| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi (1/276) ile 2017 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı (1/275) ve Sayıştay tezkereleri a)Hazine ve Maliye Bakanlığı b) Maliye Bakanlığı c)Gelir İdaresi Başkanlığı ç)Kamu İhale Kurumu d)Özelleştirme İdaresi Başkanlığı e)Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu f)Türkiye İstatistik Kurumu g)Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ğ)Hazine Müsteşarlığı h)Sermaye Piyasası Kurulu ı)Yatırımcı Tazmin Merkezi i)Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 22 .11.2018 |
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Merhabalar.
Sayın Bakan, bu bütçeye baktığımız zaman, AKP bütçesi eril bir bütçe. Bütçede kadının izi yok tıpkı sizin ve ekibinizin fotoğrafında olduğu gibi. Aslında geçmişten bugüne bu tablo çok fazla değişmiyor. Bakın, ben size şöyle göstereyim, fotoğraftaki gibi. Ekibinizde de geçmişten bugüne ekonomiyle ilgili, bütçeyle ilgili olarak bir kadının yüzüne rastlanmadığı gibi, kadına rastlanmadığı gibi, bugün de aynı şekilde.
Bütçenin önemli bir kısmının faizden oluşturulduğunu, ranttan oluştuğunu biz görüyoruz ve bütçede toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten, kadınları gözeten, kadına duyarlı bakış açısıyla düzenlenmiş kalemler neredeyse yok denecek kadar az. Çünkü öncelikle bütçeyi hazırlayanlar erkek ve yine, devamında da kadınların toplumsal yaşamdaki konumlarına dair "Kadın-erkek eşitliğine inanmıyorum." diyen bir Cumhurbaşkanı ve yine, AKP milletvekillerinden de "kadın olarak bir sus" diyen milletvekillerine rastladığımız ve pek çok örneğine, kadınları yok sayan, kadınları ikinci plana iten örneğine rastladığımız bir siyasi çizgi var. Ve uzun bir süredir kadınlar aile temelli olarak, ailenin içerisine kondu ve kadın olarak toplumun eşit bir bireyi olarak görünürlüğe sahip değil.
Oysa aslında Türkiye'deki yoksulluğun büyük kısmını kadın yoksulluğu oluşturuyor. Yoksulların daha da yoksulu kadınlar. Ve Türkiye'de kadınlara aile temelli olarak hak tanınmaması ve değer verilmemesi nedeniyle özellikle tek ebeveynli olan ailelerde tek başına yaşayan kadınlar, yoksulluk içinde yaşıyor. Türkiye'deki hanelerin yüzde 18,2'sini tek başına bir kadın geçindiriyor ve bu hanelerde maddi yoksunluğun daha çok yaygın olduğunu tespit edebiliyoruz.
Örneğin beklenmedik harcamalar, kira faturası vesaire ödeme zorluğu, iki günde bir et, balık veya tavuk içeren yemek, evin yeterince ısınma ihtiyacı, telefon, otomobil, renkli televizyon, çamaşır makinesi sahipliği olan 9 kriterden en az 4'ünü bu durumdaki 3 haneden 1'i ve bu hanelerde yaşayanların yüzde 37'si karşılayamıyor.
Türkiye'de her 100 kadından 30'u dahi istihdam edilemiyor ve istihdam edilen kadınların da güvencesiz, esnek çalışma koşullarına mahkûm edildiğini biz biliyoruz ve bu, hem sadece güvencesiz çalışma değil, iş yerlerinde de asgari ücretli çalışmanın ağırlıklı olarak kadınlarla tarif edildiğini görüyoruz âdeta asgari ücret,kadın ücreti olarak ifade edilebilir.
Kayıt dışı çalışmanın bu kadar yaygın olduğu yerde kadınların kayıt dışı çalışmada, özellikle ev içi emeğin hâkim olduğu alanlarda çalışması, gündelikçi, ev işçisi şeklinde ya da ücretsiz tarım işçisi ya da ücretsiz aile işçisi olarak çalıştığını görüyoruz ve bu da yoksulluğun temelini oluşturuyor. Çünkü bu alanlardaki çalışma koşulları oldukça ağır, güvencesiz ve gelecek garantisi vermeyen çalışma koşulları.
Örneğin, Türkiye'de yaklaşık 1 milyona yakın ev işçisinin olduğunu biz biliyoruz ve ev işçilerin neredeyse tamamı güvencesiz olarak çalışıyor.
AYŞE KEŞİR (Düzce) - Sigorta zorunluluğu getirdik ya!
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ev işçilerinin güvence altına alınması için bazı yasalar çıkartılmış olsa da, bu yasalar...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Evet, teşekkür ederim.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Başkan, bir dakika verebilir misiniz.
BAŞKAN - Veremem.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Tamamlayayım cümlemi.
BAŞKAN - Siz tamamlayın. Arkadaşlar yazıyor.
Buyurun.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Gidip bakalım, kadınların, ev işçisi kadınların sigortalanmadığını göreceğiz. Yani 1 milyona yakın ev işçisinin büyük bir kısmı, neredeyse tamamı sigortasız çalışıyor.
Bu vesileyle, ben size "Kaç ev işçisi Türkiye'de çalışıyor? Kaç ev işçisi sigortalı ve bunlarda çalışan ev işçilerinden kaç tanesi yabancı uyruklu?" diye sormak isterim.
BAŞKAN - Teşekkür ediyorum efendim.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ve son bir şey: Ev işçilerinin sigortalanması için nasıl bir önlem alınması düşünülüyor?
Teşekkür ederim.