ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Teşekkür ederim.

Şimdi burada tam bağımlı olan kesime çoğunlukla hitap ediyor da arada, sahada karşılaştığımız en ciddi problem yüzde 20'yle 40 arasında özrü olan, engeli olan şahısların istihdamında sıkıntı var, hiçbir iş yeri almıyor; yüzde 20 ile 40 arasında olanlar için, bunlar için. Şimdi, yüzde 7 civarında bir tam engelli popülasyon var ise eğer geriye kalanın bu popülasyonu yüzde 20'lere, 30'lara çıkan bir rakam olabilir. Yüzde 20-40 arası değişik hastalık grupları var tam bağımlı olmayan, onların istihdamıyla ilgili veya rehabilitasyonuyla ilgili -sizin Bakanlığın bünyesinde olması gerekiyor- evlerin veya korumalı çalışma iş yerlerinin açılması gerekir kanaatindeyim; bir.

İkincisi, ben kendim aynı zamanda pediatri uzmanıyım, çocuk hastalıkları uzmanıyım, aynı zamanda Sağlık Kurulu Başkanlığı da yaptık, o dönemde bizim en sık karşılaştığımız şeylerden biri şuydu: Tam bağımlı veya bakıma muhtaç olması kriteriyle ilgili, özellikle, 5-6 yaşında, 3 yaşında, 4 yaşında çocuk grubunda -çoğu sağlık kurulu raporunda aynı şey yer alır- tam bağımlı, bakıma muhtaç, engelli ama deniliyordu ki: Ailesi zaten bakmak zorunda, engelli olmasa da 5-6 yaşındaki çocuğa bakmak zorunda okula gidene kadarki periyotta. Ve Genelde orada çok ciddi bir engel var, onu söyleyeyim size. Raporlarda düzenlenmesi gerekiyor ya da o konuda bir genelge düzenlenmesi gerekiyor, bir çerçeve düzenlenmesi gerekiyor.

Bir de demin bahsettiniz, tam bağımlı olan 18 yaş üzeriyle 18 yaş altı arasındaki kriter ne?

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Sayın Vekilim, geçen şubat ayında Sağlık Kurulu Raporları Yönetmeliği çıktı. Orada çocukların damgalanmaması için yani bir "stigma"ya maruz kalmaması için tanı kısmına "ruhsal engelli", "bedensel engelli" gibi ibareler kaldırıldı, onun yerine "belirgin özel gereksinimi var", "ileri derecede özel gereksinimi var" gibi tanımlamalar getirildi.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Genelde sağlık kurulu raporlarında engellenen grup 18 yaş altıdır.

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Şimdi, o yönetmelik tamamen Sağlık Bakanlığı yönetmeliği yani bizim çok müdehalemiz olmuyor.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Orada çok ciddi bir sıkıntı var.

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Ama oradaki genel yaklaşım, biz de bildiğimiz için söylüyorum, çocukların damgalanmaması için... Aileler bu tür şeyi istemiyorlar. Yani mesela otizm diye özel, belirgin bir tanı almasını aileler istemiyor, onun yerine "belirgin özel gereksinimi var" gibi...

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Yani o bir çerçeve içine alınabilir, ona bir şey demiyorum. Ben isminin zikredilmesi anlamında kastetmedim oradakini. Yani genelde...

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Hizmetten yararlanma konusunda bir engel yok efendim.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Şöyle var: Raporlarda engel var, tüm sağlık kurullarında var. Ben birkaç yerde de çalıştım aynı şekilde, tüm sağlık kurulu raporlarında genel kanaat şu: 18 yaş altı veya özellikle 6 yaş altı -nasıl olsa bakacak- "bakıma muhtaçtır" ibaresi konmuyor hiçbir zaman.

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Biz öyle bir şey zaten istemiyoruz Sayın Vekilim.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Doğru, o sizle alakalı değil ama bu konuda...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Hekimlerin inisiyatif almasına bağlı. Mesela biz 2 yaşın altına, 2 yaşın üstüne geçtikten sonra "Bu bakıma muhtaçtır." diyorduk.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Genelde okula gidecek falan diye İsmail Bey şey var.

BAŞKAN - Ailede de bir sakınma oluyor.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Sayın Bakanım, yok, genelde ailelerin o konuda damga yemesin diye bir kaygıları çok fazla olmuyor aslında. Yani ihtiyacı varsa...

BAŞKAN - Zaten çalışmamızın amaçlarından bir tanesi de mevzuatı geliştirmekti, noksanlarımızı görüp ihtiyaçları ortaya çıkarmaktı.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Özellikle yüzde 20 ile 40 arası olan özürlüler var.

BAŞKAN - Kayda geçiyor, bunları sonradan, rapora geçerken değerlendireceğiz.

ALİ FAZIL KASAP (Kütahya) - Bir de özellikle o 5 yaş altı çocuklardaki negatif ayrımcılık önemli aslında.

ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI HULUSİ ARMAĞAN YILDIRIM - Sayın Vekilim, şunu izah etmemde fayda var: Şimdi bir çocuk eğer 1 yaşında bile olsa, 3 yaşında da olsa bizim için fark etmiyor. Eğer bu sağlık kurulu raporunda "ileri", "çok ileri" ve "belirgin özel gereksinimi vardır" gibi bir tanı almışsa ve aile de bu bahsettiğim gelir kriterine uygunsa bu çocuklara da biz evde bakım ücreti bağlıyoruz. Orada bir şey yok yani çocuk olmasından ötürü evde bakım hizmeti açısından bir haksızlık yok ama rapor yönünden dediğiniz gibi bazı şeyler olabiliyor.

Yine, muhtaçlık açısından da baktığımız zaman, eğer aile tarafından bu çocuğun bir kurum bakımına yerleştirilmesi istenmişse biz engel oranı şartı da aramıyoruz. Yani özel bakımda nasıl yüzde 50 ve üzerinde olması gerekiyor ama Bakanlığımıza resmî bakım merkezlerinde engel oranı şartımız yok. O aslında güzel bir şey. Kişi "Bakım ihtiyacı var, ben bu engellime bakamıyorum, bakmak istemiyorum." demişse biz onu mutlaka alıp bir bakım merkezimize yerleştiriyoruz. O konuda engel şartını koymadık, o da güzel bir unsur.

Yüzde 20- yüzde 40 arasındaki istihdam konusu... Yani şu anda engelli istihdamında yüzde 40 ve üzerinde tanı almış olanlar bu istihdam hakkından yararlanıyor ama yüzde 20'ye kadar indirilmesi konusu tabii yasal bir değişiklik gerektiriyor efendim.