GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, bütçenizin tekrar hayırlı olmasını diliyorum.

2019 yılı içinde yerel yönetimlerin merkezî hükûmetten alacağı paylarla ilgili yüzde 21 oranında bir rakam açıklandı. Sayın Bakanım, 2019 yılı içinde çıkmış olan imar barışı yasasıyla birlikte özellikle büyük kentlerde bulunan belediyelerin temel gelirlerini oluşturan ruhsat, iskân, encümen para cezaları gibi gelirlerinin tamamına yakınını kaybettiğini biliyoruz. Zaten merkezî hükûmet, belediye gelirlerinin aldıkları paylara enflasyonun çok altında artış yaptığı için 2019 yılında başta İstanbul olmak üzere, pek çok büyükşehir belediyesinin ciddi biçimiyle bir mali krize gireceğini şimdiden belirtmek istiyorum.

Sayın Bakanım, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin de 2018 yılı sonunda borçlarının toplamı 20 milyar TL'nin üzerine çıkmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi hazineden 2019 yılında İller Bankası payı ile birlikte 14 milyar 500 milyon lira bir ödenek alacağını bütçesinin içine koymuştur. Ancak sürdürülebilir bir yönetim anlayışını oluşturmak için başta İstanbul, Ankara gibi bütün büyükşehir belediyelerinin gelirlerinin yüzde 80'den fazlası merkezî hükûmetten aldığı ödenek ve paylardan oluşmaktadır. Büyükşehir belediyeleri taşeron yasasıyla birlikte çalıştırdıkları personelin tamamını kadrolarına tahsis etmişlerdir. Ancak bu işçilerin anlaşmalarındaki şartlarda asgari ücretin belli bir katsayıyla çarpılması durumunda ücretlerinin tespit edilmesi vardır. Şimdiyse 2019 yılının başında belirlenecek olan asgari ücretteki artış oranıyla birlikte belediyelerin işçi ödemeleri, özellikle ilçe belediyelerinin en önemli gider kalemini oluşturan personel ve işçi ödemeleri ciddi biçimiyle belediyeleri çıkmaza sokacaktır.

Sayın Başkan, Maliye Bakanının değerli personeli; yerel yönetimlerin ekonomik açıdan güçlendirilmesi demokrasinin güçlendirilmesinin temel yollarından biridir. Mali açıdan sıkıntıya girmiş olan yerel yönetimlerin -2019 yılında Maliyeye ödeyecekleri vergiler ile SGK'ya ödeyecekleri- bu taşeron yasasıyla üzerine aldıkları işçilerin sosyal güvenlik birimlerini -tıpkı geçmişte olduğu gibi- ödeyemedikleri bir dönemde karşı karşıyayız. Personelinin sayısını azaltamayacakları için, imar yasasından kaynaklanan ruhsat, harç ve gelirlerinde de ciddi bir daralma olduğu için bu konuyla ilgili yeni bir düzenlemeye ihtiyaç vardır.

Benim bir önerim var: Belediyelerin emlak vergi gelirlerinden topladıkları bedellerin yüzde 10 kadarı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Fonu adı altında toplanıp valilik emrinde kültür varlıklarının korunmasında kullanmaktadır. 2018 ve 2019 yılında mali açıdan gelirlerinde ciddi biçimde sıkıntıya girmiş olan il ve ilçe belediyelerinin yüzde 10'luk paylarını kendilerinin harcamaları konusunda bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Özellikle büyükşehirlerde giderlerin döviz cinsinden olduğunu düşünürsek ulaşım hizmetleri, akaryakıt alımları, kullandıkları araç gereç ve ekipmanlarla ilgili ödedikleri ücretlerin tamamının döviz ya da dövize endeksli birim fiyatlar üzerinden maliyet oluşturduğunu dikkate aldığımız zaman gelirlerindeki TL cinsinden yüzde 7-8'lik artışların mutlaka yeniden değerlendirilmesi ve Maliye Bakanlığının yerel yönetimlere aktaracağı bedellerin 2019 yılı için artırılmasına ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.

Bir başka önemli problem de gene Hükûmetiniz döneminde yaygın biçimiyle kullanılmış olan Kentsel Dönüşüm Yasası ve buna bağlı olarak da afet riski altındaki alanların dönüştürülmesinde muhatap olan yurttaşların ciddi bir mağduriyeti vardır. Bugün İstanbul'da Fikirtepe'de, Gaziosmanpaşa'da, Üsküdar'da, Türkiye'nin pek çok coğrafyasında evleri yıkılmış...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Evet, teşekkür ettim Sayın Zeybek.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Tamamlayayım Sayın Başkan.

...ancak bir türlü inşaatları yapılamamış yurttaşlarımızla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bütçesinde buralarla ilgili ayrılmış ödeneklerde bir sıkıntı vardır. Bu mağduriyetin giderilmesi ve kent mağdurlarının sorununun çözümlenmesi açısından da bütçe olanakları içinde kent mağdurlarının sorunlarının giderilmesi için kaynak aktarımına ihtiyaç vardır diyorum.

Teşekkür ederim.