmasa da bu tam teknik olarak bu işleri daha aktif olarak yerine getirebilse. Bu Bakanlığı bu soruna, Tarım Bakanlığının çözemeyeceği bu soruna çözüm üretebilecek, taşıyabilecek bir noktaya getirelim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen, son cümlenizi alayım.

HALUK PEKŞEN (Trabzon) - Bu vesileyle, özellikle kooperatiflere bu kaynağın aktarılması konusunda Bakanlığınızın bir gayret göstermesini bekliyorum.

2018 yılı bütçesinin ülkemize hayırlı olmasını diliyorum, sağ olun.

BAŞKAN - Teşekkür ederim.