| Komisyon Adı | : | BAYINDIRLIK, İMAR, ULAŞTIRMA VE TURİZM KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun Teklifi (2/1988) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 04 .07.2019 |
HASAN BALTACI (Kastamonu) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle bir hususa vurgu yapmak istiyorum: Şimdi, bizim kanun yapma yöntemlerimizle ilgili az önce değerli arkadaşlar konuştular, görüşlerini bildirdiler; kanun yapma yöntemimizle ilgili arızalı yönleri burada oturduk, konuştuk. Şimdi, tekrar ona dönmeyeceğim ama ben mühendisim, biz bir iş yapmadan önce sonuçlarını ortaya koyarız, hangi sonucu elde etmek istiyorsak ona uygun çalışırız; teknoloji o kadar gelişti ki mesela bir yol projesi çizeceksek bu yol projesini çizdikten sonra imalat aşamasına gelmeden önce bir simülasyon yaparız yani o simülasyonda arabayı koyarız, seyir hâlinde gider, o yol projesinden istediğimizi karşılayabiliyor muyuz, karşılayamıyor muyuz bakarız.
Şimdi burada da bir simülasyon yapacağız, basit bir şey, siz geliştirin: Bu kanun geçti. Bürokratlar bu kanunu teklif etti, değerli milletvekili arkadaşlarım da dediler ki "Bu kanun Türkiye için yararlı." ellerini kaldırdılar, bu kanun onaylandı, bu kanun geçti. Yarın ajans kuruldu. Ajansın bütün organları da bir hafta sonra kuruldu, ben de baktım dedim ki: "Ya, bir ajans kurulmuş, benim dayım da bu ajansın icra kurulu başkanı olmuş. Cebimde de 10 bin lira para var, gideyim bir yatırımcı şirket kurayım. " Bu yatırımcı şirket de 10 milyon dolarla -icra kurulu karar alsın- ajansa ortak olsun. Sonra şirketin 50 bin maaşla genel müdürü olsam kim denetleyecek arkadaşlar bunu? Basit bir simülasyon yani. Bunu denetleyebilecek, "Hayır kardeşim, bu böyle olmaz." diyebilecek bir milletvekili var mı aranızda? "Evet" diyecek arkadaşlara soruyorum. Şöyle söylemeyin: "Ya, bu saçma bir simülasyon." Bunu denetleyemedikten sonra, olasılık dâhilinde olduktan sonra buna "evet" diyecek, özellikle bu kanun teklifine "evet" diyecek arkadaşlara söylüyorum. Çünkü bakın, teklifi bürokratlar yapmış olsa bile vebali bize ait, onaylayacak olanlara ait, bu kanunu geçirecek olanlara. Kim diyecek ki "Hayır, orada icra kurulunun başkanının akrabası bu ajansa ortak oldu, o şirketten de o akraba 50 bin lira maaş alıyor." "100 bin lira maaş alıyor." ya da "Yanlış bir yere yatırım yapıyor." diye kim diyebilecek ki, kim denetleyecek? Denetleyecek bir kurum var mı? Yok.
Bizim şimdi esas sıkıntımız zaten Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemini de konuşurken en çok neyi konuştuk? Denge ve denetim sistemi yok dedik. Biz bugün ekonomik kriz yaşıyorsak denetimsizlikten ekonomik kriz yaşıyoruz. Her şey şöyle oluyor, son bir yıldır gördüğüm bu: "İnek nerede? Dağa kaçtı. Dağ nerede? Yandı, bitti, kül oldu."ya dönüşüyor. Ya, bu maddede böyle olacak. Sayın Başkan, yüzde 30... Az önce bir örnek verdi Sayın Vekilim, 200 milyon dolara tekabül ediyor, yüzde 30'u 60 milyon dolar yapıyor. 60 milyon dolarla hangi şirketlere ortak olunacak? Hangi yatırımlar yapılacak? Nasıl yapılacak? Ortak olunan şirketlerin mali durumu nedir, kim denetleyecek? Ortak olunan şirketlerin yönetimi kimlerden oluşuyor, bunları kim denetleyecek, kim hesap verecek? Bunlar belli değil. Yani sonuçlarını denetleyemediğimiz şeye niye "evet" diyoruz ki? İnsanoğlunun dünyada yaptığı bir şey var, egemen olmaya çalışıyor yani yaptığı işi kontrol etmeye çalışıyor yani yaptığınız işi kontrol edemedikten sonra insanoğlunun bilinçli bir aktivitesi olmaz. Kontrol edemediğimiz bir sürece nasıl "evet" diyeceğiz.
