BAŞKAN - Şimdi, öyle bir şey yok. Zaten Hocamla da onu detaylı konuştuk, önerdik. Erkan Bey, bu sizin söylediğiniz türden şeylere kafa yorduk, yapılabilir mi diye şirketle de görüştük, TKİ'yle de görüştük. Bir sondaja başlayıp bitirmek, sonuç almak birkaç ayı buluyor. Dolayısıyla, bizim çalışma süremizin getirmiş olduğu kısıtlamalar var. Bize üç ay değil de şöyle bir sene verseler belki de Hocamla otururduk, şunlar şunlar yapılmalı, şunlar edilmeli diye, o bir senenin en azından altı ayında onların çoğunu sonuçlandırabiliriz. Bir, bütçe sıkıntımız var; iki, yeteri kadar sonuç almada şeyimiz var. Bizim tespitlerimizin bilimsel verilerle desteklenebilmesi için sondajdı, sismikti veya tasmanların radarla uydu bağlamında ölçülmesi, zaman arasında genişlemesinin tespiti, bunların hepsi hem masraf istiyor, maliyet istiyoruz, zaman istiyor. Bizim de araştırma komisyonu olduğumuz için de zamanımız yok.

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Bizim görevimiz tespit zaten, biz yürütmeye tavsiye edeceğiz.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Yani, tespit edememiş oluyoruz o zaman.

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - İşte, alternatifleri belirliyoruz.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Yani, bu iş kazası neyse, yani madendeki kaza şu şekilde oldu, şundan meydana geldi diye bir kesin ifadeler yok ki burada.

BAŞKAN - Kesin koyamayız ki yani göremedik ki. Ancak bizim yaklaşımımız İngilizce tabiriyle "inception" diyorlar. Bahtiyar Hocama da bir söz vereyim. Yüzde 50-yüzde 60, bizim üzerinde durduğumuz 3 ya da 4 tane ana faktör anca şu şartlarda oluşur sonucuna varabiliyoruz. Yoksa, bu böyledir, oradaki gaz oranı şudur, şu şöyle olmuştur demek bile, nasıl söyleyeyim, muhtemeliyet yani olasılık şeylerinde gidiyor. Bugün olasılık da ayrı bir bilim dalı, istatistik de.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - O zaman, raporda neden böyle bir üsluba gerek görüldüğünün bir izahı...

BAŞKAN - Var, var efendim, onu başlangıçta da yazıyoruz, raporların içerisinde de var onlar. Aslında, ana girişte onu detaylı yazacağız o işçilere falan atıfta bulunurken.

O şeyde mesela 8'inci bölümün ilk kısmında var. Yani, 8'inci bölümün ilk kısmında buna değiniyoruz.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Tamam Sayın Başkan.

Diğer bir husus, şimdi bu kazayı yaşayan işçilerin ifadelerinde anlattıklarının bir kısmı da bu taslak raporda da yer alıyor. Komisyona verdikleri ifadelerin tümünden çıkan ortak sonuçların bir özetini maddeler hâlinde bu taslak raporda...

BAŞKAN - Efendim, onu şöyle koyduk: Mesela, işçilerin büyük bir kısmı yani görgü tanıklarının büyük bir kısmı, gazın çok büyük bir basınçla geldiğini, kendilerini kapladığını, havayı tersine ittiği... Yani, ortak sonuçta. Çok detaylandırılmış şeyleri de var. Birinin ilk başlangıçta yangını görmediği, yangının sonradan çıktığı ve yangın söndürmeye gittikleri, tavanını, taşın düştüğü, döküldüğü... İşçi ifadelerinin çoğunda bu üç konuda bir odaklanma var zaten. Buradaki dinlediklerimizde de oradaki dinlediklerimizde de.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Yok, yok, rapora bunu dercetme, bir özet...

