ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Bakan, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Burada sabahtan beri yapmış olduğumuz görüşmelerde, özellikle adalete güven konusunda kamuoyunda çok ciddi bir sıkıntı olduğu, hepimizin kabulünde olan bir husus. Ben de uzun süre avukatlık yapan birisi olarak özellikle adalete güven konusunda bu kadar sorun yaşamamızın temel sebeplerinden bir tanesi olarak özellikle tutuklama tedbirinin uygulamada çok yanlış uygulanması, uzun tutukluluk süreleri; mahkemelerimizin, yargıçlarımızın tutuklamayı tedbir olarak değil de bir infaz şeklinde uygulamalarından kaynaklandığını düşünüyorum. Özellikle bu konuda, tutuklama tedbiri konusunda mahkemelerimizin ve kanun uygulayıcıların çok daha dikkatli ve titiz davranması gerekiyor. Âdeta, şu anda, uygulamada özellikle darbe girişiminden sonra yoğun FETÖ davalarıyla birlikte "Önce tutuklayalım, sonra yargılarız." anlayışıyla -mahkemelerin büyük bir çoğunluğu- uzunca tutuklama süreleriyle, içeride çok masum insan günlerce, aylarca, belki de yıllarca kaldı. Adalete olan güvenin tekrar tesisi ve adaletin kutup yıldızı olduğu anlayışının tekrar hâkim kılınabilmesi için toplumda, bu konuda gerçekten hassas bir çalışmanın yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda eğer gerekli çalışmalar yapılırsa belki bir nebze yol alırız.

Bunun dışında, ben, Sayın Bakanım, özellikle kendi seçim bölgemle ilgili de birkaç bir şey söylemek istiyorum. Adıyaman Milletvekiliyim. Adıyaman merkezde ve bizim büyük ilçelerimizde adalet sarayları yapıldı ancak sadece, en büyük ilçelerimizden bir tanesi olan Besni ilçemizde adalet sarayımız yok, daha doğrusu adalet hizmet binası yok ve çok kötü koşullarda, eski bir binada yargıçlarımız, avukatlarımız ve adalet çalışanlarımız hizmet vermeye çalışıyorlar, çok kötü koşullarda hizmet vermeye çalışıyorlar. Eğer bu hususu gerçekten inceler ve oraya da bir hizmet binasını yaparsanız veya Besni'yi de bir hizmet binasına kavuşturursanız çok iyi olur diye düşünüyorum.

Bunun dışında, Sayın Bakanım, siz de avukat kökenli olduğunuz için bilirsiniz. Aslında adalet deyince hep hâkimler, savcılar, avukatlar konuşulur; perde gerisindeki adalet çalışanlarının, adalet emekçilerinin durumlarını kimse görmez. Ben buradan bir şeyi hatırlatmak ve altını çizmek istiyorum. Özellikle avukatların, vatandaşın, hâkimlerin kahrını çeken mübaşirlerimiz var. Bu mübaşirler gerçekten, belki de yıllarca süren yargılamalarda bir dosyayı 50 kere, 100 kere tozlu raflardan indirirler, kaldırırlar tekrar; adalet, hizmetinin ifası konusunda çok güzel görevler yapıyorlar. Ancak bu mübaşirlerimizin hepsi şu anda yardımcı hizmetler kadrosunda ve Türkiye'de çalışan binlerce mübaşir bu konunun, bu mağduriyetin giderilmesini ve genel idari kadroya alınmalarını bekliyorlar. Bakanlığınızın bu konuda bir çalışma yapması gerektiğini düşünüyorum hem mübaşirler hem de gerçekten adalette çalışan ve büyük emek veren, yeri geldiğinde mesai mefhumu gözetmeksizin... Özellikle bu FETÖ yargılamalarında gördük; sabahlara kadar süren yargılamalar, sabahlara kadar süren özellikle sorgularla biz hepimiz karşılaştık ve burada çok büyük fedakârlık yapan çalışanlar var. Bu çalışanların haklarının hukuklarının korunması gerekiyor. Eğer gerçekten adaleti tesis edeceksek önce adliye saraylarındaki adaletsizliği gidermemiz lazım. Orada çalışanların haklarının hukuklarının öncelikle karşılanması gerektiğini düşünüyorum.

Bunun dışında, yine bir hususa da dikkatlerinizi çekmek istiyorum. Özellikle ceza zaman aşımının uygulanmasına ilişkin uygulamada çok ciddi tereddütler var Sayın Bakanım; konu şu: Normalde ceza infazında tutuklulukta geçen sürelerin tamamı cezadan mahsup edilir. Ancak ceza zaman aşımı hesaplanırken doktrinde ve bu konuda gerçekten çok önemli eserler ortaya koyan ceza hukukçularının görüşlerine bakıldığında, ceza zaman aşımı hesaplanırken de tutuklulukta geçen sürenin bundan düşürülmesi, mahsup edilmesi gerekiyor. Ancak mahkemelerimizin bu konuda çok ciddi farklı uygulamaları var. Bu konu da ciddi anlamda hem uygulamada bir tereddüt yaratıyor hem de hukuka olan, adalete olan güven konusunda da ciddi bir sorun yaratıyor. Bu sorunun da giderilmesi önem arz ediyor. Bu konuda da Bakanlığınızın bir çalışma yürütmesi ve ön açıcı olması gerekiyor. Çünkü, biz avukatlar bu konuda çok mücadele veriyoruz ama maalesef, mahkemeler -burayı bir incelemeleri gerektiği için- çok üzerinde durmadan, üstünkörü bir şeyle uygulamada avukatların bu taleplerini reddediyorlar.

Bunun dışında, Sayın Bakanım bir de adalete erişimden bahsettiniz sunumda, gerçekten evet, adalete erişim konusunda ülkemiz özellikle teknolojinin kullanılmasında bir aşama, bir yol aldı ama çok büyük sorunlar da var; özellikle, baroların bünyesinde kurulan adli yardım büroları. Adli yardım bürolarına, özellikle benim kendi seçim bölgemde ve benim bölgeme benzer, ekonomik anlamda insanların gerçekten birazcık mağdur olduğu bölgelerde adli yardım bürolarına çok ciddi anlamda başvurular oluyor ve bu adli yardım bürolarında görevlendirilen avukatların ücretleri maalesef, zamanında ödenmiyor. Yani avukatlar bu konuda yıllarca ücretlerini alamıyorlar ve çok ciddi bir mağduriyet yaşıyorlar. Adli yardım bürolarında, özellikle görev ifa eden avukatlarımızın vatandaşa daha iyi hizmet sunmaları ve bu konuda kendi alacaklarını zamanında almaları da hizmetin kalitesini artıracaktır ve uzun süren yargılamaları da dikkate aldığımızda, bir avukatın belki de bir yıl, iki yıl takip ettiği, adli yardımda bulunduğu bir dosyanın ücretini iki yıl sonra, üç yıl sonra alması çok ciddi anlamda bir mağduriyet yaratmaktadır. Bu konunun da incelenmesi ve adli yardım bürolarına gönderilen ödeneklerin zamanında ödenmesi konusunda Bakanlığınızdan tüm avukat meslektaşlarımızın da beklentisi var. Ben de bu konuda eğer gerçekten Adalet Bakanlığınızca bir çalışma yapılırsa çok doğru olacağını düşünüyorum.

Ben bütçenin Bakanlığımıza, ülkemize hayırlı olmasını diliyorum, teşekkür ediyorum.