SERAP YAŞAR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Ben de sunumlar için çok teşekkür ediyorum.

Hocam, ben de avukatım, hukukçuyum.

Şimdi iki şey sormak istiyorum size, birincisi: Mukayeseli hukuk bakımından örnek verdiğiniz ülkelerin tamamında yasanın ismi "Hayvanları Koruma Kanunu" mu yoksa "Hayvan Hakları Kanunu" mu?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Hayır. Ben tabii, suç boyutuyla baktım olaya. Dolayısıyla mesela İtalyanlar bunu kendi İtalyan Ceza Kanunu'nda düzenlemişler, bizdeki gibi.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Ayrı kanunları yok mu?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Var, hayvanların korunmasına ilişkin bazı kanunları var.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Koruma kanunu mu, hayvan hakları kanunu mu Hocam?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Almanlarınkini en azından biliyorum, o Hayvanları Koruma Kanunu.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Bizimki gibi.

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Bizimki gibi, evet.

Keza, Fransızlar bizdeki gibi fiilleri suç olarak düzenliyor. Bakın, Japonlar da aynı filleri suç olarak düzenliyor. Dediğim gibi, Kara Avrupası'nda sadece İtalya çok ayrıntılı bir düzenleme getiriyor, o da Ceza Kanunu'nda getiriyor. Yani ben hep böyle hayvanlara yönelik hangi fiillerin suç olarak düzenlendiğine yönelik konuya odaklandığım için ceza kanunlarına ve koruma kanunlarındaki fillere bakarak bu çalışmayı yaptım.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Bir şey daha sormak istiyorum Hocam: Peki, bu bizim Türk Ceza Kanunu 151'e (2)'yi örnek verdiniz. Bu 151'e (2) mala karşı işlenen suçlar kapsamında ve sizin düşüncenize göre aslında yasada bir sorun yok, uygulanabilirlikte bir sorun var. Peki, bu yasanın lafzının uygulanabilirliğine bir etkisi yok mu sizce? Yani mala karşı işlenen suçlar kapsamında düzenlerseniz hâkim de mala zarar vermiş birisine, kuşkusuz bir insana hapis cezası vermek istemeyebilir. Dolayısıyla lafzıyla, ruhuyla yasanın bu yapılan fiile uygun olması gerekmez mi? Yani burada bir uyumsuzluk yok mu? Siz ne düşünüyorsunuz bu konuda?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Yani Ceza Kanunu şöyle bakıyor: "Sahipli bir hayvan" dediği için dolayısıyla onun sahibi olan kişinin mal varlığına dâhil bir unsurdur sonuçta hayvan. Yani bir inek, bir at, bir eşek -affedersiniz- bir köpek vesaire yani o kişinin mamelekine, mal varlığına dâhil unsurlardan birisidir, sahibidir çünkü onun.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Biz buna da karşı çıkıyoruz.

BAŞKAN - İnsan gözüyle bir bakış açısıyla meseleye yaklaşınca bu hâle geliyor ama hayvanın da bir canlı olduğunu kabul edersek o zaman farklı bir boyuta geçiyor iş. Onu söylüyor Serap Hanım. Yani orada psikolojiyi bizim yönetmemiz lazım, hâkimin psikolojisini yönlendirmemiz gerekiyor, canlı olduğuna dair bir vurgu yapmamız gerekiyor diyor yeni çalışmamızda.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Nitekim, hayvanseverlerin de bu konuda zaten itirazları var. Şimdi, yeni bir yasa yapacağız, bu bir araştırma komisyonu ama bu bilgiler ışığında bir yasa yapılacak. Dolayısıyla bu yeni yasada bütün tabii, bu hususları da düşünerek birtakım maddelerin girmesi gerekiyor. O yüzden, mala karşı suçlar kapsamında değil de normalde Türk Ceza Kanunu kapsamında bir düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyorum.

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Sayın Vekilim, şöyle: Zaten, Türk Ceza Kanunu'nda kişilere karşı suçlar kısmının mal varlığına karşı suçlar bölümünde yer alıyor yani kişiye ait bir değer olarak kabul ediliyor hayvan.

BAŞKAN - Ama ruhu olmayan bir şey yani sandalyeye karşı yapılan, masaya karşı yapılan bir durum gibi oluyor.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Almanya'da da bu biçimde mi düzenlenmiş yine alt başlık Hocam?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Hayır, Almanya'da Hayvanları Koruma Kanunu'nda bir suç olarak düzenliyor, ceza kanununda düzenlenmiyor bu madde.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Yok mu orada herhangi bir hüküm? Alman Ceza Kanunu'nda buna ilişkin bir hüküm yok mu?

PROF. DR. MAHMUT KOCA- Hayır, Alman Ceza Kanunu'nda düzenlenmiyor, Hayvanları Koruma Kanunu'na almışlar bu filleri hem ceza boyutunu hem idari yaptırım boyutunu, "Şunlar suç, şunlar idari yaptırımı gerektiren filler." demişler.

Şöyle ifade edelim o zaman, hukukçuyuz: Hukukta hak süjesi kimdir, bir hakkın süjesi kimdir? Hayvan bir hakkın süjesi olabilir mi?