MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika, bunu konuşalım arkadaş. Daha da geriye götürüyorsunuz. Sayın Bakanım, ne yapıyorsunuz siz ya? Olur mu böyle bir şey?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - İzin verin, bakın...

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Yani görüşümüzü belirtmemize bile tahammül edilemeyen bir şey. Şu 16'ncı maddeyi isterseniz konuşalım. Bu 16'ncı madde ticareti Sanayi Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığına bağlıyor ya. Bu, demokratik bir madde falan değil, bu, ticaretin piyasa ekonomisine hiç uygun bir madde falan değil. Böyle bir şey olmaz, böyle bir şey kabul de edilemez.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - 16'ncı madde kriterleri belirliyor. Kriterler kanunla belirlenemez.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Sayın Bakanım, bir şey söyleyeyim. Bir örnek verdi Sayın Kacır. Siz de kalktınız oradan yürüyerek, dediniz ki: "Hakikaten suistimaller olabilir." Peki, ben tersini söyleyeyim size şimdi. Küçücük bir ilçe, 5 bin nüfusu var, 10 bin nüfusu var. O nüfusta esnaflar var. Geliyor bir mağaza, tak göbeğine bir AVM açıyor, bütün kentin ticari hayatı yok oluyor.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bu, kapsam dışında, bu, büyükşehri belirliyor.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Bir dakika... Anlatayım da dinleyin bir şeyinizi.

Çevre esnaftan baskı geliyor, diyor ki: "Efendim, açmayın bunu buraya. Biz yok oluruz." Belediye başkanı da istiyor ki açılmasın, hakikaten esnafı yok olacak fakat adam diyor ki: "Benim her türlü şartlarım var, ticaret serbest, piyasanın dinamikleri, geldim arsayı aldım. Ruhsat için durumum uygun, geldim açıyorum." Belediye başkanı, bu kentin bütün coğrafi bilgi sistemi ve ticari bilgi sistemine aykırı olan, olmaması gereken bir kişinin bir firmanın oraya yer açmasıyla, bir fonun -az önce burada anlattılar ya- Amerika'dan sahibi belli olmayan fonun gelip bir ilçenin bütün esnafını yok edecek bir alışveriş merkezi açacak. Burada esnaf teşkilatı bir görüş söylediği zaman o belediye başkanının "Ya, benim bir malzemem var hiç değilse, bak, esnaf da karşı." diyebilecek bir durumu da düşünün. Hep belediye başkanlarını kötü niyetli insanlar olarak algılamayın.

İkincisi...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Yok, tenzih ettik, olur mu?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Sayın Susam, bu, büyükşehirleri düzenliyor. Bakın, söylediğiniz olay buraya girmiyor zaten. Bu, büyükşehirleri düzenleyen bir madde sadece.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ya, büyükşehir bütünşehir oldu şimdi ya.

ALİM IŞIK (Kütahya) - Büyükşehre bağlı küçük bir ilçeyi düşünün. Nasıl girmesin Sayın Bakanım, girer.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Fark etmez.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ne oldu, bütünşehir olmadı mı hepsi?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Diğer ilçelerde ne olacak? Büyükşehir olmayan yerlerde ne olacak?

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Büyükşehir olmayan yerler ayrı. Ticaretin yüzde 70'i, yüzde 90'ı büyükşehirlerde yapılıyor zaten. Ne kaldı?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Belki esas küçük yerlerde bunları konuşmak lazım yani geldiği zaman.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Arkadaş, her tarafı büyükşehir yaptınız zaten, bir şey kalmadı.

Halim Mete'ye de şunu söylemek istiyorum, benim çok sevgili dostum, ağabeyim, arkadaşım: Ya, sen, TOBB'un Genel Başkan Yardımcısısın, Deniz Ticaret Odasının Başkanısın. Ya, TOBB'un görüşü bana göre kutsaldır. Siz şahsınıza veya sizin odalarınız şahsınıza göre karar veremezsiniz, kamunun vicdanına, oradaki bulunan ticari noktaya göre karar verirsiniz.

BAŞKAN - Bizim Bakanlar Kurulunun görüşü de kutsal.

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Hiçbir görüş kutsal olamaz efendim.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Siz orada herkesin parasıyla o odayı yönetiyorsunuz. Yani sizin ticari hayatınızdaki üyelerinizin karşısına ahbap-çavuş ilişkisiyle görüş verilebilir mi? Veriyorsa buna niye kamu kurumu demişler? Kamu kurumu, kamunun menfaat ve çıkarlarını düşünen kuruluş demektir. Esnaf Odaları Birliği ile ticaret odaları kamu kurumudur, kamunun şeyini yapar. Onun için size söylüyorum; bu görüş alınmasından geriye gitmek, zaten kuruldan görüş alınmaya geldi, şimdi "Görüş de alınmasın." deniyor. Bakın, bu kanunu hiç çıkarmayın, hiç anlamı yok, hiç anlamı yok eğer iş yerinin açılmasını piyasanın koşullarına bırakıyorsanız, istediği gibi yapıyorsanız...

ÜNAL KACIR (İstanbul) - Kriter, kriteri olacak, kriteri olacak.

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Ne kriteri ya? Ne kriteri var? 16'ncı maddeyi anlat bana kriterlerini, ne kriteri var? Bakanlık isterse istediği kuruluşlara istediği kriterlerle şey verir hâle getiriyorsunuz. Bırakın, yerel dinamikler olsun. Özerkliği kabul ediyorsunuz, konuşuyorsunuz, yerel yönetimleri konuşuyorsunuz da bütün dükkân açmayı bile Bakanlar Kuruluna mı bırakıyorsunuz?

BAŞKAN - Sayın Susam, niçin kızıyorsunuz?

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Olur mu öyle şey ağabey? Ya, geri adım atıyoruz, mevcut durumdan da gide gide geriye götürüyoruz. Ne biçim lobi bu, ne biçim güç bu ya.