BAŞKAN - Saygıdeğer arkadaşlar, salı günü yapmış olduğumuz birinci toplantıda Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sorunlarını Araştırma Komisyonunun Başkan, Başkan Vekili, Sözcü ve Kâtip üye seçimini gerçekleştirmiş ve bugün sizlere dağıtılan gündem çerçevesinde ikinci toplantıyı yapma kararı almış idik.

Gündem doğrultusunda toplantıyı başlatıyorum.

Geçen toplantıda da ifade ettiğim gibi bu toplantımızın gündemi bundan sonraki çalışma takvimimizi belirlemeye yönelik olarak bir gündem, çünkü zamanla ilgili malumunuz problemimiz var, bu Komisyonun bir an önce çalışmalarını tamamlayıp genel seçim sürecinden önce Meclis Başkanlığımıza ve kamuoyuna bu konuyla ilgili yapılacaklar noktasında bizim güçlü bir irade ortaya koymamız noktasında zamanı daha hızlı kullanmamız gerekiyor. Onun için bu toplantı bundan sonraki sürecimizi belirleyecek aslında önemli bir toplantı. Çalışma takvimiyle ilgili benim bu arada yapmış olduğum bazı çalışmalar ve değerlendirmelerim olacak, eğer uygun görürse arkadaşlar ben bunları kendileriyle paylaşayım, ondan sonra bütün üye arkadaşlarımızın bu konudaki önerileriyle birlikte değerlendirme yapıp bugünkü gündemimizi tamamlamış olacağız.

Tabii ki bu konuyla ilgili yasal mevzuatı ve kamu kurumlarının, sivil toplum örgütlerinin yaptığı çalışmaları bir inceleme fırsatımız oldu. Bu yapmış olduğumuz incelemede mevsimlik geçici tarım işçilerinin çalışma ve sosyal hayatlarının iyileştirilmesi noktasında Başbakanlığın 24 Mart 2010 tarihli bir genelgesinin olduğunu ve bu genelge doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Başkanlığında İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Türkiye İş Kurumu, tarım iş kolunda örgütlü en çok üyeye sahip iş sendikası -ki bu TÜRK-İŞ'e bağlı TARIM-İŞ olarak bana bilgi verildi- ve son olarak da Türkiye Ziraat Odaları Birliği temsilcilerinden oluşan Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu oluşturulduğu ve bu kurulun da bu manada ciddi anlamda çalışmalar yaptığı, özellikle kamu kurumları arasında Çalışma Bakanlığı bünyesindeki bu kurulda bir hafıza oluştuğu noktasında bir bilgiye ulaşma imkânımız oldu. Bu bizim açımızdan önemli bir kurul. Aynı zamanda bu kurulun, her il ve ilçede de mülki idare amiri başkanlığında il ve ilçelerde oluşturulan Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu aracılığıyla bu çalışmaların, gerek sorunların tespiti ve gerekse de bunlara müdahale noktasında mülki idare amirleri başkanlığında böyle bir kurulun oluştuğu noktasında bir bilgimiz var.

