KOMİSYON KONUŞMASI

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri...

BAŞKAN - Yani bir "talan" ifadesi de kullanıldı. Siz bu kanunu niçin teklif ediyorsunuz arkadaşlarınızla birlikte, ona da değinin. Yani bir rant ve talan şeyi var mı? Elbette yok da siz de ifade edin.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Tabii, değerli milletvekillerimizin görüşlerini, önerilerini, tenkitlerini ve sorularının hepsini not ettik. Öncelikle katkılarından ötürü teşekkür ediyorum.

Tabii ki imar alanı, mülkiyet alanı, kentsel dönüşüm alanı, kamu mallarının satışı veya değerlendirmesi alanı; Medeni Kanun, Kat Mülkiyeti Kanunu gerçekten çok kapsamlı kanunlar. Burada değişik branşlardan çok sayıda değerli milletvekillerimiz de var ama takdir edersiniz, hiçbir disiplinin bu kadar geniş mevzuatın hepsini bir anda karşılayabilmesi mümkün değil. Onun için ben Sayın Akif Hamzaçebi Beyefendi'nin ifade ettiği konuda yanlış anlaşıldığımı düşünüyorum. Yani "Bürokrat arkadaşlarımız da burada." derken -kesinlikle ne siyasi kültürüm ne de edebim- onların bir parti bürokratı veya benim bürokratım veya Hükûmet bürokratı gibi değil, kesinlikle bu çalışma sürecinde önemli katkılar koyan insanlar olarak hepsinin burada olduğunu belirtmek için söyledim, onun altını çizmek istiyorum.

İkinci konu, kanunun kapsamı çok geniş. Mutlaka, Sayın Akif Hamzaçebi millî emlak konusunda, bu konuda çok tecrübeli bir insan, ben imar konusunda, bir başka arkadaşım kentsel dönüşüm, bir başka arkadaşım imar uygulamalarında.

Kanunun, öncelikle, neden geldiği noktası...

BAŞKAN - Biz de hasbelkader birkaç arkadaşla birlikte işte belediye başkanı olarak uygulamanın içinde olduk.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Estağfurullah. Tabii, çok kıymetli belediye başkanlarımız da hepsinin uygulandığı alandan ve sahadaki sorunlarının tespitinden yola çıkarak gelmiş hususlarda tecrübeli. Tabii, imar mevzuatı ve bu bahsettiğimiz bütün mevzuatlar da yaşayan süreçler. Yani bunların, aynı anda hepsinin bir kerede idealize edilip de tüm koşullarıyla çözülebildiği ne bir ülke var ne bir süreç var. İşte ilk Silivri, Çatalca maddesinde zikrettiğimiz gibi yüz kırk iki yıllık bir süreçten bugüne kadar gelmiş. Burada yapılmaya çalışılan, temel hükümler itibarıyla birbiriyle ilişkili kanun maddeleri, bazı uygulamalar... Bir imar barışından bahsettik Sayın Başkanım başında. İşte onunla ilgili, mülkiyetiyle ilişkisini korumak ve hazineye ilişkin, maliye hazinesine ilişkin taşınmazların vatandaşlarımız adına satışını düzenleyen hususların da bir bütünlük ve ortak paydada birleşmesi anlamında önemli bir adım atıldı. Onu uygun bulursanız, o maliye hazinesi, millî emlakle ilgili maddelere ilişkin süreçleri, uzman arkadaşlar daha detaylı; tarihiyle, maddesiyle, günüyle Başkanım, açıklayabilirler diye düşünüyorum.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sizden alalım.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Tamam, ben de onları açıklayacağım, evet.

Birinci konu, burada özellikle imar mevzuatıyla ilgili yapılan düzenleme.

BAŞKAN - Öncelikle, maddelere geçildiğinde de görüşeceğiz. Onun için yani...

