KOMİSYON KONUŞMASI

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri; ben de sözlerimin başında hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün gerçekten çok geniş kapsamlı, geniş toplum kesimlerini ilgilendiren, vatandaşımızın yüzünü güldürecek, rahatlatacak önemli kolaylıkların getirildiği bir kanun tasarısını görüşmek üzere bir araya geldik. Öncelikle sözlerimin başında kanun tasarısına vereceğiniz katkılardan dolayı şimdiden teşekkür ediyorum. Önemli bir düzenleme. İnşallah, çok hızlı bir şekilde Komisyonda görüşüldükten sonra sizlerin yapacağı katkı, öneri ve değişikliklerle birlikte Genel Kurula gelmiş olacak.

Kanun tasarısında yer alan önemli başlıklara sunumumun başında değinmek istiyorum. Bu kanun tasarısı, biliyorsunuz, 28 maddeden oluşuyor. Kanun tasarısında vatandaşı ilgilendiren konuların başında, tabii, kamu alacaklarını yeniden yapılandırma hususu var, bu son derece önemli bir düzenleme. Milyonlarca vatandaşımız, vergi mükellefimiz geçmişten gelen, henüz ödemesini yapamadığı vadesi geçmiş borçlarını bu düzenlemeyle inşallah daha uygun koşullarla ödeme imkânına kavuşmuş olacak.

Kanun tasarısında yer alan önemli ikinci düzenleme ise bütün emeklilere Ramazan ve Kurban bayramlarında biner lira ikramiye ödenmesi.

Yine, kanun tasarısı içerisinde 65 yaş aylığı olarak bildiğimiz, 65 yaşını geçen, hiçbir sosyal güvencesi olmayan, bu nedenle kendilerine yaşlılık aylığı bağlanan vatandaşlarımız var, bunların aylıklarında artış yapıyoruz.

Bir başka konu, genç BAĞ-KUR'lu girişimcilere BAĞ-KUR prim desteği düzenlemesi getiriyoruz. Emekli esnafımızın geçmişten gelen sosyal güvenlik destek primi borçları var, buna ilişkin önemli bir düzenleme yapacağız. Yine, BAĞ-KUR'lu esnafımız geçmişten gelen BAĞ-KUR primini ödeyememesi nedeniyle sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Burada, BAĞ-KUR prim borçlarının dondurulması imkânı getiriyoruz.

Yine, diğer genel sağlık sigortası kapsamında, gelir testi yaptırma durumunda olan vatandaşlarımıza dönük bir geçiş dönemi düzenlemesi olacak.

Gençleri ilgilendiren bir başka önemli düzenleme de üniversitelerden çeşitli nedenlerle ayrılan gençlerimize tekrar yükseköğretim imkânının oluşturulmasına ilişkin bir düzenlememiz var.

Yine, çiftçilerimizi ilgilendiren boyutu itibarıyla hazineye ait tarım arazilerini ecrimisil ödemek suretiyle kullanan çiftçilerimize uygun koşullarla kiralama imkânı getiriyoruz.

Biraz önce Sayın Bakanımız anlattılar. İmar barışı düzenlememiz var. Ve İstanbul Sultanbeyli'de bulunan belediye mülkiyetindeki taşınmazların hak sahiplerine doğrudan satışını ihtiva eden düzenlememiz var.

Uygun görürseniz, şimdi bu düzenlemelerle ilgili detayları sizlerle paylaşmak istiyorum. Öncelikle, tabii, Yeniden Yapılandırma Düzenlemesi Kanun Tasarısı içerisinde 11 maddeyi kapsıyor. 1'inci madde ile 11'inci madde arasındaki düzenlemeler kamu alacaklarının yeniden yapılanmasını ihtiva ediyor. Burada geçmişten gelen ödenmemiş borçların taksitlendirilmek suretiyle ödenmesi var. Yine, ihtilaflı kamu alacaklarının çözümü amacıyla sulh içeren bir düzenlememiz olacak bu başlık altında. Vergi incelemesi devam eden mükelleflerimizin bu incelemelerin sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkabilecek vergilere ilişkin bir sulh yöntemi yine getirmiş olacağız. Diğer taraftan, özellikle işletmelerimizin kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin düzenlemelerimiz olacak.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Bakan, on dakika vermiştim ama tekrar açayım.

Buyurun.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - O zaman hızlı hızlı toparlıyorum.

