| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünün 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 21 .11.2018 |
KEMAL ZEYBEK (Samsun) - Teşekkür ediyorum Değerli Başkanım.
Tabii, bugün Türkiye'de topraklarımızın çoğunluk miktarını, bir şekilde önemsediğimiz, üretimini yaptığımız ve millî sermayemiz olan, millî üretimimiz olan şekeri konuşuyoruz, şeker fabrikalarının yönetimini ve şeker üretimini konuşuyoruz.
Türkiye geçen yıllarda iki yıl, 2017'nin sonu, 2018'in başında şeker fabrikalarının satılmaması için büyük uğraş verdi çünkü millî ekonominin millî üretimle yönetilmesi gerektiğini ve dışa bağımlı sektör hâlinden çıkarılan şekerin yeniden çocuklarımıza, torunlarımıza, geleceğimize, halkımıza gerçek tadıyla yedirilmesi, mısır şurubu şekerinden vazgeçilip ve ülkemizin bu tatlandırıcılarının şekerle buluşturulması için şeker pancarının önemine, şeker üretiminin cumhuriyet tarihinde çok önem verildiğini görüyoruz. Ama ne yazıktır ki geçen yıl çok uğraşmamıza rağmen 13 şeker fabrikasının satışı ve şu anda belli yani sayısını fazla bilemediğimiz çünkü devletin işleyişinde hangi şeker fabrikasının teslim alındığı, hangisinin alınmadığı bir şekilde şeffaf olması gerekirken yani gizli tutulan, gizli belgelerle aldı verdi yapılan bir devlet yönetiminde, Hükûmet yönetiminde bunların doğru olmadığından şu anda arkadaşlarımız bahsediyor. Biri diyor ki 11 fabrika satıldı, bir arkadaşımız diyor ki 13 fabrika; Şeker Kurumu diyor ki 12 fabrika... Şimdi, bir netlik olması lazım burada. Yani biz bu kadar net olabilen, sayısal durumu belli olan bir fabrikanın kaçının satıldığı, kaçının alındığını, kaçının durumunun ne olduğunu bilmiyorsak bizde bir sorun var demektir. Hele hele şurada Türkiye'nin yönetiminde büyük rol oynadığını zannettiğimiz Türkiye Büyük Millet Meclisi ki aslında baypas edilen bir Türkiye Büyük Millet Meclisinin de var olduğunu biliyoruz ama yine de bunları konuşmak zorundayız. Ben Şeker Fabrikası yönetimine özellikle diyorum ki geçen yıl satılan şeker fabrikalarının kaçı net olarak tüm finansmanlarıyla parası ödenip teslim edildiği, ödenmeyen finansmanlarının ne kadar olduğu ve kaçının şu anda muallakta durduğunu ve bu muallaklığı, şeker fabrikalarının neden teslim edilemediğini, neden ihale edildiğini ve neden parasının alınmadığını sormak istiyorum.
Tabii, 2001 yılında Türkiye'de mısır şurubu kotası getirildi yüzde 10 olarak. Bu daha sonra mevcut AK PARTİ hükûmetleri zamanında yüzde 15'e çıkarıldı ve bu kotayla belki de yüzde 50'lere kadar Bakanlar Kurulunca bunun çıkarılabileceğine hükmetti. Geçen yılki şeker fabrikalarının satılmasında bizim de çok büyük uğraş verdiğimiz ve bu mısır şurubu şeker tatlandırıcısına son verilmesi için mücadele ettiğimiz, çocuklarımızın geleceğini bir şekilde kararttığı ve bunun duruşunda da buradaki Komisyon toplantılarında bu uğraşlarımızla bu şeker kotasının şeker fabrikalarının satılmasıyla ele alınırken yüzde 5'e indirildiği sözü verilmişti. Acaba geçen sene, burada Şeker Fabrikaları Genel Müdürüne, yöneticilerine sormak istiyorum onların bu işte daha etkin rol ve bilgi sahibi olduklarını düşünerek: Bu geçen sene yüzde 5 diye mısır şurubunun şekerle birlikte Türkiye'de gerçekçi rakamlarıyla ne kadar kullanıldı, bunu biliyor musunuz, bunu sormak istiyorum ve bunun bir şekilde tarafınızdan bilgilendirilmesi, piyasadaki mısır şurubu şekerin ne kadar kullandırıldığından, siz bundan bilgi sahibi misiniz?
