MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Şimdi Değerli Başkanım, gerçekten sosyal hayatı ilgilendiren bu tasarıda birçok düzenleme var. Bu düzenleme de sporun teşviki bakımından son derece önemli ve yenilikçi bir düzenleme. Burada Komisyonumuzun tamamının amatör sporun desteklenmesi konusundaki hassasiyetinden dolayı teşekkür ediyorum, bu konuda herhangi bir görüş farklılığımız yok.

Şunu da ifade etmek lazım: Gençlik ve Spor Bakanlığı, burada keşke Spor Genel Müdürü olsaydı da anlatsaydı, yani bizim bu yapmış olduğumuz düzenleme amatör spora yapılan tek destek anlamına gelmiyor. Bugün Gençlik ve Spor Bakanlığı gerek nakdi gerekse ayni çok çeşitli kanallardan amatör spor kulüplerini destekliyor. Aynı fonksiyonu belediyelerimiz, il özel idarelerimiz de yapıyor.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, şu amatör spor kulüplerinin borçlarını da bir silin o zaman da destek tam olsun.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Şimdi burada tabii vergi önemli. Bu konuyla ilgili meseleyi biz çalışırken temel yaklaşım olarak şu hususu benimsedik: Bugün spor kulüplerimizin aslında uzun soluklu bir şekilde alt yapıya daha fazla yatırım yapması lazım. Demin ifade edildi, yani kendi vatandaşımız olan sporcularımız tabii ki futbol sahalarında daha fazla koşsun, daha fazla ekranlarda onları görelim ama bu ciddi anlamda bir alt yapı harcamasını, emeğini gerektiriyor, bir yatırım yapacaksınız, çocuğu yetiştireceksiniz. Ha, şunu demek istemiyoruz: "Ya, bu para, bu vergiyle ilgili düzenlemeyi yapalım da gerisini siz düşünün." demiyoruz. Spor Genel Müdürlüğüne -ki daha iki hafta önce Sayın Bakanımızla toplantı yaptık, gerçekten amatör sporu ben de çok önemsiyorum ve destekliyorum- amatör spora tahsil edilen kaynakların artırılması konusunda da Bakanlık olarak destek olacağız. Ama buna rağmen şöyle bir talep, bugüne dair bir talep değil, konuşulan bir konu değil: Geçmişten bu tarafa bütün kulüplerimiz, ister Anadolu kulüpleri diyelim ister büyük kulüpler diyelim ister amatör kulüpler diyelim iki konuda hep yakınmışlardır: Bunlardan bir tanesi, sizin çok düşük dediğiniz o vergi oranlarına rağmen, çok düşük ve haklı bir şekilde dediğiniz o oranlara rağmen, kulüplerimiz maddi olarak bu sporcular üzerinden kesilen vergileri bile ödemekte zorlanmaktadırlar. Tahakkuk tahsilat oranı genel olarak yüzde 50'nin altında.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Futbolcu öderken zorlanıyorlar mı Sayın Bakanım?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yok yok, şunu söyleyeceğim: Yani burada belli ki aslında sporun finansmanı ve spor veya kulüplerin kuruluşu, çalışma esas ve usulleri, finansmanı ve bu konuyla ilgili yöneticilerin sorumluluğu dâhil olmak üzere, aslında kapsamlı bir düzenleme yapılması da bir ihtiyaç. Şu anda Gençlik ve Spor Bakanımızla görüştüğümüz konulardan bir tanesi de bu. Yani burada mutlaka ve mutlaka sporun, demin ifade ettiğim hususlar bağlamında, bütüncül bir yaklaşımla yeniden düzenlenmesi lazım ki bugün karşılaştığımız sorunları gelecekte tekrar yaşamayalım. Yani mesela, vergi borcu meselesi böyledir. Zaman zaman Sayın Başkanımızın da ifade ettiği husus bize geldiğinde ben şöyle diyorum: Yani bugün varsayalım ki vergi borçlarında bir indirime gittik. Yapmayız ama sildiğimizi varsayalım. Peki, altı ay sonra aynı sorunla tekrar karşılaşacak mıyız, her şey aynıysa? Büyük bir ihtimalle tabii ki karşılaşacağız. Dolayısıyla, bir vergi borcunun silinmesi veya indirilmesi meseleyi çözecek bir çözüm değil. Bizim esas ne yapmamız lazım? Kulüplerin, sporun finansmanına kaynaklar oluşturmamız lazım, bu oluşturduğumuz kaynakların sorumlu bir şekilde, yöneticiler tarafından sorumluluk bilinci içerisinde kullanılmasını sağlamak lazım. Sorumlu bir şekilde görevlerini yapmayan sorumlular hakkında denetim başta olmak üzere, yaptırımlar başta olmak üzere, onların hepsinin yapılması lazım. Onun için şunu söylüyorum: Sporun genel anlamda yeniden yapılandırılmasıyla ilgili çalışmalar tamama erdiğinde ve geleceğe dair finansman konusunda ve sorumluluklar konusunda aynı sorunları tekrar yaşamayacak bir düzen oluşturabilirsek, mevcut sorunların çözülmesini bir defaya mahsus olmak üzere konuşmak gerekiyor. Ama önce yeni sistemi kurmamız lazım. Burada bu sistemle ilgili yakın bir zamanda Sayın Bakanımız kanun tasarısını -ilgili taraflarla da görüştüğünü biliyorum- çok yakın bir zamanda Bakanlar Kuruluna getirecek, ardından da Meclise bu düzenleme gelecek. Bence hayati bir konu.

