METİN ERGUN (Muğla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben Muğla ve Ege'yle ilgili birkaç hususu dile getireceğim ama öncelikle bütün milletvekilleri arkadaşlarımızın, sizin de söylediğiniz çevre meselesi, siyasi partilerin daha ötesinde, daha üstünde hatta ve hatta milliyetlerin ve devletlerin, dinlerin daha ötesinde bütün insanlığın bir meselesi hâline gelmiş durumda. Biz bu şekilde yaklaşıyoruz. Türkiye olarak ciddi çevre sorunlarımız olduğu düşüncesindeyiz. Bunların başında kirlilik geliyor. Bakanlıktan aldığımız bazı bilgiler var, onları size arz edeceğim. Öncelikle, kirlilik sorunları hakkında bir iki hususu dile getirmek istiyorum. Artık, insanımızın sağlığını, ülkemizde bulunan canlıların çeşitliliğini ve sürdürülebilir kalkınmamızı doğrudan etkileyen bir aşamaya geçmiş durumdadır kirlilik sorunu. Sularımızın kirlilik seviyesi resmî kaynaklarda bile dehşet verici bir şekilde resmedilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının resmî rakamlarına göre ülkemizin yüzey sularının yüzde 79'u artık kirlenmiş durumdadır. Yine, sularımızın yüzde 43'ü çok kirli seviyede ve ağır kirlilikle karşı karşıya durumdadır. Yanlış tarım politikaları, endüstriyel atıklar ve bilinçsiz şekilde doğaya bırakılan evsel atıklardan dolayı artık sadece yüzey sularımız değil, yer altı sularımız da kirlenmeye başlamıştır. Sadece sularımız değil, topraklarımız da ciddi bir kirlilik tehdidi altındadır. Plansız kentleşme, vahşi depolama, sanayi ve madencilik atıkları topraklarımızı kirletmeye devam ediyor.

Hava kirliliğinde de durum pek iç açıcı değil. Ülkemiz, Avrupa'daki hava kirliliğine bağlı ölümlerde, yine resmî rakamlara göre, 22'nci sıraya yükselmiş durumda.

Önemli sorunlarımızdan bir diğeri de atık yönetimi konusunda ülke olarak içinde bulunduğumuz durumdur. Belediyelerimizin atık dönüştürme tesisleri sayısal olarak yetersiz, var olanlar ise verimsiz durumdadır. Denizlerimiz, göllerimiz, akarsularımız tamamen kaderine terk edilmiş vaziyette. Ege, Marmara ve İç Anadolu Bölgelerimizde bulunan derelerin ve göllerin tamamen kirlendiği acı bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Atık yönetimi konusunda atılacak adımlara, atık yönetimi sorunlarını çözmek için elimizden gelen desteği vermeye hazırız biz parti olarak. Çözüm önerilerimizi de önümüzdeki toplantılarımızda dile getireceğiz.

Ben Muğla'yla ilgili birkaç hususu dile getirmek istiyorum. Bizde de aynı şekilde, Burdur Milletvekilimizin söylediği gibi, çok zengin maden yatakları ve özellikle mermer yatakları söz konusu. İnanın -bilemiyorum, Muğla'ya herhâlde hepimiz gidiyoruz- son yıllarda artık seyretmek bile istemiyoruz -ki Muğla, dünyanın cennetidir bize göre- çünkü neredeyse her adımda o atıkları görüyoruz, ciddi bir kirlilik oluşmuş durumda. Bununla ilgili yasal düzenlemede mi problem var, bunu da gözden geçirelim Komisyon olarak; dediğimiz gibi, partilerüstü yaklaşalım. Yoksa uygulamada mı problem var, bir bakmamız gerekir.

Yine, aynı şekilde, Muğla koyları çok güzel koylardır. Muğla sahili topyekûn İspanya sahilinden daha uzundur Sayın Başkan. Muğla koylarında da deniz suyunun aynı şekilde kirlenmeye başladığını görmüş durumdayız. Özellikle Komisyon olarak ne yapabiliriz bu sintine atık konusunda, bunlara bir bakmamız gerekir. Eğer yasal eksiklik varsa bütün partiler olarak ortak bir kanun teklifi verelim, ortak çalışma yapalım. Çünkü tekrar tekrar ifade etmemiz gerekir, hepimizin ifade etmesi gerekir. Çevre meselesi, bütün partilerin, bütün dünya görüşlerinin daha ötesinde, daha üstünde bir hadisedir diye yaklaşıyoruz, yaklaşmamız gerekir.

Bir diğeri Sayın Başkanım, bu Menderes Nehri'nden bahsedildi, Büyük Menderes Nehri'nde de aynı sıkıntılar söz konusu, sadece Küçük Menderes'te değil. Daha önceden beri başlayan bir kirlilik söz konusu Büyük Menderes Nehri'nde. Özellikle Uşak'ta deri sanayisiyle başlayan ve devam eden bir kirlilik var idi.

MURAT BAKAN (İzmir) - Denizli'de de tekstil boyama.

METİN ERGUN (Muğla) - Denizli'de de tekstilde devam ediyordu.

Şimdi ilave bir şey daha kirliliği artırdı: Bu Denizli-Aydın sınırından başlayan jeotermal atığı başladı. Hem nehri kirletiyor hem de o jeotermalin etrafında bulunan arazilerde öncelikle ağaçlar kurumaya, meyve vermemeye ve toprak da verimsizleşmeye başladı. Bu, gelecek açısından ciddi bir tehlike gibi görünüyor. Yani yasal düzenleme olarak ne yapabilirsek hep beraber yapalım. Biz İYİ PARTİ olarak bu konuda, açıkça söyleyelim, verilecek her kanun teklifine şimdiden "Evet." demeye hazırız; çevre sağlığı açısından, duyarlılığı açısından "Evet." demeye hazırız.

Çok teşekkür ederim.

Erdin Bey'e geçmiş olsun diyorum.

Yine, bütün Komisyon arkadaşlarımıza hayırlı olsun, başarılar diliyorum hepimize.

Ben de özellikle bu Muğla'daki kirlilik konusunda hem toprağın kirlenmesi... Bu da daha ziyade mermer ocakları ve taş ocaklarından kaynaklı. Yani Bodrum'un dibinde veyahut da Datça'ya giderken veya Marmaris'e giderken büyük taş ocaklarıyla, büyük mermer ocaklarıyla... Bu, olsun, olmasın değil ama çevreyi de kirletmeden olsun, bütün arzumuz bu. Yani Cenab-ı Allah vermiş, böyle bir güzellik vermiş, elbette külfet-nimet dengesi içerisinde bu işleri değerlendirmemiz lazım ama bu firmalarımızı çevreye daha duyarlı hâle nasıl getirebiliriz, buna bakalım.

Sizleri ben de resmî bir ziyaret olarak Muğla'ya davet ediyorum şimdiden. Muğla, bütün Türkiye'nin gözbebeği, turizmin cenneti olan illerimizden biri. Eminim, emin olun ki artık kirlilikte son hadde ulaşmış durumda.

Çok teşekkür ederim, sağ olun.