MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bu kanunun en önemli maddesi bu. Bu kanunun bu maddesinin üzerinde ciddi bir şekilde konuşmadan... Sayın Kacır haklı, eğer her şeyinde haklıysa adam açmamasına kim engel olabilir?

Ama bakın, başlayalım, eski 5'inci maddeyi okuyayım size taslak olarak.

BAŞKAN - Ama deyince hepsi bitti.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika...

Burada güzel güzel konuşacağız değil mi? Oradan Kacır'ın söylediği de daha iyi anlaşılacak.

"Stratejik Ticari Plan Komisyonu, valinin başkanlığında ticaret il müdürü, belediye başkanı, büyükşehir belediyesi olan yerlerde büyükşehir belediye başkanı, defterdar, çevre ve şehircilik il müdürü, ulaştırma, denizcilik, haberleşme bölge müdürü, çalışma ve sosyal güvenlik il müdürü, kalkınma ajansı yatırım destek ofisi koordinatörü, KOSGEB il müdürü, TÜİK bölge müdürü, esnaf sanatkârlar odaları birliği yönetim kurulu başkanı, şehir plancıları odası şubesi müdürü ve en fazla üyeye sahip tüketici örgüt başkanı ve ildeki ticaret ve sanayi odalarıyla ticaret odalarının kendi aralarında belirleyeceği bir yönetim kurulu başkanının katılımıyla oluşur, ayrıca anılan kurum ve kuruluşlardan aynı sayıda yedek üye belirlenir. Gerçek ve tüzel kişiler, komisyonun görevi kapsamında ihtiyaç duyduğu her türlü bilgi ve belgeyi gecikmeksizin komisyona göndermek zorundadır. Komisyonun oluşturulmasıyla ilgili çalışmalara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir."

Şimdi, bunu bir kenara koyalım, gelelim, okuduğumuz 5'inci maddeye, önce okuduğumuz sonra Hüseyin Filiz'in değişiklik verdiği madde.

Şimdi, Bakanlık bunu önce düşünmüş, böyle bir komisyon kurularak...

BAŞKAN - Sonra bir değişim yapmış...

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bu niye önemli? İşte, kafasını karıştırdığı nokta. İş yeri açılmasının kentin tüm dinamikleri ve devletin tüm organlarıyla bir istişareyle yapılması noktasında -istişare biliyorsunuz, bizde vardır- o anlamıyla yapılmasına karar vermişiz ama daha sonra değiştirmişiz. Ne demişiz? 5'inci maddenin (1)'inci fıkrası PERBİS'i koymuş. 3'üncü maddesi diyor ki: "Usulüne uygun izin alınmaksızın iş yeri açılamaz ve faaliyette bulunamaz." Peki, açıldığı zaman ne olur? Bir şey yok, belirsiz.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, açıldığı zaman ne olur ona cevap istiyoruz.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Faaliyette bulunamaz, zabıta gelir kapatır yani.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - "Kapatılır." diyecek.

BAŞKAN - Zabıta kapatır.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Demeye gerek var mı, açılamaz diyorsunuz.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Yok,

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bir tekrar, malumun ilanı aslında.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Devam edelim...

"İzin başvurusu doğrudan veya PERBİS üzerinden yetkili idareye yapılır, doğrudan yapılan başvurular yetkili idare tarafından PERBİS'e işlenir, izin başvurusu başvuru tarihinden itibaren en geç üç iş günü içinde yetkili idarece ön değerlendirmeye tabi tutulur. Değerlendirme sonucu uygun bulunan başvurular perakende işletmenin açılış sürecinde yer alan ilgili kurum ve kuruluşlara (4)'üncü fıkrada belirtilen süre içerisinde iletilir."

7'nci madde: "Mevzuatta öngörülen şartları taşıyan perakende işletmelere yetkili idare tarafından PERBİS üzerinden izin verilerek iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir." Bu da soru işareti.

