MİLLÎ EĞİTİM BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, Millî Eğitim Komisyonumuzun değerli üyeleri; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Ülkemiz 2023 yılında dünyanın on büyük ekonomisi olma hedefine ancak nitelikli bilgi üretimi ve nitelikli insan kaynağıyla ulaşabilir. Bir başka ifadeyle, tam bağımsızlık için mutlaka nitelikli bilgiye sahip olmak lazım ama yetmez, nitelikli bilgiyi nitelikli ürüne dönüştürecek bilim adamlarına da sahip olmak lazım. Bu da küresel ölçekte rekabetçi bir yükseköğretim sistemine sahip olunmasını gerekli kılmaktadır.

2018 yılında, bu yıl Yükseköğretim Kurulu ve üniversitelerimiz için merkez hükûmetin bütçesinden 27 milyar 761 milyon lira ayırdık. Bu miktar toplam eğitim bütçemizin yüzde 20'sindan fazladır. Bugüne kadar yükseköğretime ayrılan bütçelerle ülkemizde yükseköğretime erişim ve yükseköğretim alanındaki okullaşma oranının artırılmasında önemli düzeyde bir büyümeye şahit olundu. Bugün itibarıyla Millî Savunma Üniversitesi, Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitelerimizle birlikte, toplam 187 yükseköğretim kurumumuz bulunmaktadır. Yükseköğretimdeki öğrenci sayımız 7 milyon 700 binin üstündedir. Bu öğrenci sayımızla Avrupa yükseköğretim alanında 2'nci en büyük öğrenci sayısına sahibiz. Avrupa'da bizim önümüzde Rusya var. Öğretim elemanı sayımız ise 150 binin üzerindedir. Yükseköğretim sistemimizdeki son on yılda yaşanan bu büyüme sürecinin bundan sonraki aşaması keyfiyet itibarıyla nitelik ve kalite bakımından da büyümedir. Bu kapsamda, birçok yapısal değişiklikler hayata geçirildi. Bunlardan biri Kalite Kurumunun oluşturulması, diğeri ihtisaslaşmadır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişiklikle idari ve mali açıdan bağımsız bir kalite kurulu oluşturuldu. Bu kurul kurumsal değerlendirme ile program akreditasyonu görevlerini yerine getirecektir.

Yapısal değişikliği gerçekleştirecek ikinci husus, üniversitelerde misyon farklılığı odaklı ihtisaslaşma ve bu kapsamda beklenen çeşitliliktir. Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişiklikle Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasına yükseköğretim kurumlarının ihtisaslaşmasına yönelik çalışmalar yapmak ve bu konuda karar vermek eklendi. Üniversitelerimizin tümünün aynı ve birbirinin kopyası veya benzeri olmasını istemiyoruz. Üniversitelerimizin hepsi uluslararası nitelikleri gözetmeli fakat farklı değerler üretmelidir. Bu kapsamda, üniversitelerimizin bir kısmının eğitimde, bir kısmının araştırma ve teknoloji üretiminde, bir diğer kısmının da bölgesel kalkınmaya katkı sağlamakta farklılaşmasını istiyoruz. Bu yaklaşımla kastedilen, bir üniversitenin sadece bir alanda faaliyet göstermesi değil, üniversitenin bütün alanlarda faaliyet gösterirken bir alanda öne çıkmasıdır. Bu amaca yönelik olarak bölgesel kalkınma odaklı misyon farklılaşması ve ihtisaslaşması çalışması başlatıldı. Bu çalışmayla Bingöl Üniversitesi tarım ve havza bazlı, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi hayvancılık alanında, Düzce Üniversitesi sağlık ve çevre alanında, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi tarım ve jeotermal alanında, Uşak Üniversitesi de tekstil, dericilik ve seramik alanında bölgesel kalkınma odaklı misyon farklılaşması projesinin pilot yükseköğretim kurumları olarak belirlendi.

