ALİ RIZA ALABOYUN (Aksaray) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Komisyonumuzun değerli üyelerini saygıyla selamlıyorum. Değerli misafirlere de saygılarımı sunuyorum.

Özgür arkadaşımız ile biz Soma Komisyonunda birlikte çalıştık. Hakikaten uyum içerisinde çalıştık iktidarı muhalefetiyle. Onun da söylediği gibi, 4 partinin onayıyla, bütün partilerimizin desteğiyle de sorunsuz bir şekilde, kaza nasıl meydana geldi, bir daha gelmemesi için neler yapılabilir, bunlar için çok önemli tespitlerimiz oldu. Elbette ki siyasi bir kurum, siyasetin gereği muhalefet şerhi de olacak, farklı görüşler de olacak. Onları da raporumuza mümkün olduğu kadar yansıttık.

Tabii, kendisi de söyledi, mesleğim gereği, yurt dışında da okuduğum için, meslekten de geldiğimden, ben, kömürü her zaman normal madencilikten ayırmışımdır yani bir normal madencilik, yer altında bir krom üretiyorsanız, yer altında bir demir üretiyorsanız...

Müsaade ederseniz, geneli üzerinde bir konuşup bir ön bilgi vermek istiyorum Başkanım.

BAŞKAN - Sayın Başkanım, siz de buyurun. Biz geneli bitirdik ama...

ALİ RIZA ALABOYUN (Aksaray) - Özgür gibi ben de özgür olmak istiyorum kısa bir süre.

BAŞKAN - Yani Soma Komisyonu gerçekten güzel çalışma yaptı Sayın Başkanım yani biz de sizin makul bir sürede bilgilerinizden, tespitlerinizden istifade edelim.

Buyurun.

ALİ RIZA ALABOYUN (Aksaray) - Teşekkür ediyorum.

Şimdi, hakikaten, madencilik kömürdür bana göre yani diğer madencilikler tünel açma işidir, hafriyattır çünkü bir yer altında demir üretseniz, krom üretseniz, bakır üretseniz tahkimata hiç gerek bile duymazsınız, gayet sağlam kayaçlar içerisinde galeri sürersiniz, oda açarsınız, üretim yaparsınız ama iş kömüre geldiği zaman kömür bataklıkta oluşur. Bataklıkta meydana geldiği için zemini kildir, tavan taşı yumuşaktır, kalın damarlar oluşur, geniş rezervler oluşur. Dolayısıyla siz bir kömür çıkartınca yer altından çok büyük bir kütleyi alıp çıkartıyorsunuz ve arkasının da göçmesini bekliyorsunuz yani uzun ayak veya oda-topuk yöntemi vesaire. Dolayısıyla bu kömür için apayrı bir kanun çıkması lazım.

Ben Sayın Başbakanımızı ziyaret ettiğimizde de, en son yaptığı açıklamada "Kömürle ilgili bir özel düzenleme yapacağız." diye bir açıklaması oldu. Ben o gün yurt dışına gitmiştim NATO toplantısı nedeniyle, oradan takip ettiğim kadarıyla. Kömüre özgü bir yasa çıkartmamız gerekiyor. Kömür metan üretir ama yer altındaki demir madeni metan üretmez. Kömür, hava akımı nedeniyle karbonmonoksit, karbondioksit, hidrojen sülfür üretir ama hiçbir metal madende bu tür riskler yoktur, göçük riski minimize edilmiştir.

Kazalara baktığınız zaman kazaların en büyük şeyi 301'le Soma'dır, kömürdür, 382'yle 1992'de Kozlu'dur, grizu patlamasıdır ve yüzde 90 da grizu patlamasıdır. Yani dolayısıyla bizim burada -ben Sayın Müsteşarımla da, Müsteşar Yardımcımla da zaman zaman tartışıyorum bunu- bizim mutlaka ve mutlaka bu kanunun bir yerine metan drenajını koymamız lazım, metan drenajını kömürlü ocaklar için zorunlu hâle getirmemiz lazım ve kömür üreticilerini de bu konuda teşvik etmemiz lazım çünkü maliyetli bir iş. Metanı drene etmezsek, Allah göstermesin, Kozlu'da ve başka bir yerde yakın gelecekte yeniden benzer kazalarla yüz yüze gelebiliriz. Çünkü "kömür" dediğiniz zaman ağırlıklı olarak -Türkiye'de iki tane, biri gaz Soma, diğeri de su olmak üzere Ermenek'te kaza yaşadık- tamamen grizu patlamalarıdır. Grizu patlamalarını minimize etmenin yolu, mevcut kömürdeki metanı drenaj edeceksiniz. Ama ortaya şöyle bir sorun çıkıyor: Elde ettiğiniz metanı drene ettiğiniz zaman da işe Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun doğal gaz üretimiyle ilgili ruhsatları devreye çıkıyor çünkü orada metan üretiyorsunuz, onu ya sisteme vermeniz lazım ya yakmanız lazım. Dolayısıyla bunun bir şekilde sisteme entegre edilmesi lazım çünkü Maden İşleri Genel Müdürlüğü ve Enerji Bakanlığı, madene iki açıdan bakıyor, birincisi ruhsat, diğeri proje. İş sağlığı, güvenliği açısından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bakıyor. Burada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına da üretim zorlamasıyla ilgili bir madde koydurmuşlar, orada bana göre o yanlış, o Bakanlığın işi değil, projeden sorumlu olduğu için proje kapsamında ele alınması gereken Enerji Bakanlığının işidir o.

Burada kazaların birinci derecede önlenebilmesinin ana şartı mükemmel bir projeden geçer. Burada da yetkilenmiş kuruluşlar olarak da buraya koymuşlar ama ben bunu hakikaten kendi madenciliğimiz, Maden Kanunu açısından da devrim niteliğinde bir yaklaşım olarak görüyorum ama bunun altının iyi doldurulması lazım. CRİSCO'yla veyahut da Birleşmiş Milletler sınıflandırma sistemiyle bunun altının iyi tanımlanması lazım. Kimler yapacak, nasıl yapacak, yönetmeliğe mi bağlanacak, belki kanun mu yapılacak? Bunun içerisinde metanın drenajının mutlaka ve mutlaka zorunlu hâle getirilmesi lazım. Bunun içerisinde ahşap tahkimattan vazgeçilmeli, yeni projelerde asla ahşap tahkimata müsaade edilmemeli. Ahşap tahkimatı olanlara da belli bir süre içerisinde, teşvikle, destekle artık tamamen TH bağına veyahut da beton tahkimat gibi tahkimatlara geçilmesinde fayda var. Aksi takdirde madenciliğimiz... Yeryüzünde modern bir şehirde yaşıyoruz ama madenciliğimiz yer altında, köstebek yuvasında yaşıyoruz, gecekonduda yaşıyoruz. Yer üstünde New Jersey'deyiz, yer altında Afganistan'ın Kabil'indeyiz. Bunu iyi bilmemiz lazım.

Teşekkür ederim.