Şimdi, tabii, değerli dostum, değerli ağabeyim Bedri Bey de Çarşamba Şeker Fabrikasını tabii ki ikide bir soruyor. Çarşamba'yı geçmişte gerçekten sel felaketleriyle o Yeşilırmak'ın bir şekilde kontrolünün olmaması, barajların olmadığı dönemlerde tabii ki Çarşamba Ovası'nı sel alıyordu ama şu anda Çarşamba Ovası orada yapılan barajlar nedeniyle sel almaktan kurtulmuştur ve yani Yeşilırmak'ın bittiği yer de iyi bir tarımın elde edildiği bir yer.
Ve şeker fabrikalarından en son kurulan fabrikalarından biri de Çarşamba Şeker Fabrikası. Çarşamba Şeker Fabrikası 1990'larda kurulduğu zaman tabii o bölgede şeker pancarının ekimine büyük rol oynamıştı. Sinop bölgesiyle, o hatta Sinop'la Ordu bölgesini içine alan o bölgeyi ta ki Çorum bölgesini, Amasya bölgesine dayanan sınırlar içerisinde Çarşamba Şeker Fabrikasına şeker pancarının ekilebilir ve şeker pancarının daha yüksek kapasitede o bölgede oluşmasına neden olmuştu ama mevcut siyasal Hükûmet iktidara geldiği zaman ne hikmetse Çarşamba'yı ve Çarşamba Şeker Fabrikasını, Samsun'u cezalandırır duruma geldi. Çarşamba Şeker Fabrikasının çalışması durduruldu. Bafra'da, Çarşamba Ovası'nda, Sinop bölgesinde, Samsun'un iç bölgelerinde, Vezirköprü'sünde, Havza'sında, Ladik'inde, diğer tarafında Erbaa'da, Taşova'da yani o bölgeden Çarşamba Şeker Fabrikasına gelen şeker pancarının ekilmesi bir şekilde engellendi. Hâlbuki Samsun'un iç bölgelerinde ekilen şeker pancarının şeker oranının daha yüksek kapasite olduğu, daha verimli olduğu bilinirken neden bu fabrika çalışmaz duruma getirildi? Ben şu anda TÜRKŞEKER Kurumunun bu konuda neden burayı çalıştırmadığının bilinmesini istiyorum. Şu anda mezbelelik durumda şeker fabrikası; bir bekçi var kapısında. Ne için, ne anlamda kullanıldığı belli değil. Yazık değil mi, millî servet burası! Bu servetin içerisinde o makineler boş duruyor. Boş durduğu zaman beton yerleri paslandı, yarın hurda fiyatına satacağız; yani durabilenden olması gerekiyor.
Burada ben şeker fabrikası yöneticilerinin Hükûmete bu konuda yönetim anlayışlarıyla bir şekilde önerilerinin olması gerektiğini, bu şeker fabrikasının özellikle diğer şeker fabrikalarının, Çorum Şeker Fabrikasının satılmasıyla beraber artık oradaki, Türkiye'deki şeker fabrikalarındaki, TÜRKŞEKERin elindeki çalışan kalifiye elemanın da bir şekilde orada değerlendirilebileceğini düşünüyorum. Şeker fabrikasının, Çarşamba Şeker Fabrikasının aktif hâle getirilmesini, çalışır duruma getirilmesini ve o bölgenin de istihdamına ve ekonomisine büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum. Bu konudaki çalışmaların hangi aşamada olduğunu veyahut bu şeker fabrikası tamamen hurdalık olarak mı satılacağını veya çalıştırılmayacağını mı, böyle bir kararın son, nihai karar olup olmadığını bildirilmesini, bizim bilgilendirilmemizi talep ediyorum, saygılar sunuyorum.