İkinci olarak şunu söylemek gerekiyor ki, burada, yeniden yapılandırma düzenlemesinde tarih olarak belirlediğimiz zaman 31 Mart 2018 tarihi. Dolayısıyla, 31 Mart 2018'den önceki dönemlere ait kesinleşmiş alacaklar kanun kapsamına giriyor. Maliye Bakanlığına, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına, Sosyal Güvenlik Kurumuna, il özel idarelerine, belediyelere, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına olan borçlar yapılandırma kapsamında olacak.

Alacak türleri itibarıyla bakıldığında, her türlü vergi ve cezalar var, her türlü sosyal güvenlik primleri var, gümrük vergileri var, idari para cezaları var, burada özellikle belirtmek gerekirse trafik para cezaları var; birazdan önergeyle eklenmesi önerilecek, askerlik para cezaları var; seçim, nüfus para cezaları, Karayolu Taşıma Kanunu'na göre kesilen para cezaları, RTÜK idari para cezaları yapılandırma kapsamında olacak.

Belediyeler bakımından bakıldığından özellik arz eden su, atık su, katı atık ücretleri, yol katılım payı alacakları var. Diğer alacaklar kapsamında baktığınızda da tabii öğrencileri ilgilendiren boyutu itibarıyla öğrenim katkı kredisi borçları, öğrenim kredisi borçları, ecrimisil borçları, haksız alınan destekleme ödemeleri, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu ödemeleri ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ilişkin katkı payı ödemeleri var.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Rakamları verebilir misiniz Sayın Bakan?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Tabii, verebiliriz.

Bunu dün de açıklamıştım. Bu yapmış olduğumuz yasal düzenlemede 119,2 milyar lira vergi alacak aslı var.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Faizler?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - 64,3 milyar lira da sosyal güvenlik primi aslı var. Tabii, burada...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Hangi tarih itibarıyla?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - 31 Mart 2018 tarihi itibarıyla.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Faizle mi beraber?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Sayın Paylan, vereceğim o konuda gerekli detayları daha sonra.

Dolayısıyla yaklaşık 183,5 milyar liralık bir vergi ve prim alacağının yapılandırılması söz konusu.

Aslında getirmiş olduğumuz kanun tasarısı bundan önceki yapılandırma kanunlarıyla hemen hemen aynı özellikleri taşıyor. Bu açıdan özellik arz eden hususları yeri geldiğince ben sizlerle tekrar paylaşacağım.

Bütün yapılandırma kanunlarında olduğu gibi bu yapılandırma kanununda da alacağın aslından vazgeçmiyoruz. Dolayısıyla ister vergi borcu olsun ister prim borcu olsun vatandaşımız vergi borcunun, prim borcunun aslını ödeyecek.

Burada yapmış olduğumuz kolaylık, biliyorsunuz, vadesinde ödenmeyen vergi ve prim alacaklarına ilişkin gecikme faizi ve gecikme zammı hesaplanıyor. Mesela vergi alacaklarında yüzde 16 oranında gecikme zammı hesaplanıyor. Hepinizin bildiği üzere, bu yapılandırma kanununda da geçmiş dönemlere ilişkin gecikme faizi ve gecikme zammı yerine o ilgili aylarda gerçekleşmiş yurt içi ÜFE oranında yeniden hesaplanacak bir faiz esas alınacak. Burada yurt içi ÜFE oranlarının tabii ki gecikme faizi ve gecikme zammı oranlarına göre avantajlı olduğunu da biliyoruz.

Burada özellik arz eden bir husus, özellikle yurt içi ÜFE oranlarının genel trendin üstüne çıktığı dönemle ilişkin olmak üzere yani 2016-2017 yıllarında o ilgili ayların yurt içi ÜFE oranını esas almak yerine önceki yılların ortalama ÜFE oranını esas alarak hesaplama yapılacak. Böylelikle de son dönemde yurt içi ÜFE oranlarında yukarı yönlü hareketlenme nedeniyle vatandaşlarımız vergi veya prim borcuna ilişkin gecikme faizi, gecikme zammı hesabında da daha yukarıda bir faiz ödemek durumunda kalmayacaklar.

Sosyal Güvenlik Kurumu idari para cezalarında vatandaşlarımız idari para cezasının yüzde 50'sini öderlerse yüzde 50'sini de silmiş olacağız.

Yine idari para cezalarında idari para cezasının aslını öderse vatandaşımız, yurt içi ÜFE'ye göre hesaplanan faizi öderse gecikme faizi ve gecikme zammını silmiş olacağız.

Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında ise yüzde 50'si ödenirse usulsüzlük, özel usulsüzlük cezasının yüzde 50'sini silmiş olacağız.