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Tabii, onların hepsi de maddelerde tekrar zikredilecek. Kesinlikle bir rant oluşturma, herhangi bir şekilde bir tarım alanının, herhangi bir şekilde koruma kapsamında olan bir alanın imara açılması veya imarla bunların baskı altına alınması gibi bir düzenleme yasada olmadığı gibi, tam da aksi yönde, tarım arazileri üzerinde olabilecek baskıları kaldıran, özellikle köy yerleşim alanlarının dahi genişlemelerinin bile tarımsal izin kapsamına alınması gibi temel maddeler var. Yapı yoğunluklarını artırma, imar mevzuatıyla ilgili imar değişikliklerine ilişkin bir hüküm olmadığı gibi, imar planlarındaki kamusal alanların planlarda bir resim olarak kalmaması, uygulamada da kamunun eline herhangi bir bedel ödemeden geçmesinin bir koşulu da... En fazla yaklaştıran maddeler var. Tabii ki Mersin Milletvekilimiz Sayın Baki Şimşek'in dediği gibi eski kentlerde, oralarda bazı 18'inci madde uygulamasını yapma zorlukları muhakkak ama çıkardığımız kanun, tabii ki Türkiye'ye şamil; tüm ülkenin ilçelerinde, beldelerinde, büyükşehirlerinde uygulanıyor. Belediye başkanlarımızın da imar planlarını yaparken ve sonrasındaki süreçlerde belediyenin yetkili organları... Bunda bazen belediye meclisinin, bazen imar uygulamalarında belediye encümeninin düzenleme sahalarının sınırlarını çizme yetkileri var. Eski kentler içinde özellikle, Baki Beyciğim, burada, o bölgelerde 18'inci maddeyle imar uygulaması yapma mecburiyeti yok. Oralarda yine 15, 16'ncı madde dediğimiz yani rızai uygulamalarla o dokunun korunması adına yapılan madde uygulamaları var.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Ama onu kaldırmayı düşünüyoruz ya şu anda, şart koşuyoruz 18'i.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Yok, orada bir hüküm maddesi var. Onu Erdal Bey de...

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - 18'i şart koşuyoruz.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - 18'i şart koşuyoruz ama özellikle mevcut yapıları nedeniyle kentsel sit alanı olan yerlerde, koruma amaçlı imar planı alanı olan yerlerde 18'inci madde uygulamasıyla, ortak bir düzenleme, ortaklık payı alınıp yapılamayacak alanlarda yine 15'inci ve 16'ncı maddelerle uygulamanın devam edebileceği hükmü de var kanunda.

Yine hatta buralarda, bazı alanlarda, evet, 18'inci madde uygulamasının, meskûnlaşmış alanlarda kolay olmadığını biliyoruz ama Türkiye'nin çok genel bir alanında da 18'inci madde uygulamasını esas alarak yapılan şehircilik anlayışlarında da çok iyi sonuçlar alındığını da görüyoruz. Yani bizim burada mevzuatla getirmeye çalıştığımız hükümlerin, tabii ki bütün sorunları bir anda, bu kadar önemli bir sürecin içerisinde ve yaşayan imar, mülkiyet, kat mülkiyeti gibi konuları mevzuatın içerisinde kökten çözmesini beklemek doğru olamaz. Burada getirilen hükümlerin birçoğunun, tapu mevzuatında bürokrasinin azaltılmasından kentsel dönüşüm mevzuatında vatandaş ile müteahhit arasındaki ilişkilere kadar hemen hemen tamamında yapılan düzenlemelerin, öncelikle kamusal bir yaklaşımla kamu yararına olduğu inancındayız.

İkincisi, bir müteahhidin imarlı yapılaşmada daha fazla yapılaşma hakkı çabasında olan kişi veya öyle bir şekilde bir yaklaşımı da doğru değil. Tamamıyla kamu alanlarının kamunun eline öncelikle bedelsiz geçebildiği kadar bunu sağlamak. Bu alanların artabilmesi için günün ihtiyaçlarına göre düzenleme ortaklık payının artırılması... Sayın Hamzaçebi'nin ifade ettiği, maliye hazinesi adına kayıtlı 2/B kapsamlı araziler, bunların vatandaşların eline geçmesi noktasında, tabii ki gönül ister bunların bedelsiz verilebileceği bir zemin oluşturabilmek ama bugüne kadar yapılmış onlarca mevzuat var. Burada yapılan, kanun düzenlemesiyle getirilen, bunların birisinin tam fiyatı, birisinin yarı fiyatı ve içerisinde binalı olanların da herhangi bir şekilde binalı değerin bir kısmında hiç alınmadığı şeklinde değil... Sayın Vekilim dedi, ben de Çatalca'da ve hafta sonu Silivri bölgesindeydim. Gerçekten vatandaşın beklentisi doğrudur. Uzun yıllar içerisinde kullandığı taşınmazların bugün rayiç bedelin yüzde 50'si gibi tutarla satılmasından ziyade, bedelsiz elde edilmesini beklediğini ben de gözümle gördüm. Oradaki insanlarla, eski muhtarlarla, mevcut muhtarlarla da konuştum.

BAŞKAN - Akif Bey teklif vereceğini söyledikten sonra mı teklif verdiniz?

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Nereye efendim?

BAŞKAN - Şimdi "Birkaç gün önce Çatalca'ya gittim, teklif vereceğimi söyledim." dedi Akif Bey. Siz ondan sonra mı verdiniz, yoksa uzun bir süredir çalışıyor muydunuz?