9'uncu madde: "Perakende işletmenin başka bir adrese taşınması ya da devredilmese hâlinde en geç bir ay içerisinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmesi zorunludur. Faaliyet konusunun değişmesi hâlinde ise iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yenilenmedikçe faaliyette bulunmaz." Yine muğlak bir ifadedir, bir ayda alamadı ruhsatı...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Gereksiz o madde. Eskiyi kapadıysa yeniyi geri açarsın.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Önerge çıkarıyor zaten o ifadeyi.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - "Büyükşehirlerde alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkilidir. Alışveriş merkezi projesi için yapı ruhsatı verirken o yerdeki ticaret veya ticaret sanayi odasıyla esnaf sanatkârlar odaları birliğinin görüşü alınır."

Şimdi, arkadaşlar, peki, benim görüşümü niye alıyorsunuz? Çünkü benim görüşümün, bu kanunun temelinin ruhunda olan, baştan beri koymak istediğim önergelerdeki nokta şudur: Küçük işletmelerin bir mağduriyeti var, bu mağduriyeti gidermek için bir kanun çıkartıyoruz, bu kanunda da pozitif bir ayrımcılık olarak mevcut ticari işletmeler içerisindeki küçükleri korumak istiyoruz, bu kanunun amacı bu. Ama bu amacı biz maddelerde öyle bir noktaya getiriyoruz ki, yok ediyoruz. Burada benim görüşüm alındıysa, benim görüşümün bir etkisi olmadı. Uymadı büyükşehir belediyesi, ticaret odasından sanayi odasından şeyle, dediler ki, bütün kentin ticari şeyi... Bu AVM burada uygun değildir kardeşim. AVM de gitti belediyeye... Ne ihtiyacın var kardeşim, ben senin bu ihtiyaçları gördüm dedi, açıtı, aldı izni. Ya, burada ticaret sanayi odasının görüşünün ne hükmü olacak?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Şöyle...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Allah, Allah... Arsayı almışsınız, bilmem ne, iş yapacaksınız, sonra yapamazsın...

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika, bir dakika, biraz sabır, sabırlı ol ya. Onun için, bakın...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Bakanlar Kurulu kriteri belirleyecek, o kriteri uymuyorsa alamayacak, o zaman o da arsasını da almayacak gidip oradan.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bakanlar Kurulu kriter filan belirlemiyor, sistemde Bakanlar Kurulunun kriteri...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Tasarıda var efendim.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ağabeyciğim, konuştuğumuz 5'inci madde, kentin iş yeri açmak için başvuru süresi nasıl olacak onu konuşuyoruz değil mi şimdi?

ÜNAL KACIR (İstanbul) - 16'ncı maddede kriterler var, oraya atıf yapılmalı yapılacaksa.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Geç 16'ncı maddeyi, 16'ncı maddeye gelince konuşuruz, burada atıf yok 16'ncı maddeye.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Ya, atıf eksikliği varsa atıf yapalım, gerek yoksa kanun içinde zaten uygulanır.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ya, Ünal Bey, bir dakika.

Arkadaş, bunun böyle olmasının... Bu ilk okuduğum şey için geçin geride kalsın dediniz ya, bu işin ruhu oradaydı, bir komisyon kurulmalıdır bu kentte. Bu kentte yatırımcı da arsa almadan önce bir izin kurulundan izin almalı, "Ben buraya AVM açacağım, alayım mı arsayı almayayım mı?" demeli.

Bakın, İzmir'in en önemli yerine, pazar yerine, Güzelyalı pazar yerinin ortasına, göbeğine belediyelerden de yer alarak bir tane İstinye Park geliyor ağabey güçlü bir şekilde, en göbek yerine.

BAŞKAN - Hayırlı olsun.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Hayırlı olsun tabii ya.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Efendim, yasalar uygunsa adam alır, revize yapar,

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika ağabeyciğim.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Birilerinin keyfiyle olur mu ya?

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Tabii, canım, kimsenin keyfiyle olmuyor.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Keyfiyle olunca başka şeylerle karşılaşırsın o zaman, onların gönlünü yapmaya çalışırsın o zaman, böyle bir şey olur mu ya? Kriteri belirlersin, uyan gider arsasını alır yapar, uymayan alamaz, yapamaz.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ünal Bey, bu arsa ticari alanda bir AVM yeri değildi.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Ben geneli konuşuyorum.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika kardeşim, gücü anlatıyorum sana, bak, planları nasıl değiştiriyorlar, neler yapabiliyorlar, bu güç nelere hâkim onları anlatıyorum, bir dinlesene. Hangi güçlerle varız, kimlerle mücadele ediyoruz, nasıl bir güç bu imar planlarını değiştiriyor, arsalar satın alıyor, belediyeleri dize getiriyor, her türlü işi yapıyor, burada bunları yapıyor, bunları anlatmaya çalışıyoruz. Burada bu yatırımcıya daha önceden bunu vermedikten sonra bu kentin en merkezî yeri...