BAŞKAN - Teşekkür ederiz, Sayın Bakanım.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yani bunu biz her alanda görüyoruz. Burada da yapmaya çalıştığımız şey şu, temelde: Bir tespitimiz var. Doğru, sporcularla ilgili vergi stopaj oranları diğerlerine göre düşük, yüzde 15, 10 ve 5 olarak düzenlenmiş durumda. Burada tahakkuk tahsilat oranları da düşük ama buna rağmen kulüpler -yani öyle bir kulüp, iki kulüp değil- Anadolu kulüpleri de bunu talep ediyor. Yani ben bu çalışmayı yaparken Kulüpler Birliğiyle toplantılar yaptım, Futbol Federasyonuyla meseleyi konuştum, Anadolu kulüplerinden de bu şekilde talepler geldi, talep şu: Yani biz aslında maddi imkânlar noktasında yoksunluk çekiyoruz ve amatör spora kendi iç kaynaklarımızdan daha fazla kaynak ayırmak istiyoruz. İç kaynaklardan bir tanesi de aslında sporculara ödenen vergiler. Bir noktada aslında üretilmiş bir kaynaktan ücret ödemesi yaparken vergi oluşuyor. Talep, çok yalın bir talep: Ya, biz sizden bütçeye para koyun da... Zaten veriyorsunuz, teşekkür ediyoruz, her yıl da bu verdiğiniz kaynaklar da artıyor ama bir de bizim size ödediğimiz vergiler var, zaman zaman da zorlanıyoruz ama aslında o vergileri bir şekilde bir formülasyonla bize verseniz ve biz de o parayı diğer faaliyetlerimizle değil....

BAŞKAN - Teşekkür ederiz.

Sayın Bakanım, toparlarsak.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Gelin bizi denetleyin, kontrol edin, sıkı kurallar getirin. Nitekim burada iki bakanlığa ciddi yetkiler veriyoruz, biz bu parayı münhasıran amatör spora ayıralım. Amatör spor branşlarının bu kadar geniş olmasını aslında ben kendi zihnimde şöyle düşünüyorum: Demek ki futbol dışında Türkiye'de gerçek manada profesyonel branşları üretemediğimiz için hâlâ basketbolu bile... Yani siz dışarıdan baktığınızda ben de öyle baktığımda ilk anda basketbol niye olsun diyorum ama basketbol branşlarında bile kulüpler şu anda gelir-gider dengesini sağlayamıyorlar. Yani, ekranlarda görülen o renkli ve güzel gözüken görüntülerin arkasında ciddi bir finansman sorunu var. Burada yaptığımız çok basit, diyoruz ki: Kendi ürettiğiniz iç kaynağı münhasıran amatör sporda kullanın. Sayın Bakanımızın vergi hukuku veya bütçe ilkeleri bakımından gündeme getirdiği ilkelerin hepsi doğru ilkeler. Burada bunlara yanlıştır diyemem. Ama, böyle bir düzenlemeyi getirmemize sebep olan yaklaşımımızı sizlerle paylaşayım:

BAŞKAN - Sayın Bakanım, toparlarsak lütfen.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Son 3 cümle Sayın Başkanım. Lütfen bana da en az milletvekillerimiz kadar süre verin, kendimi ifade etmekte zorlanıyorum.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, bugün zaten dört saatin üç saatini siz kullandınız. Sorun yok, buyurun.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Ama yüksek makamlarınızın takdirleri her zaman için geçerli, ona da bir şey diyemeyeceğim.

Söylemek istediğimiz şu, çok pragmatik bir yaklaşımla şunu söylüyoruz, diyoruz ki: Spor kulüpleri aslında her hâl ve takdirde ödemeleri gereken bir vergiyi tam olarak, zamanında öderlerse... Ödememek işi çözmüyor ki -tabii öderlerse- maliye idaresi ödenmeyen verginin de peşinde zaten. Biz aslında kulüplere diyoruz ki: Ya, bir şekilde kendi vergilerinizi tam olarak ve zamanında öderseniz bu vergileri sadece amatör branşlarda kullanılmak üzere tekrar size iade edeceğiz.