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Yok, yok; bu, uzun süre çalıştığımız bir şey Başkanım.

BAŞKAN - Mecburen biraz şey yapmam lazım yani dolaşmam lazım.

Buyurun.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Efendim, şimdi, 16'ncı maddede Sayın Vekilimiz Akif Hamzaçebi Bey "Yüzde 5 bedeli nereden çıktı, onu öğrenmek istiyorum." dedi. Yüzde 5, arkadaşlarımın ifade ettiği gibi, yapı kayıt belgesi bedeli olarak Sayın Vekilim, orada belirtilmiş. Zaten daha yüksek bir bedelden vatandaş lehine yine yüzde 5'e çekme tasarrufu var. Kamping ve günübirliklerle 18'inci maddede zikrettiğimiz...

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Açıklama yapabilir miyim buradan?

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Bu yüzde 5 tutarın hesaplanmasıyla yani yapı yaklaşık maliyet bedelinin yüzde 5'inin alınmasıyla, yapı kayıt belgesi bedeliyle eşit bir değere denk gelerek hesaplanıyor Başkanım.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - İmar barışındaki yapı kayıt belgesindeki yüzde 5'le uyum sağlıyorsunuz.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Evet, öyle bir uyumlaştırma çabası var.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Aynı vatandaşa belediyeler diyor ki: "İmar barışından yararlanmak için de başvuru yap, yoksa bu evini yıkarız." Oraya başvuru yaptı bu vatandaş, yüzde 5'ini ödedi oraya.

BAŞKAN - Dikkate alınacak tabii ki.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - İmar barışından faydalanılmışsa yüzde 5 bedel de alınmayacak.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Nasıl alınmayacak? Hayır, alıyorsunuz.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Hüküm var Başkanım.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Nerede hüküm var?

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - 14'üncü maddede.

BAŞKAN - Evet, devam edin Selahattin Bey.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Devam edin.

Teklifin 14'üncü maddesi mi? Bu 2981 sayılı Kanun yalnız.

Şimdi, 2981 sayılı Kanun'la ilgili olarak arsa bedeli ödenmişse ayrıca imar barışına göre kendisinden bir bedel alınmıyor değil mi? Bu yapı, 2981 sayılı Kanun kapsamında değil, 1984 yılından sonra yapılmış. Daha doğrusu oraya gitmeyelim, 19/7/2003 değil mi bizim milat tarihimiz 4706 sayılı Kanun'da? 19/7/2003'ten önce yapılandan zaten alınmıyor tapu bedeli. Demek ki 19/7/2003'ten sonra yapılandan alınıyor bu bedel. Bugüne kadar, ne kadar 100 metrekarelik inşaatın metrekare yapı birim inşaat maliyet bedeli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rakamlarına göre? Diyelim ki 50 bin lira. "50 bin lirayı ver." diyordunuz vatandaşa öyle değil mi? Bu 50 bin lirayı şimdi 2.500 liraya indiriyorsunuz. Niye?

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - Sayın Başkanım, değerli milletvekillerimiz; öncelikle şunu bir açıklamaya çalışalım: 3194 sayılı Kanun'un geçici 16'ncı maddesine eklediğimiz yapı kayıt belgesinin satışlarına ilişkin olan hükümde, yapı kayıt belgesinin alınması sırasında biliyorsunuz hem yapının zemini için hem de üzerindeki yapı için orada belirlenen tutarlarda bir bedel öngörülmüştü, onu zaten aldık. Bunları aldığımız için bunlardan zaten tekrar bir yapı kayıt belgesi müracaatıyla satın almalarda tekrar bir yapı bedeli -19/7/2003'ten öncesi veya sonrası fark etmiyor- almıyoruz yeni getirilen düzenlemeyle birlikte. Ancak yapı kayıt belgesi alınmayanlarla ilgili, yapı kayıt belgesi müracaatında bulunmamış olan yerlerle ilgili olarak 19/7/2003 tarihinden sonra Hazineye biliyorsunuz tamamı intikal etmiş sayılıyor ve bedellerini alıyorduk. Bunlarda da yapı kayıt belgesindeki aldığımız rakamla mütenasip olacak şekilde bir rakam belirledik, o da yüzde 5'ine tekabül ediyor.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Niye? Oradaki oran yüzde 3 ve yüzde 6, iki oran yok mu orada?