Misyon farklılaşması çalışmasının bir sonraki aşaması araştırma üniversitesi çalışmasıdır. Bu kapsamda 10'u asıl, 5'i aday olmak üzere 15 üniversite araştırma üniversitesi olarak belirlenmiştir. Araştırma üniversiteleri olarak Ankara, Boğaziçi, Erciyes, Gazi, Gebze Teknik, Hacettepe, İstanbul, İstanbul Teknik, İstanbul İleri Teknoloji ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi seçilmiştir. Aday araştırma üniversiteleri olarak da Çukurova, Ege, Selçuk, Uludağ ve Yıldız Teknik üniversiteleri belirlenmiştir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişikliklerle Eğitim Programları Danışma Kurulu ve Meslek Yüksekokulları Koordinasyon Kurulu oluşturuldu, doktora sonrası araştırmacı istihdamı mümkün hâle getirildi, devlet yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi kadrosunda fiilen altı yıl çalışan öğretim üyelerine alanıyla ilgili AR-GE niteliğinde çalışmak üzere bir yıl süreyle ücretli izin verilebilmesi mümkün hâle getirildi, sermaye şirketi statüsünde teknoloji transfer ofisinin kurulmasının yasal dayanağı oluşturuldu, bilimsel araştırma projelerine ilişkin ödeneklerin kullandırılmasında proje kapsamında görevlendirilecek tezli yüksek lisans ve doktora programlarındaki öğrencilere burs ödenebilmesi de mümkün hâle getirildi. Yine, organize sanayi bölgelerinde kurulan meslek yüksekokulları için öğrenci başına ilgili yükseköğretim kurumlarına eğitim öğretim desteği konulabilmesinin yasal dayanağı da oluşturuldu. Bir başka getirilen değişiklik de, yükseköğretim kurumlarında görevlerinde kalmalarında fayda görülenlerin yaş hadleri 75 yaşına kadar uzatıldı.

Yükseköğretimde kaliteyi artırmak için başlatılan projelerden bir diğeri de yüz alanda, iki bin doktora projesidir. Bu proje kapsamında üniversitelerimize 2016-2017 bahar döneminde 1.424, 2017-2018 güz dönemindeyse 1.821 kontenjan verilmiştir. Bilim hayatını üniversitelerimizin bilimsel gücüyle tekrar şekillendirmeye ve yükseköğretimi kalite, ihtisaslaşma, öncelikli alanlar ve nitelikli doktora gibi kavramlarla yeniden yapılandırmaya çalışıyoruz. Bugün de Komisyonumuzun gündemine gelen değişikliklerle de aynı amaca hizmet edilmek istenmektedir.

Yardımcı doçentlik kadrosuyla ilgili bir düzenleme yapıyoruz, ana ekseni bu. Yardımcı doçentlik kadrosu kaldırılmakta, doktor öğretim üyeliği kadrosu ihdas edilmektedir. Yine, doktorasını bitirenlerin doçentliğe geçişi de düzenlenmektedir. Okutman, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacılar öğretim görevlisi kadrosuna dönüştürülmektedir.

Teklifle son yıllarda üniversite sayısının artışına bağlı olarak Üniversitelerarası Kurulun yapısı işlevsel hâle getirilmektedir. Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan bu değişikliklere uyum sağlamak amacıyla da Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu'nda, Harp Okulları Kanunu'nda, Polis Yükseköğretim Kanunu'nda, Astsubay Meslek Yüksekokulları Kanunu'nda, Millî Savunma Üniversitesinde ve Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsünde gerekli düzenlemeler de yapılmaktadır. Yapılan değişikliklerle üniversiteler karar alma süreçlerinde daha öne çıkmakta, sistem değişikliğine imkân tanınmaktadır.

Yapılan değişiklikle üniversitelerimizin halkımızın beklentilerine uygun çalışmaları daha iyi yerine getireceğine inanıyoruz. Şimdiden vereceğiniz destek için Komisyonumuzun siz değerli mensuplarına teşekkür ediyorum. Teklifin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.