BAŞKAN - Altyapıyla sınırlayın Sayın Bakanım.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bu pragmatik bir yaklaşım. Yani, burada mesele şu -Sayın Bakanımız çok güzel ifade ediyorlar- şöyle olabilir mesela: Ben bu vergiyle ilgili bağlantısını kurmadan Bakanlığa bu vergi kadar toplamda bir rakamı tahsis edebilirim, Bakanlık da bu kaynağı dağıtabilir. Peki, dağıtım anahtarı ne olacak, dağıtım kriterleri ne olacak, kim buna karar verecek, bunun bürokrasisi ne olacak, kimlere gidilecek vesaire vesaire. Biz burada son derece pragmatik bir yaklaşımla diyoruz ki: Uygulaması basit, bürokrasisi yok, son derece kolay bir uygulama. Bir kulüp ne kadar vergi ödediyse ödediğini biliyor, ne kadar alacağını biliyor, devlet olarak da ben aldığımı biliyorum, verdiğimi biliyorum, nerede kullandığımı da kontrol edip denetleyeceğim, aykırı kullanırsa buna ilişkin yaptırımları da getirmişim. O açıdan, burada biz bu düzenlemeyi yapmakla bir taraftan kulüplerimizin vergi ödeme noktasında gönüllü uyumunu artırmış olacağız, diğer taraftan da çok pratik bir şekilde bu kaynağı kendilerine sağlamış olacağız.

Tek soru şu son olarak cevaplamam gereken: Peki, vergi borçlarını ödeyemeyenler ne olacak? Bu konu boşta bir alan değil ki. Biz her zaman için Spor Genel Müdürlüğümüzün mevcut kaynaklarından, mevcut ödeneklerinden -onu da artıracağımızı da ifade ettim- bu durumda olan kulüplerimize de yine destek vermeye devam edeceğiz. Belki de bu durumlarını yani gerçekten kulüp maddi imkânsızlık içerisindeyse, vergi borcunu bile ödeyemiyorsa -bugün herhâlde maddi yardımda bulunmak için vergi borcu olmama şartı yok- vergi borcu olsa da katkı sağlıyorum. Belki de bu suretle o tür kulüplere daha fazla kaynak aktarma imkânım olacak, belki bu kulübe dönüp diyeceğim ki "Bir dakika, vergi kanalı üzerinden sen zaten bu kadar bir kaynak aldın, ben bu tarafta gerçekten maddi darlık içinde olanlara bu imkânı vereceğim." diyeceğim. Onun için Sayın Bakanımızın ifade ettiği konularla ilgili çok farklı örnekler verebilirim. Yani bunun ademi tahsis ilkesine... 2002 yılından önce de verebilirim yani yıllar itibarıyla farklı düzenlemeler var ama ilkesel olarak Sayın Bakanın ifade ettiği husus doğrudur.

Sayın Başkanım, Komisyonunuzun yüksek takdirlerine arz ediyoruz.

BAŞKAN - Allah razı olsun Sayın Bakan da şöyle mi anlayacağız: Mesela, Gomis'den kesilen diyelim ki yüzde 15'lik stopajı ödeyecekler. Ondan sonra tekrar siz kulübe iade edeceksiniz. Bu sefer amatör spor olan basketbolda Hendricks'in, işte, Taylor'ın ya da Harry'nin transferinde harcayacaklar gibi. En azından bunun böyle olmaması için bunlar altyapıyla yani amatör branşlardaki altyapıyla sınırlandırılabilir mi?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Şöyle, isterseniz bunu Genel Kurula kadar çalışayım yani burada denilebilir ki "Şu nitelikteki sporculara yapılan ödeme bu program dışında tutulabilir."

BAŞKAN - Bunların hepsi gizli profesyonel Sayın Bakanım.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yok yok, hayır, şöyle: Yani, ilk bakışta basketbol için bu argümanı ben kendim de söylüyorum "Ya bu basketbol nasıl amatör oluyor?" diye ama öyle şeyler anlatılıyor ki gerçekten bizim Türk basketbolu hâlâ amatör seviyelerde bir görünüme sahip. O açıdan şöyle Değerli Başkanım, değerli milletvekilleri: Burada harcama yerlerine ilişkin eğer endişelerimiz varsa, o harcama yerlerine ilişkin endişelerimizi giderecek ifadeleri, ilkeleri bu maddenin içerisine sizin önerileriniz çerçevesinde koyalım, ben onu olumlu değerlendirdim.