KOMİSYON KONUŞMASI

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - Ben de bir soru sormak istiyorum. Peki, bunu niye yapıyoruz yani amacımız ne burada?

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Şu efendim: Şimdi, bizim piyasamızda ileri tarihli anlaşma yapabilen elektrik tedarik şirketleri var ama sonucunda fiziksel bir teslimat olmadığı için bu biraz ayranın üzerindeki köpük gibi kalıyor yani sonucunda bir teslimatı olması, bunun kontrol edilmesi ve üreticinin bu üretimi yapıyor olmasını ve bunu yaptığını kanıtlayabilmesi için bir fiziksel teslimat olması lazım, bunun için yapıyoruz.

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - Anladım ama yani örneğin bu borsada işlem göreceğine göre spekülatif bir davranış da içeriyor sanıyorum değil mi?

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Borsada işlem görmeyecek, EPİAŞ'da işlem görecek.

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - EPİAŞ'da, tamam.

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - "EPİAŞ'da işlem görecek." dediğiniz zaman çok spekülatif bir kısma gelmeyecek. Çünkü şöyle bir şey var: Ortada fiziksel bir mal var, az önce sayın milletvekilimizin söylediği gibi kahve alma işini düşünün. Ben Anamurluyum, bizim orada da muz serası işleri vardır. Muzcu komisyoncuyla şöyle anlaşır: "Muzlar çıktığında bana teslim et, ben sana 10 lira vereyim." der. Muzlar çıktığında da alır onu, götürür ve kilogram başına para alır. Biz bunu sağlıyoruz. Elektriği bir muz gibi bir meta hâline getirip bundan iki sene sonra, altı ay sonra, bir yıl sonra teslim edilebilecek bir piyasa oluşturmaya çalışıyoruz.

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - Tamam. Ben doğrusu şöyle düşündüm: Enerji, sonuç olarak, stok edilebilen bir mal değil dolayısıyla da bir anlamda, arz ve talebin anında karşılaşması gereken bir ürün. Böylelikle, anladığım kadarıyla uzun döneme yayarak bir tür risk içeren de bir şey yapmış oluyorsunuz gibi geldiği için...

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Aslında risk değil de garanti diyebiliriz efendim. Şimdi şöyle düşünün: Ben işin aslı bu piyasada ilk önce şöyle bir tepki bekliyorum: Bir tedarik şirketi toplayacak tarımsal sulamacıları, tarımsal sulamacılara diyecek ki: "Tüketici olarak benim abonem olun. Ben size sadece ağustos ve eylül döneminde fatura çıkaracağım, başka da hiçbir fatura çıkarmayacağım size." Şu anda zaten öyle talepleri var tarımsal sulamacıların, "Kışın da geliyor fatura azcık da tüketsek." falan diye. Ben tedarikçi olarak bir portföy oluşturdum ya kendimde, bir tüketici portföyü oluşturdum, bir üreticiye diyeceğim ki: "Kardeş, sen ağustos, eylül döneminde piyasa nasıl olacak, bilmiyorsun -2019'un Ağustos, Eylülünde- ben sana garanti veriyorum. Şu anda, vadeli işlemlerde işlem gören enerji ticaretindeki fiyat 190-193 lira civarında, ben sana 200 lira veriyorum, ağustos, eylülde bana bin megavatsaatlik enerji ver." Bu anlaşmayı sağlayabilirlerse ki sonuçta bir tarafta gerçek manada tüketici var, fiziksel bir teslimat işleniyor, bunun önünü açmaya çalışıyoruz.

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - Evet ama yine de anladığım kadarıyla spekülatif bir amaçla da işlem görülecek gibi geliyor bana çünkü bu söylediğiniz de...

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Spekülatif amaç kesinlikle olabilir. Ben şimdi tedarikçi olarak bu tüketicileri bağladım, üreticiyi de bağladım, başka birisine sattım bu iki anlaşmayı da. Eğer ağustos, eylül ayında ben bu tedarik yükümlülüğümü tüketiciye karşı yerine getirmezsem karşıma iki tane sıkıntı çıkıyor: Biri, EPİAŞ'ta bu tüketimi yapmadığı için sıkıntı çıkıyor, hem ceza işlemi yapılıyor hem de EPDK'nin Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği karşısında tüketiciye tedarik yapmadığı için cezai işlem çıkıyor. Bu yüzden risk olabilse bile, vadesi geldiğinde fiziksel teslimat yapmadığı zaman bir müeyyidesi oluşacaktır.

EROL KATIRCIOĞLU (İstanbul) - Hayır, zaten yani spekülatif saikle iş yapmak serbest piyasaya aykırı bir şey değil sonuç olarak. Ama biliyorsunuz, Hükûmetimiz, serbest piyasacı olduğu hâlde, bakıyorsunuz soğanı takip eden bir tedbire yönelebiliyor ama Allah'tan burada bir depolama olmadığı için mesele yok.

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Burada öyle bir takibe ihtiyaç olmayacaktır efendim.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Mortgage piyasası...

EPDK BAŞKAN YARDIMCISI HACI ALİ ULUTAŞ - Şimdi, gün öncesi piyasası ile gün içi piyasası bir gün önceden ve gün içerisinde yapılabilen bir işlemdir ve anlıktır; yaparsınız, biter ve onun da avansını ödemeniz gerekiyor.