"Yeniden yapılandırma" başlığı altında ikinci önemli düzenleme ihtilaflı vergilere ilişkin dava aşamasına bağlı olarak sulh yönteminin benimsenmesi. Biliyorsunuz, vergi ceza ihbarnamesi vatandaşa tebliğ edildikten sonra vatandaşımız bir aylık süre içerisinde vergi mahkemesine dava açabilir. Vergi mahkemesinde verilen karara bölge idare mahkemesinde veya Danıştayda itiraz edilebilir. Yine Danıştayda görülen vergi davalarında da dava daireleri üst kurulunda temyizden görüşülebilir. Dolayısıyla bir vergi ihtilafı bu söylediğim aşamalar itibarıyla farklı farklı aşamalardan herhangi birisinde olabilir. Burada da yaptığımız düzenlemede eğer henüz bir karar verilmemişse, dava devam ediyorsa, bu durumda vergi aslının yüzde 50'sini alacağız. Birinci derecede mahkemede dava maliye idaresinin aleyhine sonuçlanmış ise vergi aslının yüzde 20'sini alacağız, vergi mahkemesinde dava maliye idaresinin lehine sonuçlanmış ise yani tarhiyat tasdik edilmişse bu durumda da vergi aslının tamamını alacağız. Böyle bir durumda bu şekilde ödenecek asla isabet eden yurt içi ÜFE oranında bir faiz hesaplaması yapılacak. Buna karşılık ne olacak? Vergi cezalarının tamamından idare olarak vazgeçmiş olacağız.

Tabii, bir kısım mükellefimiz de henüz kendilerine ihbarname gelmemiş ama haklarında vergi incelemeleri devam ediyor. Burada vergi incelemeleri devam edecek. Vergi incelemesi bittiğinde raporda tarhiyatı önerilen tutarın yüzde 50'sini vatandaşımız öderse faiz yerine yurt içi ÜFE tutarını öderse geriye kalan gecikme faiziyle vergi aslına bağlı olmayan cezaların yüzde 25'ini sileceğiz. Aynı zamanda vergi aslına bağlı cezaların tamamı da silinmiş olacak.

Yine pişmanlıkla beyanda bulunma konusunda vatandaşlarımıza bir imkân sunuluyor. Vatandaşlarımız bu kanun hükümlerinden yararlanılarak pişmanlıkla beyannamede bulunabilirler. Vergisinin tamamını öderlerse burada cezalardan, gecikme zammından, pişmanlık zammından vazgeçeceğiz.

Tasarıda yer alan önemli bir düzenleme matrah artırımı düzenlemesi. Burada gelir ve kurumlar vergisi bakımından 2013-2016, gelir, kurumlar, stopaj vergisi ve katma değer vergisi bakımından 2013-2017 yılları itibarıyla vatandaşlar matrahlarını veya vergi beyanlarını artırma imkânına kavuşacaklar. Burada tabii ki matrah veya vergi artırımına bağlı olarak 6 eşit taksitte ödemeler yapılacak. Herhangi bir şekilde defter ve belgesini yok edenler, sahte belge düzenleyenlerse bu düzenlemeden yararlanamayacaklar.

Yine, bu düzenlemede yer alan bir başka husus da işletmelerdeki kayıtların düzeltilmesi. Bunlara "stok düzeltme" diyoruz. Stok, demirbaş, tesisat gibi işletmede olup da kayıtlarda olmayan varlıkların kayda alınması noktasında mükelleflere bir fırsat sunuluyor. Burada kayıt dışı alınan bu mallara ilişkin katma değer vergisi oranı indirimli olarak ödenirse bunlar kayıt altına alınabilecek.

Yine, işletmede bulunmayıp da kayıtlarda bulunan emtianın da ilgili faturası düzenlenir, beyan edilirse burada da vatandaşımız cezayla karşı karşıya kalmadan bu düzeltmelerini yapabilecek. Yine, kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar hesabı ve bunlarla ilgili diğer hesaplarla ilgili de vatandaşlarımız kayıtlarını düzeltebilecekler. Düzelttikleri tutara ilişkin olarak yüzde 3 oranında bir vergiyi de ödemiş olacaklar.

Değerli arkadaşlar, temmuz ayı sonuna kadar yapılandırma kanunu başvuruları yapılacak. İlk ödeme ağustos ayında Sosyal Güvenlik Kurumuyla başlayacak, eylül ayında maliye ve diğer aylar yapabilecek. Önceki yapılandırma kanunlarında olduğu gibi peşin, 6, 9, 12, 18 taksitler hâlinde ödenebilecek. 36 aya kadar taksit var. Kredi kartıyla ödemek mümkün.