Yine, yapmış olduğumuz araştırmalarda özellikle üniversite çevresinde bu konuyla ilgili yapılan çalışmalara baktığımızda da yine Türkiye'de ilk ve tek olarak Harran Üniversitesi bünyesinde mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının araştırılması ve çözüm önerileri noktasında bir merkez kuruldu, Resmî Gazete'de yayınlanan, Harran Üniversitesi bünyesinde bir merkez ve diğer üniversitelerimizin de Harran Üniversitesiyle iş birliği hâlinde bu konuyla ilgili çalışma yürüttükleri bilgisi var elimizde. Tabii ki bu konu, her ne kadar kimimiz işin belki akademik kısmına hâkimiz, bir kısmımız sosyal kısmına, bir kısmımız sahanın içerisindeyiz ama bunun derli toplu bir şekilde Komisyonun bilgilendirilmesi aşamasında özellikle bu iki kurumun Komisyonumuza ayrıntılı bir şekilde brife etmesini ve bu anlamdaki bizim karşılıklı soru-cevap şeklindeki değerlendirmemizin bundan sonraki süreçte bize de bir yol haritası ve pencere açacağı noktasında benim bir değerlendirmem var. Ardından da bu kurulda adı geçen bütün kurum temsilcilerini buraya çağırıp bunları dinleme noktasında ikinci aşamayı bu şekilde değerlendirebiliriz. Üçüncü aşamada sivil toplum örgütlerimizin, sendikalarımızın bu konuyla ilgili derneklerimizin, bunların çağırılıp bu anlamda değerlendirilmesi ve Komisyona bilgi vermeleri, bu konuyla ilgili en fazla mevsimlik tarım işçisi göçü veren ve göçü alan iki ilimizin ziyaret edilmesi programımıza alınabilir. Genel anlamda çerçeveyi çiziyorum. Bu anlamda tabii ki bunun uluslararası standartları önemli, Dünya Çalışma Örgütünün, ILO'nun bu anlamda yapmış olduğu bazı çalışmalar var, ILO'daki arkadaşlardan bu konuyla ilgili şifahen bilgi talebim oldu. Bu konuda dünyada örnekler varsa bunlarla ilgili Dünya Çalışma Örgütünün -ki Türkiye'nin çalışma hayatının demokratikleşmesi ve emeğin hakkının korunması noktasında esas almamız gereken kurumlardan biri Dünya Çalışma Örgütünün, ILO standartları- bu anlamda bu uluslararası kuruluşların görüşlerine başvurulabilir. Ben bunu yapacağımız genel değerlendirmeye, tartışmaya katkı sunması amacıyla bu bilgileri Komisyon üyelerimizle paylaştım. Bu bağlamda arkadaşlarımızın değerlendirmeleri olursa daha sonra biz bir takvimi hep birlikte belirlemiş olacağız.

Teşekkür ediyorum.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Çalışma takvimiyle ilgili bir öneriniz yok mu?

BAŞKAN - Önerim şu, somut olarak şunu söyleyeyim...

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Hayır, onu alalım da Başkanım, devam edelim.

BAŞKAN - Olur. Hızlanma adına daha memnun olurum. Ben ekstra söyleyeceğiniz bir şey var mı diye söz vermek istedim.

