ALİ SARIBAŞ (Çanakkale) - Efendim, öncelikle tabii ki TRT'nin geçmişiyle bugüne gelişi arasında ve bugünkü gelir kaynakları ve başarı grafiği hakkında biraz değerlendirme yapmak gerektiğine inanıyorum.

Şimdi, TRT'nin gelir tablosuna baktığımızda, bütçeye ilişkin bilgilere baktığımızda bandrol gelirleri son gerçekleşen 545.920, elektrik enerji hasılat payları 662.205 ve reklam da 91.232 yani toplam 179.450 kâr gözükürken bu kârın aslında bandrol gelirleri, elektrik hasılat payları, zorunlu desteklemeleri çıkardığımızda TRT'nin gerçek anlamda işletme ve yönetim açısından baktığımızda zarar ettiğini görüyoruz.

Şimdi, bu anlamda da yılların birikimi ve yılların Türkiye'deki önderliğini yapan özellikle sanat ve televizyon, canlı yayın, görsel ve ses anlamında tüm sanatçıları yetiştiren ve Türkiye'de güzel konuşma da dâhil olmak üzere bugüne kadar iyi işletilen TRT'si... Şimdi, bu payların içerisinde bir de giderler kısmında, daha çok hizmet alımları kısmını incelersek burada da, bu tabloda da yine baktığımızda hizmet satın almalarıyla kendisinin personelini yetiştirmesinden çok hizmet satın almasıyla daha çok giderlerin artırıldığı ve dışarıdan hizmet satın alan hâle gelmiştir. Aslında bundan önce örnek olan, oluşturan ve kendisiyle birlikte tüm özel sektörün gelişimini bugüne kadar getiren ve önder olan bir TRT, bugünkü en büyük gider kalemlerini hizmet satın alma yoluyla kendisinin yapmasının ve çok önder olduğu konular içerisinde hep hizmet satın almayı planlamıştır. Örnek olarak burada da ben de öğrenmek istiyorum. Mesela 36'ncı sayfada yer alan 834 bin liralık danışmanlık hizmetlerinin maliyetini yani bu hakkın bunun biraz daha detaylı hizmet almada özellikle danışmanlığın 834 bin liraya çıkmasının nedenlerini öğrenmek istiyorum. Yani aslında Türkiye TRT'ye danışıyor, Türkiye dünyada örnek gösterilen bir TRT bu kadar hızlı bir şekilde 834 bin liralık danışmanlık hizmeti almasının açılımını da almak istiyorum ve burada da sadece açılım olmadığı için bu bilgilerin bana, tarafıma verilmesini istiyorum.

Yine, burada, barter alım hakkındaki sözleşme bazında detaylı bilgiler istiyorum, nedeni şu: Bu 35'nci sayfada 6,7 milyon lira tutarında ve 30 adet olduğu ifade edilen barter alımları hakkında özellikle buradaki sözleşmelerin hakkındaki bilgileri detaylı bir şekilde kimlerle, nasıl olduğu hakkında da bilgi edinmenin gerekliliğine inanıyorum.

Değerli arkadaşlar, yine, raporun 96 ve 97'nci sayfalarında yer alan maliyetlerle ilgili toplam 832,9 milyon tutarındaki hizmet üretim maliyetinin yüzde 72,1 oranında 600 milyon lira dışarıdan sağlanan fayda ve hizmet tutarının oluşturduğu, bunun da 359,6 bin lirasının kurum dışından yapılan program giderlerinden olduğu anlaşılmaktadır. Daha önce de bunları tartıştık, buradan mevcut personelimiz korunarak ve mevcut personelimizin maaşları olarak onları kızak kadrolara alarak ve bunların diğer kısımlarda program yaptırılarak bu konudaki giderlerin arttığını ve özellikle de bu kadar zorunlu bu insanların bugün ekonomik koşullar içerisinde, dar gelirlilerin, herkesin TRT'ye pay vermek zorunda olduğu, elektrik giderlerine pay vermek zorunda olduğu bu paraların bu kadar doğru bir şekilde harcanmadığını görüyorum. Bu, halk tarafından, tüm Türkiye tarafından özellikle takip edilmekte ve bu konuda da buna karşı paranın toplanması, verilmesi karşısında kendilerine dönüşün doğru harcanmadığı konusunda ve çok fazla da bu konuda kendilerine yayın hayatı ve bilgi akışı açısından da çok doğru bilgileri almadıklarını, memnun olmadıklarını tüm kamuoyu yansıtmaktadır.