Burada yenilik arz eden husus -bu slayttaki şimdiki anlatacaklarım- bir önceki yapılandırmada peşin ödeme hâlinde, yurt içi ÜFE'ye göre hesaplanan faizin yüzde 50'sini almaktan vazgeçiyorduk. Yeni düzenlemede eğer vatandaş ödemesi gereken tutarı peşin öderse bu durumda hesaplanan faizin yüzde 90'ını almayacağız, sadece yüzde 10 ödeyerek alacak. Dolayısıyla gerçekten bu defa peşin ödemeye önemli bir teşviki de getirmiş oluyoruz.

Bir başka teşvik edici unsur da peşin ödemek yerine ağustosta veya ekimde, eylülde veya kasımda 2 taksitte öderse bu durumda da hesaplanan gecikme faizini yüzde 50 indirimli alacağız. Böylelikle peşin ödemeyi de özellikle teşvik etmiş oluyoruz.

Bundan önce, biliyorsunuz, 6552, 6736, 7020 sayılı Kanunlar var. Bunların uygulanması, 6552, 6736, 7020 sayılı Kanunların uygulaması devam edecek. Orada vatandaşlarımız aynı şekilde bu taksitlendirmeye devam edecekler. Burada özellik arz eden ne? Vatandaşlarımıza şu fırsatı veriyoruz: Bu kanunlardan yararlanıp hâlihazırda ödemelerine devam eden vatandaşlarımız bu kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bakiye kalan tutarlarını yani gelecek aylara ilişkin taksitlerini bir defada peşin olarak öderlerse gelecek vadelerdeki taksitlere göre hesaplanan faizin yüzde 90'ını almayacağız. Dolayısıyla geçmişten gelen yapılandırmalara da bugünkü yeni yapılandırmadaki avantajı sunmuş olacağız.

Burada deprem noktasında, Van ili geneli, Ağrı ili, Patnos, Bitlis ili, Adilcevaz ilçelerinde bir önceki yeniden yapılandırma kanununda beyanname verme süreleriyle ilgili, ödeme süreleriyle ilgili kolaylıklar getirmiştik. Şimdi bu kolaylıkları ileriye taşımak üzere tekrar düzenleme yapıyoruz.

Tasarı içerisinde, yeniden yapılandırma kanunu içerisinde geniş toplum kesimlerini ilgilendirmesi itibarıyla en önemli düzenleme, tabii ki tüm SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı emeklilerine Ramazan ve Kurban Bayramlarında, bayramdan önce biner lira emekli ikramiyesi ödenmesi olacak. Bu uygulamadan şehit yakını ve gaziler, vazife ve harp malullüğü aylığı alan erbaşlar, geçici köy korucuları, şeref aylığı sahipleri, şampiyon sporcular, Kore, Kıbrıs ve İstiklal Savaşı gazileri, terörden zarar görmesi nedeniyle aylık bağlanan siviller ile bunlardan hayatını kaybedenlerin hak sahipleri de yararlanacak. İlk defa uygulamaya bu Ramazan Bayramı'ndan önce başlıyoruz, her hâlde haziranın başında bu ödemeler hak sahiplerine yapılmış olacak. Tabii ki dosya bazında yapılacak, her hak sahibi dosyadan aldığı pay oranında bu ikramiyeden yararlanacak. Böylelikle bütün emeklilerimize yıllık 2 bin liralık bir artış yapmış olacağız. Aylık olarak düşünecek olursak da bütün emeklilerin emekli aylıklarına da 166 lira civarından bir artış yapmış olacağız. 12,3 milyon emeklimiz bu uygulamadan yararlanacak. Düzenlemenin maliyeti 22,3 milyar lira.

Bir başka düzenleme, 65 yaş aylığı alan vatandaşlarımız biliyorsunuz her ay 266 lira yaşlılık aylığı alıyor. Yapmış olduğumuz düzenlemeyle, önümüzdeki haziran ayında aylıklarını alacaklar, 266 liralık tutarı 500 liraya çıkarıyoruz. Böylelikle 65 yaş aylığı alan vatandaşlarımız -ki bu düzenlemeden 581 bin kişi yararlanıyor- bu haziran ayında yani önümüzdeki haziranın başında, yaşlılık aylığı alan vatandaşlarımız üç aylık için 1.500 liralık bir gelirden yararlanmış olacak.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Başkanım, kaynak nereden, kaynak?

BAŞKAN - Kaynak var, senin kaynağı nasıl kullandığın önemli Sayın Bekaroğlu. Para çok...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bir de biliyorsunuz emekli esnafın sosyal güvenlik destek primi borçları siliniyor. Biliyorsunuz 2015 yılında emekli olup iş yeri sahibi olan emeklilerimizin ödediği sosyal güvenlik destek primini 15 puandan 10 puana indirmiştik, 2016 yılında uygulamayı tamamen kaldırmıştık. Vatandaşlarımızın bu kapsamda geçmişten gelen borçları var, bu borçların terkinini öngörüyoruz.