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - Şöyle birim fiyatlar üzerinden biliyorsunuz bir hesaplama yaptık biz de bu taşınmazlar için. Mevcut düzenlemeye göre, üzerindeki yapılardan yapı yaklaşık birim maliyet bedelinin yüzde 55'i tutarında, asgari levazım bedeli hesabı da yapmak suretiyle bir bedel hesaplıyorduk. Yapı kayıt belgesindeki aldığımız, örneğin 100 metrekare alanlı, 500 metrekare arsalı bir yer için yapı kayıt belgesi olarak 3.300 lira ödüyor vatandaşlarımız. Bu getirdiğimiz düzenlemeyle, yüzde 5 düzenlemesiyle birlikte yine aynı yere ilişkin, aynı miktarda arsa ve yapısı olan bir kişi için yine 3.000 lira civarında bir bedel ödeme tutarı hesaplanmış oluyor.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Peki, şimdi yapı kayıt belgesi için başvurdu, 3194 madde 16 çerçevesinde başvuru yaptı, o bedeli de ödedi. Şimdi burada ne diyorsunuz? Şimdi, bak, o bedel o binayı yıkılmaktan koruyor. Zemin hâlâ hazineye ait, üzerindeki bina vatandaşın. Geldi belediye, işlem yaptı, 4706 sayılı Kanun'un 5'inci maddesine göre devrini istedi bu arazinin. Siz belediyeye devrini yapıyorsunuz Millî Emlak olarak.

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - Kayıt belgesi olan yerleri zaten doğrudan biz satacağız ya Sayın Başkanım.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Hayır. "Satılabilir" diyor orada yani emredici bir hüküm yok.

BAŞKAN - Hukuki düzenleme yapılacak zaten.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - O parsel ifraz edilmeyebilir, ifrazı mümkün olmayabilir...

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - Bunların da zaten...

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Bir saniye, ben bitireyim, bir saniye.

BAŞKAN - Şimdi ilgili madde geldiğinde de konuşacağız.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Hayır efendim, bu açıklamalar benim sorumu karşılamıyor. Benim söylediğim şu: 19/7/2003'ten önce yapılmış olanlardan tek kuruş almıyorsunuz, yasa emredici. Sorun nerede? Eskiden de... Şimdi 30 Mart 2014 mü?

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - 30 Mart 2014.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Bu tarih de eskiden 31/12/2000'di değil mi? Yani 30/12/2000'den sonra yapılmış yapılar... Şeyi önleyecek kanun "Bu tarihe kadar kabul ettim, bu tarihten sonra yapı yaparsan bu bina benim, sana da 5 kuruş ödemem." Bu tarih 30 Mart 2014'e çekildi, yürürlükte. Niye bu tarihi burada 30 Mart 2014'e çekmiyorsunuz da dönüp "Senden yüzde 5 alacağız." Diyorsunuz? Bunun izahı yok arkadaşlar.

MİLLÎ EMLAK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VELİ TUNÇEZ - Bu konuyla ilgili daha önce bir önerge de verilmişti sizler tarafından ama bir ret kararı da çıkmıştı Sayın Başkanım, kabul görmemişti biliyorsunuz.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Kabul görmeyebilir canım, Genel Kurulda kabul görmedi, burası ihtisas komisyonu, şimdi burada konuşuyoruz.

BAŞKAN - Neyse, görüşünü beyan etti sayın milletvekilimiz. İlgili madde geldiğinde de Komisyonun onayına sunacağız.

Selahattin Bey, bitiriyor musunuz?_

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Sayın Başkanım, Milletvekilimiz Gökan Zeybek Beyefendi'nin söylediği bir konu vardı, onu da bir açıklama gereği hissediyorum ama maddelere geçince daha kapsamlı açıklanabilir. Yani "Bu kamuya ait olarak planlanmış alanlarda yapılan yerlere niye geçici yapı ruhsatı veriliyor? Bunlara ilişkin yarın istimlak edilecekse böyle bir şeye gerek var mı?" diye. Bu vatandaşın işte bu bahsettiğimiz, yaşanmış olan sorunların... Kamunun eline geçemediği ve aynı zamanda da üzerindeki malikin de hiçbir tasarrufuna da müsaade edilmediğinden kaynaklı nispi olarak vatandaşın mağduriyetini gidermek amaçlı geçici ruhsat veriliyor, kamulaştırma sürecinde de sadece arsa bedeli bu şekilde alınıyor ve ayrıca kamulaştırma bedeli ödenmiyor yani usul ve esasların bunun, o maddeye ilişkin yönetmelikle belirleneceği için orada bu açık olarak ifade edilecek. Geçmiş mevzuatta da kamuya ayrılan alanlarda geçici yapı yapma izni zaten vardı. Burada daha vatandaş lehine düzenlenmek suretiyle buna ilişkin de alt yönetmeliklerde usul ve esasları belirlenecek.

Ben teşekkür ediyorum Başkanım.