HABİP EKSİK (Iğdır) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Şimdi, Iğdır ilinin üç ülkeyle sınırı var ve Iğdır-İran arasında Boralan sınır kapısı var, faal değil. Iğdır-Ermenistan arasında Alican sınır kapısı var, kapalı. Iğdır-Nahçıvan arasında Dilucu sınır kapısı var. Açık fakat ticaret olarak maalesef kolaylaştırıcı bir durumu yok. Bu zorlaştırmalara örnek olarak, mesela, kamyon için 800 dolar değerinde yük bulundurma mecburiyeti var. Türk parasına çevirdiğin zaman, 4.400 TL gibi şey yapıyor. Yine, tır için 1.200 dolar, 6.600 TL gibi bir şey yapıyor. Ağırlık olarak da bir zorluk getirilmiş. Aracın toplam ağırlığının yüzde 10 gibi, yani 20 ton olan bir araç 2 ton yük bulundurma mecburiyetinde. Peki, hacimce büyük ama ağırlık olarak hafif olan bir yük olduğu zaman ne olacak? Bunu da anlamış değiliz. Ayrıca, bu engellemelerin maalesef sadece büyük firmalara kolaylık sağladığını düşünüyoruz. Yani, küçük firmalara veya şahıs olarak iş yapan hiç kimseye bir kolaylık sağlamıyor.

Bir de bu Ermenistan sınırında Ermenistan'la olan Alican sınır kapısının da kapalı olmasıyla ilgili bir değerlendirmem var. Yani bu sınır kapısı açıldığı zaman bence iki halk arasındaki bu düşmanlık tarzındaki o husumet de sona erme durumu olabilir. Böylelikle de kardeşlik inşa edilebilir ve orada sınır olan Iğdır, Kars ve Ardahan gibi illerin de ticaret nedeniyle birçok sorunu hallolabilir, sıkıntısı hallolabilir. Şimdi, bakın, Iğdır'dan mesela tır sayısı son günlerde 4.500'den bir yılda, yani bu son krizle beraber 2 bine düşmüş.

Yine C-2 belgesi olan firma sayısı 52 tane ama bunların çoğu maalesef doğru düzgün bir ticaret yapamıyor çünkü ticareti geliştirecek, Iğdır insanının ticaret sorunlarını çözecek doğru dürüst bir planlama yok. Bakın, ürün bazında İran'la ithalat için 337 bin dolar kota verilmiş. Yine Nahçıvan'la 775 bin dolar. Fakat bunu da maalesef dolduramıyoruz. Yani çünkü o kadar sınır kapısında ticareti zorlaştırmışlar ki yani hem memurlardan kaynaklanan hem teknik nedenlerden kaynaklanan sorunlardan dolayı hiçbir şekilde bu kotaları dahi dolduramıyor halk maalesef.

Yine, bu Nahçıvan sınırında, Dilucu sınır kapısında bulunan köylerimiz var mesela. Göbekli, Aratan, Ortaköy, Aralık gençleri. Maalesef 5 litre mazot getirdikleri için müthiş cezalarla karşı karşıya kalmış ve bunların hepsi şu an borç batağında. Yani bununla ilgili hiçbir düzenleme yapılmamış. Doğru düzgün bir iş alanı bulunmayan bu gençlerimiz ticarette de bu kadar zorlanınca maalesef yasal olmayan yollara başvuruyor. Eğer siz ticareti bu kadar zorlaştırmasanız insanlar yasak yollara başvurmayacaktır. Tabii ki kaçakçılığı onaylamıyoruz ama Bakanlık kolaylaştırıcı yollar sunmalıdır bence.

Bakın, son birkaç ayda yine Iğdır gibi küçük bir ilde altı tane büyük firma konkordato ilan etmiş ve bu sayının her geçen gün artacağı düşünülüyor. Tır sayısı 4.500'den 2 bine düşmüş. Demin yine ifade etmiştik. Bu krizle Iğdır'da bu gidişle üç, dört adet firma dışında ayakta firma kalmayacağı tahmin edilmekte. Yine ihracat KDV'lerinin iadesi konusunda apayrı bir sorun var. Bu sorunla ilgili de, geri ödemeyle ilgili ciddi sıkıntılar çıkarılıyormuş, engeller çıkarılıyormuş. Bakanlığınızın bu konuda bir çalışması var mı, bu sorunları halletmek için bir planlaması var mı diye halk da merak ediyor, biz de merak ediyoruz.

Teşekkür ederim.