Bizim takvim şu: Önümüzdeki haftadan itibaren haftanın en az iki günü, Meclisin de çalışma takvimini dikkate alarak -çünkü hepimizin aynı zamanda yerel sorumlulukları var milletvekilli olarak- çarşamba ve perşembe günü, salı günlerinde grup toplantılarımızı ve diğer yoğunlukları dikkate alarak, haftada en az iki gün... Tabii, ileriki dönemlerde biz bunu her zaman için artırabiliriz. Çalışma saati olarak da Meclisin öğleden sonra, 14.00'ten sonraki çalışma saatlerini dikkate aldığımızda, sabah saat 11.00'de başlamak üzere haftanın iki günü, çarşamba ve perşembe günü Komisyonun çalışması noktasında önerim olacak. Önümüzdeki haftadan başlamak üzere iki günü, az önce bilgisini sizlerle paylaştığım, birincisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bu bağlamda oluşturmuş olduğu yani mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının araştırılmasıyla ilgili oluşturduğu izleme kurulunun bugüne kadar neler yaptığı, bu konudaki birikimleri noktasında ilgili müsteşar yardımcısının davet edilerek önümüzdeki haftanın ilk çalışma gününün bu şekilde değerlendirilmesini önü açık olmak kaydıyla... Çünkü zannediyorum hepimizin hem kendilerinin anlatacağı hem de bizim soru-cevap şeklinde önü açık olması gereken bir toplantı. Perşembe günüyle ilgili yine bu anlamda kurumsal hafıza noktasında yaklaşık on yıllık çalışma yapan ve en son olarak da bunu üniversitenin bir kurumu hâline dönüştüren Harran Üniversitesinin bu mevsimlik tarımsal işçilerin sorunlarıyla ilgili araştırma merkezinin başındaki hocamızı buraya davet edip çarşamba ve perşembe günümüzü bu şekilde değerlendirmeyi, bir sonraki haftayla ilgili de burada açılışta bahsetmiş olduğum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Müsteşar Yardımcısı Başkanlığındaki bu kurula üye olan İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü ve Türkiye İş Kurumu -7 kurum var- bu kurum temsilcilerinin, Komisyonumuzun takdir edeceği süre doğrultusunda bir sonraki haftada bu kurumlarımızın çağırılması. Bir de yine bu kurulun üyesi olan iki sivil toplum örgütümüz var, biri TÜRK-İŞ'e bağlı TARIM-İŞ sendikası, ikincisi de Türkiye Ziraat Odaları Birliği, bu Başbakanlık genelgesiyle belirlenen izleme kurulunun üyeleri. Yalnız bunun dışında zannediyorum, iki kurumun daha davet edilmesi gerektiği noktasında benim bir kanaatim ve paylaşımım olacak bunlardan birincisi Sosyal Güvenlik Kurumu, çünkü bu izleme kurulunda yer almamasına rağmen bizim çalışanlarımızın özellikle sosyal güvenlik penceresi itibarıyla olması gereken bir kurum olduğunu düşünüyorum. İkincisi de, yine bu kurulda bulunmayan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Çünkü özellikle kadın istihdamı, çalışanları, çocuk işçiliği gibi konular çünkü bizim bu gündemimizde olacak olan konular. Bu iki kurumu da eklediğimizde 9 kamu kurumu, 2 sivil toplum örgütü, izleme kurulu, bunun dışında da Komisyon üyelerimizin önereceği sivil toplum örgütleri. Bunun içerisinde çalışma yapan sendikalarımız olabilir, diğer STK'larımız olabilir. Bu konuyla ilgili mesela bizim yaptığımız araştırmada 7-8, belki sayısı çok daha fazladır, bu mevsimlik tarım işçilerinin haklarının korunmaya yönelik olarak kendi aralarında meydana getirdikleri dernekler var ki daha ziyade doğu ve güneydoğu illerimizde örgütlenen derneklerimiz. Bu derneklerimizle ilgili ayrı bir gündemle toplanabiliriz. Bu konuda benim şöyle bir önerim olacak: Mevsimlik tarım işçilerinin en fazla göç verdiği il Şanlıurfa. Bu konularla ilgili de çalıştayların ve üniversite boyutunda da en fazla çalışmanın olduğu il Şanlıurfa, bu anlamda bizim yapacağımız iki il ziyaretinden biri en fazla göç veren il, ikincisi en fazla göç alan illeri ziyaret ederek... Mesela bu Şanlıurfa ziyaretimizde bütün bu derneklerimizi -yani bölgede belki 10-15 dernek olacak, belki toplantının ilerleyen günlerinde bu sayı 20'ye çıkacak- bu arkadaşlarımızı, bu işçi kardeşlerimizi buraya tek tek çağırmak yerine Şanlıurfa'ya gittiğimiz bir anda onlarla ilgili bir program yapıp -ki gündemi yine hep birlikte kararlaştıracağımız bir gündemle- orada yerelde bu arkadaşlarımızın dinlenmesi. Belki üniversite bünyesinde bunu biraz daha genişletip bölgedeki mülki idare amirlerinin... Çünkü il ve ilçeler bazında da kurulan izleme kurulları var, bunların bugüne kadar neler yaptıklarıyla ilgili bunları da oraya davet edebileceğimiz biraz daha geniş bir toplantı yapılabilir.

Benim özetle önerim, çalışmanın haftada iki gün yapılması, bunu ihtiyaç hâlinde ileride artırırız hep birlikte ve çalışma saatlerini 11.00 olarak belirlenmesi. Önümüzdeki haftanın gündemiyle ilgili de bundan sonraki yol haritamızda bize ciddi katkı sunacağını düşündüğüm iki kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının uhdesindeki izleme kurulunun başında bulunan ilgili bürokrat arkadaşımızı, müsteşar yardımcısı düzeyinde, birinci günde onları, ikinci günde de yine bu konuyla ilgili ciddi anlamda çalışmaları olan ve Türkiye'deki diğer çalışmaları da, özellikle akademik camiadaki çalışmaları organize eden Harran Üniversitesinin mevsimlik tarım işçileriyle ilgili araştırma merkezinin yetkililerinin buraya davet edilerek önümüzdeki hafta her bir kurumu birer güne... Amacım da biraz önü açık olsun, biraz daha detaylandıralım. Böyle bir önerim var.