BAŞKAN - Dercetti, baktım. 8.2.5'te, sayfa 198'de işçi ifadelerinden, ani yüksek basınçlı bir yoğun bir dumanın uzun süreli olarak galerilere degaj yaptığı, püskürdüğü ve kaza mahallinde göçük olduğu anlaşılmaktadır. Bunun hemen akabinde yangın çıktı, çıkan yangın kısa sürede tahta kamaları tutuşturdu. Tutuşması oldukça zor olan 16 milim kalınlığında 140 santim genişliğindeki nakliye bandını da tutuşturduğu ortaya çıkmaktadır. Kazanın nasıl meydana geldiğini ortaya koymak için kaza yerinde aynı anda şu üç olayın: Ani ve yüksek basınç dumanın neden kaynakladığı, yangını neyin tetiklediği, olay yerinde büyük göçüğün olduğu... Bunların üçü aynı anda oluyor veya birbirini takip ediyor. Bunların arasında günler fark yok, şey yok. Bütün mesele, bu üçünün aynı anda oluşunun nasıl olduğunun kurgusunu yapıyoruz. Çünkü, olayın nasıl olduğunu göremedik biz. Görgü ifadelerinde falan, bunu koyduk buraya.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Bir diğer husus, Komisyonun ilk çalışma günlerinde, örneğin, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürü'nün de görüşlerini aldık, bazı sorular yöneltmiştik kendisine. Bu yönelttiğimiz soruların bir çoğuna zaten cevap alamadık. İşte, sonradan cevap şeklinde bazı dosyalar gönderdiler, onları da tabii incelememiz için ayrı bir zaman da gerekecek. Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürü cevabında sadece mevzuata atıfta bulunuyor. İşte, bakın falan maddeye, yönetmeliğinin filan maddesine, şu kanunun filan maddesine. Tabii, biz ona bakarız, zaten işimiz o fakat bu kurumun sorumluluğu ne olacak? Şimdi, ihalesiz ek iş ve süre uzatımı verilen işleri sorduk. Bu konularda bir cevap, bilgi, belge alamadık. Bu fevkalade önemli. Kâr hırsı, üretim hırsı nereden doğmuş? E, buralardan doğuyor. Mutlaka bunların da raporda bulunmasında ben fayda görüyorum.

BAŞKAN - Şöyle bir açıklamada bulunayım mı: Şimdi, bizim raporumuz 10 bölüm. 10 bölümün ilk 7 bölümü genelde kömür, kömürün ekonomik kısmı, mevzuatın konusundaki tespitler. Ocak ve Soma bağlamında genel tanıtım var ilk 7 bölümde, iş teftişi arasındaki uyumsuzluklar var. 8, 9, 10 bizim üzerinde en çok yoğunlaştığımız bölümlerdir. İlk 7 bölüm genelde mevzuattan veyahut da kömürün ne olduğundan kaynaklanan şeyler. 8'de kazayı anlatıyoruz, 9'de tespitlerimiz var, 10'da da çözüm önerileri bağlamında birtakım şeylerimiz var. Yani, 8, 9, 10 bizim için üzerinde en çok odaklandığımız bölümler. Ama, söylediğiniz türden şeyleri bizim arkadaşlarımız, biz de o ilk 7 bölümün içerisinde TKİ'nin ihale süreci, Park Teknikten oraya geçişi... Yani, buradaki 1.5 milyon tonun yerine 3,8 milyon ton üretimiyle ilgili kendi izahları da var, bizim eleştirilerimiz de var 9'da ve 10'da. Onları da koyduk. Burada ağırlıklı olarak hepsini okumak birazcık zor ben de biliyorum ama işçi ifadelerinin çoğunu hiçbir şey katmadan, ayıklayarak koyduk. Şöyle ayıklayarak koyduk: Arkadaşlarımız tam konuşurken araya birimiz girmişiz, bir şey söylemişiz, konudan bir sapma olmuş, bütünlük içerisinde onu olduğu gibi kendi ifadesi, üslubuyla buraya taşıdır. Belki 8 sayfa, 9 sayfa, 10 sayfa, biraz önce dediğim gibi. Ama, onların ifadesinden bir sonuç çıkıyor, onlarda bir entegrasyon sağlamaya çalıştık biz, işçi ifadelerinde. Ama, Genel Müdürün falan söylediklerinde kamu görevlisi olduğu için resmî belgeleri dikkate aldık. O resmî belgelerin içerisinde ihaleye çıkış süreci, kendi karşılaştıkları sorunlar... Ondan sonra o 9'uncu, 10'uncu bölümde mesela redevansı eleştiriyoruz, hizmet alımını eleştiriyoruz, hizmet alımındaki mevzuat eksikliklerinde... Çok değişik şeylerimiz var. 8, 9, 10 bizim için çok daha önemli. Vaktiniz varsa buraya odaklanırsanız çünkü belki de önümüzü açacak, madenciliğe katkı sağlayacağımız yerler de burası. 8 nasıl oluşumu ama 9 ve 10 öneriler ve tespitler bölümü. Oralarda eksikler olabilir ama ondan önceki bölümü de vaktiniz varsa okuyun derim. Bu çok kapsamlı bir rapor, ben de biliyorum.

Buyurun Erkan Bey.