AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Öncelikle ülkemizdeki hukukun ve hak ihlallerinin geldiği durumun uluslararası alandaki karşılığından bahsetmek istiyorum size. Aslında, hepimizin de bildiği gibi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne tarafız ve ihlal karar sayısı sıralaması bakımından da Rusya'nın ardından 2'nci sırada ülkemiz ve 2017 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin verdiği ihlal kararlarının çoğunluğunu oluşturan tam 529 kararın da Rusya, Türkiye, Romanya ve Ukrayna hakkında verildiğini sizlere hatırlatmak istiyorum.

Bu noktada Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu, bahse konu ihlal sayılarını önemli ölçüde azaltmış olsa da değerli milletvekilleri ve buna ek olarak OHAL işlemlerini inceleme komisyonu da kurulmuşsa da yine de ülke olarak bu konumda olduğumuzu hatırlatmak istiyorum. Yoksa Sayın Bakan, Rusya'yla kıyasıya bir rekabet içindeydik ve değerli milletvekilleri, hak ihlali konusunda da neredeyse 1'inciliği kapmak üzereydik.

Ayrıca, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde çarptırıldığı cezalar da son beş yılda tam 13 kat artmıştır değerli vekiller ve Sayın Bakan. 2012'de 3,9 milyon olan tazminat tutarının 2017 yılında rekor bir yükselmeyle 52,3 milyona çıkarıldığını hatırlatmak istiyorum.

"Bunları neden hatırlatıyorsunuz Sayın Vekil?" derseniz eğer bana, hem Sayın Bakanın burada olmasından mütevellit hem de Sayın Cumhurbaşkanının hem bugün hem de daha önce açıklamış olduğu "Biz bu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesini, sözleşmeyi, bu kararları tanımıyoruz." ifadesinin bağlamında hatırlatmak istiyorum ve Sayın Bakana -az önce de kendisi söylemişti çünkü- sormak istiyorum: Bu bağlamda, gerçekten -Sayın Cumhurbaşkanı tanımıyor olsa da- acaba siz öncelikle sözleşmeyi, sonrasında da mahkemenin kararlarını tanıyor musunuz? Bunu sormak istiyorum. Çünkü az önce konuşmanızda dediniz ki: "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi süreçlerine verdiğimiz önemin bir gereği olarak biz bir eylem planı gerçekleştireceğiz." O yüzden de umuyorum ve zannediyorum ki siz bu mahkemeyi de kararları da önemsiyorsunuz.

Bir diğer konu, yine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde, bildiğiniz üzere, tam olarak 30 Nisan 2017 tarihinden beri herhangi bir Türk yargıç bulunmuyor. Değerli milletvekilleri, ilgili komite 27 Eylül 2018'de Hükûmetin gösterdiği adayların hepsiyle mülakat gerçekleştirdi ve inanılmaz bir biçimde, tam tam tamına 3'üncü kez Türkiye Cumhuriyeti devletinin sunduğu listeyi reddetti ve sebebi, adayların yeterli düzeyde nitelikli olmayışıydı. Bu basiretsizlik nedeniyle tahminî olarak 2019 yılının Nisan ayına kadar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde bir Türk yargıcımız bulunamayacak. İki senelik bu büyük boşluğun sebebini nasıl açıklamak istiyorsunuz Değerli Bakan? Türkiye neden dünya sahnesinde bir Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi hâkimi bile yetiştiremeyen ülke konumuna düşürülmektedir? Bunu sormak istiyorum.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Yetiştiremiyor değil de aday gösterilmiyor.

AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Gösterilmiyor, evet.

Az önce de söylediler ama çok önemli olduğunu düşündüğüm ve bir kez daha vurgulamak istediğim için söylemek istiyorum. Dünya Adalet Projesi tarafından hazırlanan 2017 Yılı Hukukun Üstünlüğü Endeksi'nde Türkiye'nin 113 ülke arasında 101'inci sırada yer aldığını arkadaşlar az önce ifade etmişlerdi ama bunu şu anlamda vurgulamak istiyorum değerli milletvekilleri: Aynı endekste ülkemiz 2014'te 59, 2015'te 80 ve 2016'ta 99'uncu sırada bulunuyordu. Türkiye, ayrıca, iktidar üstünde en az denetimin olduğu ülkeler arasında da 3'üncü sıradadır değerli vekiller. Ne yazık ki durum bu şekilde, bunu elzem olduğu için hatırlatmak istiyorum.

Son olarak -süremiz olmadığı için- Türkiye Barolar Birliğine kayıtlı yaklaşık 120 bin avukat meslektaşımın çok fazla sorunu var ve avukatların kalitesinin, mesleki gelişimlerinin denetlenmemesinin de ne yazık ki bizim mevcut iktidarımızın politikalarından kaynaklandığı ortadadır. Siz az önce söylediniz konuşmanızda "Bir sınav gelecek, avukatlık sınavı, mesleki yeterlilik sınavı gelecek." dediniz Sayın Bakan ama daha önceki konuşmalarda da bu söyleniyordu. Acaba bu konuda sizden net bir aksiyon planı ve zaman çizelgesi öğrenebilir miyiz? Bu konu dönem dönem gündeme gelip bir türlü hayata geçirilememektedir zira.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Tüm bunlarla birlikte, tarafsız ve bağımsız yargı Adalet Bakanlığınızın neresinde bulunmaktadır? Onu da sormak istiyorum.

Teşekkür ediyorum.