MUSA ÇAM (İzmir) - Peki.

Biz de daha önceki torba yasalarda asgari ücretin düzenlenmesiyle ilgili, sürekli, ikinci vergi dilimine girdiğinde bununla ilgili birtakım sıkıntılar yaşanacağını ve bunu kökten çözmek gerektiğini hep söylemiştik. Şimdi, bu düzenlemeyle kökten çözülüyor gibi gözüküyor ama bazı sıkıntıların olduğunun altını çizmek istiyorum.

Özellikle 6'ncı maddeyle 193 sayılı Kanun'un 32'nci maddesine şu fıkranın eklenmesi öngörülüyor, burada maddede diyor ki: "Net ücretleri, bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle bu maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgarî geçim indirimi hesaplanan asgarî ücretlilere, içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile bu tutarın altında kalındığı aylara ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgarî geçim indirimine ayrıca ilave edilir. Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgarî geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder."

Bu maddede belirtilen sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere ocak ayına ilişkin ödenen net ücret 1.603,12 TL'dir. Bu kadar anlaşılmaz bir biçimde yazılan bu maddeyi madde gerekçesiyle birlikte değerlendirdiğimizde ortaya çıkan sonuç ise şu şekilde: İkinci vergi dilimine girdiği için ücretleri düşen işçilerin ücretleri 1.603,12 TL'nin altına düşerse, işçiye ödenen tutar ile 1.603,12 TL arasındaki fark asgari geçim indirimine ilave edilerek işçiye geri ödenecek. Yani ikinci dilime girildiğinde dahi işçiye ödenecek net tutar 1.603,12 TL'den daha az olmayacak.

Örneğin bekâr bir asgari ücretli ocak ayında 1.603,12 TL ücret aldı. Bu işçi eylül ayı itibarıyla birinci vergi diliminden -yüzde 15- ikinci vergi dilimine -yüzde 20- kısmen geçecek ve işçiye ödenecek tutar 1.566,83 TL'ye düşecek. İşçi, ekim ayından itibaren ise tümüyle ikinci vergi diliminde olacak ve işçinin ücreti 1.516,87 TL'ye gerileyecek. Torba yasa çıktığı bu hâliyle yasalaştığı takdirde bu işçinin eylül ayı ücretinden başlayarak yaşadığı ücret düşüşü asgari geçim indirimine ilave edileceği için işçinin eline 1.603,12 TL geçmeye devam edecek.

Gelelim en can alıcı meseleye: Bu düzenlemeye göre ikinci vergi diliminden etkilenmeyecek tek kesim en düşük asgari geçim indirimi alan asgari ücretliler yani ocak ayı ücreti AGİ dâhil 1.603,12 TL olan bekâr işçiler ile evli ve eşi çalışan çocuksuz işçiler olacak. Bu 2 grup dışında kalan tüm asgari ücretliler ve asgari ücretin üzerinde ücret alan diğer işçiler, ikinci vergi dilimi nedeniyle muhakkak kayıp yaşayacak. Kayıp yaşayacak bu işçilerin ücretleri 1.603,12 TL'nin altına düşerse, işçilere ödenen tutar ile 1.603,12 TL arasındaki fark geri ödenecek. Yani kaybın tamamı değil 1.603,12 TL'nin altına düşen kısmı iade edilecek. Örneğin işçi evli, eşi çalışıyor ve 2 çocuklu. İşçinin 2018 yılı Ocak ayı itibariyle (AGİ dâhil) eline geçen tutar 1.648,79 TL. İşçi eylül ayında kısmen ikinci vergi dilimine girecek ve işçinin eylül ayı ücreti 1.612,5 TL'ye düşecek. Bu rakam 1.603,12 TL'nin altında olmadığı için işçi hiçbir iade yapılmayacak. İşçinin ücreti, tümüyle ikinci vergi dilimine girdiği ekim ayından itibaren 1.562,54 TL'ye gerileyecek. İşte bu tutar ile 1.603,12 TL arasındaki 40,58 TL tutarındaki fark, işçiye ekim, kasım ve aralık ayında geri ödenecek ve işçinin eline 1.603,12 TL geçecek. Yani işçinin bu aylarda yine her ay için 45,67 TL'lik bir ek kaybı olacak (1.648,79 - 1.603,12 45,67 TL).

Yandaş basında "müjde" nidaları eşliğinde servis edilen haberlerin aksine bekâr asgari ücretliler ile evli ve eşi çalışmayan, çocuksuz asgari ücretliler dışındaki tüm işçiler, 2018 yılında da ikinci vergi dilimi nedeniyle kayba uğrayacak ve ellerine geçen tutar yıl içinde düşecek. Bu işçilerin karşılanacak tek kaybı 1.603,12 TL'nin altına düşen miktar olacak. Diğer kayıplar karşılanmayacak.

Son olarak ücreti asgari ücretin üzerinde olan işçilere ilişkin durumu söylemek isterim. Ocak ayında eline AGİ dâhil 1.694,83 TL veya üzerinde ücret geçen işçilerin ücretleri 2. vergi dilimi nedeniyle en fazla 1.603,12 TL'ye düşecek. Dolayısıyla bu işçilerin kayıpları hiçbir biçimde karşılanmayacak ve geri ödenmeyecek. Ocak ayı AGİ dâhil ücreti 1.603,12 TL ile 1.694,83 TL arasında olan işçilerin kayıpları ise (AGİ dâhil ücretleri 1.603,12 TL'nin altına düştüğü takdirde) kısmen karşılanacak.

Dolayısıyla, burada iyi niyetle yapılan bir düzenleme ama bekâr ve eşi çalışmayan işçiler arasında 45,67'lik bir kayıp olacağı muhakkaktır. Bunu da bilgilerinize sunuyorum.

Teşekkür ediyorum.