ZEKERİYA TEMİZEL (İzmir) - Sayın Başkanım, teşekkür ederim.

Aslında bu iki konu, hem bir uyarı hem de bir öneri niteliğinde iki tane konuydu -soru olarak da algılayabilirsiniz- sabahki konuşmada maalesef zaman kalmadığından bitiremedim.

Şimdi, en önemli konumuz bizim, ombudsmanlık kurumuyla ilgili olarak yasamızın bütçelemesinin ne şekilde olacağı konusunda herhangi bir netliğe henüz sistemimizin kavuşmamış olması. Özellikle Kamu Denetçiliği Kurumunun 6328 sayılı Yasası'nın 12'nci maddesi kurumun bağımsızlığını tanımlıyor. Dolayısıyla kurumun bağımsızlığının yarattığı iki tane önemli sonuç var, hiçbir şekilde başka kurumlara hesap vermiyor. Hesap vermeyeceksiniz, işin temeli bu, bağımsızlık başka türlü sağlanmıyor. 29'uncu maddesinde de tek mali hüküm var, o da ne? Bütçe, o kadar. Bütçe diyor ki: "Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden alınacak Hazine yardımı."

Sayın Başkan, sizin bütçenizden Kamu Denetçiliği Kurumuna belirli bir ödenek aktarılıyor. Bizim bağımsız bir kurum olan Kamu Denetçiliği Kurumuyla ilişkimiz bundan ibarettir. Sizin bütçenizden belirli bir transfer yapılıyor olması o kurumun gelip de burada bütçesini bu milletvekillerinin önünde savunması, öneriler alması, eleştirilmesi veya herhangi bir şekilde ağır eleştirilere muhatap olması anlamına gelmiyor. Kurum bir tek şekilde denetlenebilir yasası gereği olarak o da Genel Kurula getirip faaliyet raporunu sunduğu zaman. Orada istediğiniz kadar eleştirebilirsiniz. Siz böyle bağımsız bir kurum kurduğunuz andan itibaren, ona verdiğiniz ödeneğin daha önceden kendilerinin hazırladıkları ilkeler çerçevesinde harcanması sorumluluğu onlara ait. Bu çok önemli bir olay. O kadarcık sorumluluğu onlara vereceksiniz artık. Dolayısıyla bana göre, 6328 sayılı Yasa'ya göre Kamu Denetçiliği Kurumunun gelip burada bütçe sunması kesin olarak yasayla uyuşmuyor. Bu, birinci konu. Daha yeni bir kurum sonuç olarak, üç dört bütçesini burada sunmaya çalıştı, aslında sunamadı da. Kesinlikle sadece ve sadece Türkiye Büyük Millet Meclisinden oraya yapılacak transfer ödeneğinin kararını verir burası, orada biter işi, bitti. Başka türlü, kurumlara bağımsızlık sağlayamazsınız. O nedenle, Kamu Denetçiliği Kurumunun bütçesinin burada diğer bütçeler gibi görüşülmesi hem ombudsmanlık kurumunun mantığına aykırıdır hem de yasaya aykırıdır. Birincisi bu.

BAŞKAN - Doğru bir yaklaşım.

ZEKERİYA TEMİZEL (İzmir) - İkinci konu: Cumhurbaşkanlığına doğrudan doğruya -henüz 2019 yılı gelip de başkanlık sistemine geçilmeden- MİT'in bağlanmasıyla ilgili de... İlişkili kurum değil, bağlı kurum deniliyor. Bağlandığı andan itibaren ilgili bakan yani eski başbakan ve onunla ilgili sorumlulukların hepsini şu anda sorumsuz Cumhurbaşkanına aktarmış oluyorsunuz. Bugün için sorun yaratmıyor gibi gözükebilir ancak hukuken inanılmaz bir hata vardır diye uyarmak istiyorum sadece. Bunun araştırılması, birazcık üzerinde çalışılması lazım. Sayın Cumhurbaşkanı şu andaki statüsü itibarıyla sorumsuzdur. MİT sorumsuz mudur? Hayır. Doğrudan bağlı bakanlık, Cumhurbaşkanlığı veya bağlı kurum olarak o sorumluluktan onun pay alması mümkün müdür? Yasalarımıza göre, evet. Bu iki konu bütçe yapılması sırasında yeniden değerlendirilmesi gereken dolayısıyla en azından temel ilkelerinin hem de bu bütçe dönemi içerisinde çözülmesi gereken iki tane husustur. Gelecekte bazı istenilmeyen sonuçların doğmasının önüne geçmek zorundasınız, bu iki uyarıyı yapmak zorunda kaldım -daha doğrusu yapacaktım zaten- ama ister soru olarak kabul edin, ister sadece uyarı olarak alın.

Teşekkür ederim.