Yine tasarıda yer alan önemli bir düzenleme BAĞ-KUR'lu esnafımızı ilgilendiriyor. Bugün BAĞ-KUR'lu esnafımız isterse bu kanun kapsamında geçmişe dönük borçlarını dondurabilecek, dondurduğu sürelere ilişkin olarak istediği zaman bunu ihya edebilecek ve gelecek aydan itibaren cari dönem prim borçlarını ödemek suretiyle de sağlık hizmetinden yararlanmaları da mümkün olacak. Ayrıca, bu kanun kapsamında yeniden yapılandırmaya müracaat ederse vatandaşımız, yine sağlık hizmetini alma imkânına kavuşacak.

Diğer bir düzenleme, hiçbir kapsamda sigortası olmadığı için genel sağlık sigortası kapsamına alınan vatandaşlarımız var. Bunlar, aylık 60 lira civarında prim ödeyen vatandaşlarımız. Bunlara ilişkin geçen sene bir düzenleme yapmıştık, geçmiş dönem borçlarını ödemeleri için 30 Nisan 2018'e kadar süre vermiştik, bu süreyi şimdi yıl sonuna taşıyoruz. Yine, gelir testi yaptırmak için 30 Nisana kadar müracaat etmeleri gerekiyordu, bu süreyi Kasım sonuna erteliyoruz. Yıl sonuna kadar da bu vatandaşlarımız sağlık hizmetini almaya devam edebilecekler.

Genç BAĞ-KUR'lular için bir prim teşviki düzenlememiz var. 18 yaşını doldurmuş, 29 yaşını doldurmamış genç BAĞ-KUR'lular yani ilk defa yeni iş yeri açtığı için ilk defa BAĞ-KUR'lu olan gençlerimizin bir yıl süreyle BAĞ-KUR primlerini devlet olarak biz karşılamış olacağız.

Üniversitede okuyup da çeşitli nedenlerle üniversitelerden ayrılan öğrencilerimize ilişkin önemli bir düzenleme var. Burada, müracaatları hâlinde öğrencilerimiz tekrar eğitimlerine kaldıkları yerden devam edebilecekler. Tabii, üniversitelerdeki yeni oluşturulan fırsattan terör suçundan mahkûm olanlar ile terör örgütleriyle iltisaklı, irtibatlı olanlar yararlanamayacak. Tabii, bu uygulamayı yaptığımız takdirde öğrencilerimiz için önemli avantajlar geliyor, gerek yatay geçiş hakkı gerek askerlikle ilgili hususlarda önemli bir imkâna da kavuşmuş olacaklar.

İmar barışıyla ilgili slaytları geçiyorum, Sayın Bakanımız anlattı.

Bir başka konu: Hazineye ait taşınmazları kullanan çiftçilerimize kolay ve uygun bedelle kiralama imkânı getiriyoruz. Maliye tarafından 31/12/2017 tarihinden önce yapılan tespitlerde kullanıcı olduğu belirlenen vatandaşlarımıza, ecrimisil ödeyerek kullanan vatandaşlarımıza, müracaatları hâlinde -altı aylık bir müracaat süresi olacak- on yıllık kiralama hakkı getiriyoruz, doğrudan kiralama hakkı. Bu vatandaşlarımız, ödedikleri ecrimisilin yarısı tutarında bir kira bedeli ödeyecekler. Onuncu yılın sonunda isterlerse tekrar on yıllık kirayı yenileyebilecekler, isterlerse bu taşınmazı doğrudan doğruya edinebilecekler.

Tasarıda yer alan diğer düzenlemelerden bir tanesi ise tapu harcına ilişkin düzenleme. Burada Bakanlar Kuruluna tapu harcı oranını inşaatların yeni olma durumuna göre, ilk defa yeni bina olma durumuna göre farklılaştırma imkânı getiriyoruz.

Teknoloji geliştirme bölgelerinin orman alanları içerisinde oluşturulabilmesine ilişkin bir düzenleme öneriyoruz ama burada bu maddeyle ilgili verilecek bir önergeyle bu maddenin tasarıdan çıkarılması düşünülüyor.

Yapı denetimiyle ilgili konuyu Sayın Bakanımız arz etmişlerdi.

Sayın Başkanım, ben bu tasarının geniş toplum kesimlerine, milletimize, ülkemize hayırlar getirmesini temenni ediyorum, hepinize de saygılar sunuyorum.