Şimdi, bu maddede diyor ki: "Yatırım yapılır." Az önce sivil toplum kuruluşundan arkadaşlar dediler ki: "Biz bir ajans kurulmasını istiyoruz, bu Türkiye'yi tanıtsın." Tanıtımla ilgili arızaları da siyasi olarak söyleyebilirim, nasıl tanıtacaklarını da konuşmak lazım. Bu, Türkiye'yi tanıtsın, evet, Türkiye'mizi tanıtalım, turizmi geliştirelim ama yatırım yapmak nedir? Türkiye'de yatırımcı kuruluş mu yok? Turizm Bakanlığı bir yatırım yapmak istiyorsa önüne duran mı var? Sanki on yedi yıldır bürokrasiyi ben atıyormuşum gibi diyorsunuz ki: "Bürokrasi yavaş ilerliyor." Biz geçen Turizm Teşvik Kanunu'nda şöyle bir şey çıkardık "Turizm bölgelerinin içerisindeki orman alanlarının tahsisiyle ilgili yetkiyi Orman Genel Müdürlüğünden alalım Turizm Bakanlığına verelim." dedik. E, verdik, Turizm Bakanlığında zaten bir sürü yetki var. Biz Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemini eleştirirken şöyle söylemiştik: Cumhurbaşkanını seçeceksiniz, o herkesi seçecek. Şimdi tam da aynı yere geldik. Ormanlardan ormanları aldık Turizm Bakanlığına bağladık, Bakanlık ajans kurdu yatırım yapma yetkisini ajansa verdi. Ajansı kimse denetleyemiyor, ajansın yönetim kurulunu, icra kurulunu tamamen Cumhurbaşkanının atadığı bürokratlar belirliyor. Tam az önce dediğim hikâye geldi: Dağ, yandı, bitti, kül oldu. Yani kimden hesap soracağız, kim atama yapıyor?
BURHAN ÇAKIR (Erzincan) - Millet soracak, Cumhurbaşkanını millet seçti.
HASAN BALTACI (Kastamonu) - 23 Haziranda millet hesap sordu zaten Sayın Vekilim. 23 Haziranda dedi ki...
JÜLİDE İSKENDEROĞLU (Çanakkale) - Ne alakası var?
HASAN BALTACI (Kastamonu) - Bakın, lütfen...
JÜLİDE İSKENDEROĞLU (Çanakkale) - Sayın Vekilim, İstanbul'u karıştırmayın.
HASAN BALTACI (Kastamonu) - 23 Haziranda şöyle bir şey söyledi bu millet, "Ya, kardeşim tek başına karar verme, yerel yönetimleri güçlendir, merkezî yönetimle Türkiye yönetilemiyor." dedi zaten, bunu söyledi. 23 Haziranla birlikte insanlar şunu söyledi, bizim söylemlerimiz ortadaydı: "Ya, denetlemek istiyorum." dedi.
Şimdi, siz burada ilerleyen maddede, denetimsizliği getirdiğiniz bir yerde, yatırım yapma yetkisini ajansa verdiğinizde değerli arkadaşlar, inanın bunun vebali, bu kanunu yapan bürokratlarda olmaz, onaylayan, el kaldıran sizlerde olur değerli arkadaşlar. Yarın öbür gün buradaki usulsüzlüklerle ilgili ortaya çıkacak yanlışları gazetelerden öğreniriz arkadaşlar.
MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Gazeteden de öğrenemezsin.
HASAN BALTACI (Kastamonu) - Tabii, öğrenebilirsek artık yani, onu da bilemiyoruz.
Ya, biz Sayıştay raporundan imtina olan bir yerde bu kadar devasa yatırımları yapacak bir bütçeyle kurulacak bir ajansı sorgulamamız lazım. olmaz arkadaşlar. Reklam yapalım, Türkiye'mizi tanıtalım, çok güzel değerlerimiz var, bunları ortaya koyalım; turistler gelsin. Mesele zengin turist gelsin, para versin gibi bir şey de değil sadece. Yani dünyaya bir katkımız olsun, insanlığa bir katkımız olsun, Türkiye'mizi tanıtalım, para da kazanalım, Türkiye'mizi de geliştirelim ama yani bu yatırım yapmak nedir? Şimdi yatırım yapacak kuruluş mu yok? Birileri yatırım yapmak istedi de Turizm Teşvik Kanunu'nda bir eksiklik varsa Turizm Teşvik Kanunu'nda bir düzenleme yapalım, yatırımcıyı oradan teşvik edelim ama denetleyebileceğimiz şekilde teşvik edelim. Şimdi "Bu kanunla birlikte hibe de alabilir" diyor. Yani nerelerden hibe alacak?
BAŞKAN - Bunun gerekçesinden arkadaşlar bahsetmişti ama yine cevaplandırsınlar.
HASAN BALTACI (Kastamonu) - Yani Sayın Başkanım, bütün bunlar, işte bu birikecek hibeler, alınacak katkı payları "vergi" adı altında yasalaştırılıyor. Bütün bunları koyduğunuzda bu ajans bence yatırım yapmamalı. Yatırımı teşvik edecekse Turizm Bakanlığı teşvik etmeli. Yeni bir kanunla düzenlemeliyiz.
Bu ajans bence sadece reklam yapmalı. Diğer ilerleyen maddelerde Sayıştay denetimi konusunda da önemli şeyler söyleyeceğim.
Teşekkür ediyorum.