Bu nitelikte personelimizin de nerede istihdam edildiğini ve personelin hâlâ devam etmekte olan ve personel sayısının tabloya baktığımızda da düşmediği ve yine 2012'de artış gördüğümüzü de gözlemlemekteyiz. Yani hem dışarıdan hizmet satın alıyorsunuz, hem program yaptırıyorsunuz, sadece özel şirketlerdeki gibi personel sayınız da artıyor, cari giderleriniz artıyor ancak burada yönetimin doğru olduğunu ve çok başarılı olduğunu ima ediyorsunuz.

Çok değerli TRT'nin Genel Müdürü ve yöneticileri; TRT, tabii ki devlet desteğiyle ve özellikle de halkın paralarıyla yönetiliyor, kısacası bu ve zorunlu alınan paylar ve paralarla yönetiliyor. Bunun hesabını doğru bir şekilde sormak ve vermek bize de ait. Ancak bu paylar veren insanların Türkiye'deki tüm katmanların bu TRT içerisinde yer alması gerektiğine de çünkü burada bu TRT devletinse ve bu paraları da insanların hepsi buraya katkı sağlıyorsa TRT'nin özgür, tarafsız ve herkesi kucaklayan ve her kesiti alabilecek yayınları da yapma zorunluluğu vardır. Yapmıyorsanız -bu tek taraflı- o zaman insanların verdiği paraların karşılığında aldıkları düşünce, yayın ve yaşam tarzlarıyla ilgili olmak üzere kendilerine yansımadığını gördüklerini de, burada oldukça infial hâlinde olduklarını söylemek istiyorum. Kısacası daha da açarsam, tek bir anlayışın, tek bir kültürün, tek bir anlayış çerçevesi içerisinden bakışın TRT'de hâkim olduğunu ve on iki yıllık süreç içerisinde, on üçüncü yıla girdiğinizde bunun daha da pekişerek yoluna devam ettiğini görüyoruz.

Onun için de TRT, mutlaka insanların burada bütün kamuoyunu kucaklamak ve yayını özgür, tarafsız, herkesi kucaklayan, çağdaş ve kültür değerleriyle birlikte bütün kültür değerlerine ortak yaklaşabilen bir anlayışla yayın hayatını sürdürmelidir. Onun için geçmişteki birikimleriyle birlikte, kuruluşundan bugüne kadar arşivleriyle birlikte ki, bunların az önce de ifade edilen konuşmalarda da konuşulduğu gibi açılarak pazarlanması veya kamuoyuna satılması da gündeme geldiğini hepimiz görüyoruz. Bunun da başka bir değerlendirme olarak ele alınmasında fayda var çünkü bunların sadece pazarlama ve algılamasının sonucu değil, onların bir kültür mirası, TRT'nin geçmişi ve insanların ortak paylaşımı olarak değerlendirlmeli ve bunları bir başka şekilde insanlara ulaştırmanın yolları bulunmalıdır. Sadece ticaret ve pazarlama anlayışı içerisinde değil, aslında TRT, Türkiye'de en fazla reklam paylarını alabildiği, kendi içerisinde bir pay sahibi olabildiği kuruluş hâline gelmelidir, başarıyı ben orada görüyorum. Sadece kurumun, KİT kurumlarının ve bağlı kuruluşların verdiği reklamları da katarsak TRT'nin pazar payındaki gerçek realitesini daha doğru analiz etmiş oluruz. Onun için özellikle tüm insanların bu anlamdaki yaklaşımlarını bundan sonra görmek istiyoruz ve bu vesileyle TRT'nin tarafsızlığının gerçekleştirilmesi konusunda gereğinin yapılmasını arz ederim.