| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğünün (TRT) 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 07 .11.2018 |
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Sayın Başkan, sayın vekillerim, kıymetli TRT temsilcileri; öncelikle toplantı için hepinize teşekkür ediyorum. Gayet bilgilendirici bir ortamda geçiyor.
Sayıştay ısrarla denetimlerinde 2015 yılında, 2016 yılında, hatta 2015'ten önceki yıllarda da sürekli bir hususa vurgu yapmıştı ve şunu istemişti: TRT içinde iç kontrol ve risk yönetim birimi ve sisteminin kurulmasını ve işletilmesini Sayıştay yıllardır talep ediyor. Bunu da hem öneri bölümünde hem diğer önerilerde belirtiyor, TRT de ısrarla bu birimi oluşturmadığını çünkü 2018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'na tabi olmadıklarını yani kendilerinin kamu mali yönetimi dışında oldukları savıyla bu birimin oluşturulmasından bir türlü kaçınıyor. Hâlen de oluşturulmadı herhâlde, bildiğim kadarıyla.
TRT GENEL MÜDÜRÜ İBRAHİM EREN - Oluşturuldu aslında.
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Oluşturdunuz mu? O güzel bir şey çünkü bu iç kontrolün amaçlarından bir tanesi 5018 sayılı Yasa'nın 56'ncı maddesinde sayılıyor, diyor ki:
"a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini,
b) Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini,
c) c) Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,
e) Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını," bu kurulduğu belirtilen kurul sağlıyor.
Bu, kamu kurumları için olmazsa olmaz denetim kurumlarından biridir. Sadece teftiş kurulunun bunu yapması mümkün değildir. Sayın Genel Müdür sözlü olarak kurulduğunu söyledi. Kurulduysa o zaman ben şunu sadece öğrenmek isterim: Bu kurul TRT içindeki de başkanı kimdir, üyeleri kimlerdir, görevleri nedir? TRT'nin içinde size bağlı personelden mi, yoksa bağımsız bir kurum mu, yoksa başka bir kamu kurumundan mıdır, bunu bir öğrenmek istiyorum.
Yine, Sayıştayın eleştirdiği noktalardan biri -bunu diğer konuşmacı arkadaşlardan da belirtenler oldu- "Televizyon programlarının yayın maliyetini oluşturan unsurlar esas alınarak değerlendirme yapıldığında..." diyor Sayıştay kamu kaynağı olarak kullanılan, genellikle dışarıdan program temin edip yayınlandığını ve TRT'nin böyle bir görünüm içinde olduğunu belirtiyor. Yani TRT'nin kendi program üretmekten öte, dışarıdan program satın aldığını, dışarıya ürettirdiğini belirtiyor. Bu bağlamda sorum şudur: Dışarıdan yaptırılan hangi yayına kaç lira ödeniyor ve bu yayıncılık anlamında çalıştığınız kurumlar hangileridir? Yine, dışarıdan yapılan dizi ve programların kurumca yapılan dizi ve programlara mali açıdan oranı kaçtır? Bunu soru olarak öğrenmek istiyorum.
Bu, baro aidatlarının ödenmesiyle ilgili şeyi herhâlde 2019'dan sonra avukatlar ödeyecek.
Bir diğer aldığım not, Sayın Genel Müdür sunumunu yaparken "Millî geleneklerimize bağlı olarak yerine getireceğiz görevlerimizi." diye belirtti. Türkiye'yi sadece bir siyasi partili gibi göstermek ve sadece AK PARTİ'den ibaret olarak sunmak diğer siyasi partileri kurumunuzun hiç görmemezlikten gelmesi sizin millî geleneklerinize uygun mudur? Bunun cevabını istiyorum. Şimdi, partilerin oyları yüzde 100 üzerinden hesaplanır. TRT'de eğer buna uygun bir dağılım oluyorsa ayda siyasi partilere 100 saat yayın ayrılacaksa AK PARTİ'ye 43, CHP'ye 24, MHP'ye 11 küsur, İYİ PARTİ'ye 11 küsur, HDP'ye 13 küsur gibi bir saat düşmesi gerekiyor ama baktığımızda böyle bir saati bulamıyoruz. Bunu gerçekten merak ediyorum, diğer siyasi partileri ve diğer kesimleri görmemeniz millî geleneklerinize uygun mudur?
Bir de, 15 Temmuz hain darbe girişiminden sonra kurumda genelde vekâleten atamalar, vekâleten çalışmalar çok yaygınlaştı. O andaki olağanüstü ve istisnai durumlar bunu gerektirebiliyordu ama iki buçuk yıl geçti aradan. Bu iki buçuk yıl içinde hâlen bu vekâleten, tedbiren atamalar devam ediyor mu? Varsa bu vekâleten ve tedbiren devam eden personellerin isim ve unvanlarını istiyorum.
Bir diğer husus da bu araçlarla ilgili demişti. Sayıştay, TRT'nin kullandığı görev araçlarının usulüne uygun kullanılmadığını ısrarla belirtiyor. Raporun "Diğer öneriler" bölümünde buna değiniyor ancak TRT bunun uygun olduğunu belirtiyor. Bu Sayıştayın da eleştirdiği, TRT'ye ait araçların aylık ne kadar mazot yaktığını, mesela bir aracın kaç kilometre aylık ortalama yaptığının ve ne kadar mazot ya da akaryakıt kullandığının belirtilmesini istiyoruz.
Bir diğer husus da, bununla ilgili çalışma yaptığınızı söylüyorsunuz, engellenmesiyle ilgili her türlü çalışmayı yaptığınızı belirtiyorsunuz. Ne gibi çalışmalar yaptınız? Hiç uyarılan, ceza alan veya rücu sistemine başvurulan personeller oldu mu bu yüzden dolayı, bunları da merak ediyorum.
İyi çalışmalar diliyorum. Umarım 2019 yılında TRT gerçekten yine Türkiye'nin radyo ve televizyon kurumu olur, sadece yüzde 43'ü değil, geri kalan yüzde 57'yi de bu ülkenin vatandaşı, bu ülkenin asli unsurları olarak görürsünüz ve buna uygun objektif, tarafsız ve eşit yayın yaparsınız temennisinde bulunuyor, hepinize kolaylıklar diliyorum.