Bakın, şu an, orada, Balçova semtine -İzmir'e gideniniz çok olmuştur- pazar günü mevcut alışveriş merkezlerinden saatlerce ulaşamazsınız. Bu ulaşılamayan yerin tam yanına bir tane daha büyük hipermarket oluyor, inanın, İzmir trafiği böyle kilitlenmiş durumda olacak. Şimdi bunu söylese kim engelleyebilecek? Bu yasada bunu engelleyecek bir güç var mı?

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Hiçbir şey yapamayacak...

BAŞKAN - Belediye başkanını, Antep'i örnek versenize, biz yıkıyoruz siz de yıkın.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Yıktığınızda anlattım az önce. Hiç iş yapamayan bir adama kıyak yapıp herhâlde yıktınız... Neyse, geç Halil, şimdi öyle konuşmayalım.

Şimdi, bu anlamıyla bu noktada eğer bir kurul olmazsa yatırımcıya da yazık, yatırımcı da baştan arsasını almasın kardeşim. Bu kentin bir kurulu buna...Şimdi, buna itiraz edildiğinde, mahkeme kararıyla durdurulduğunda diğer şeyler olduğunda, ondan sonra da "İstemezükçüsünüz, iş yaptırmak istemiyorsunuz." diye bir anlayış çıkıyor. Yapılan iş yanlış, kentin tüm dinamiklerini ortadan...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Bu yola değil, kurallara ihtiyaç var.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bu anlamıyla, bu 5'inci madde...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Kuruma değil, kurallara ihtiyaç var.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Müdahale etme arkadaş ya, müdahale etme lütfen ya. Konuşmak istiyorsan benden sonra konuşursun.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Ne zaman konuşayım? Arada bir şey bulursam söyleyeceğim işte.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bu anlamıyla, burada bu maddede şuna ihtiyaç var: Bakın, size şunu rica ediyorum, diğer maddelerin hiçbiri önemli değil ama bu iş yerinin açılması konusunda, bu 5'inci maddede odaların görüşü temel alınmalıdır, bu kurul kurulup izin noktası temel olmalıdır. Bu madde, bu yasanın belki de en temel noktasıdır. Yani, yeni bir alışveriş merkezinin kentte yapılması konusunda bu kurullardan izin alınarak başlanması, işin başında başlanması her türlü işi garanti, doğru; kentin, halkın yararına yapılması için mümkündür. Bunu böyle yapmadıktan sonra, burada sizin az önce okuduğunuz, sonra da önergeyle değiştirdiğiniz şeyler hiçbir şey ifade etmiyor. Bize sadece şunu diyorsunuz: "Ya, sizin de görüşünüzü aldık. Ticaret odasının, esnaf odalarının görüşünü aldık." Aldın görüşümü, uygulayacak mısın? Yok. Uygulamadın, ben ne diyeceğim, ne yapacağım? Ne yapacağım ben yani? Yanıp yıkılacağım, binlerce esnafı temsil ediyorum. Ticaret odası o bölgenin ticari kesimini temsil ediyor ama "Bu, aykırı." da dese hiç kimse dinlemez. "Ben yatırımcıyım, geldim kardeşim, gücümü koydum, buraya AVM yaptım." diyecek.

BAŞKAN - Sayın Susam, şöyle yapalım mı: Bu konu üzerinde epey bir söz isteyen var, onlara da verelim, ondan sonra, olmazsa siz tekrar devam edin.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Devam edeyim, tabii.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - "Bitirdim." demiyor, "Bitireceğim." de demiyor.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bitirmem ağabey. Ya, bu işe saygı duyup beni desteklemen lazım. Neden biliyor musun? Bu işe bir ömür verdik biz ya, bu iş önemli.