GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; teklifin 5'inci maddesiyle ilgili söz almış bulunuyorum.

Ajansın gelirleriyle ilgili tanımlamada, Sayın Başkan ve diğer arkadaşlar konuşmalarında maddenin birinci... Bu kanunun amacı bölümüne yeniden atıf yapmak istiyorum, vurgu yapmak istiyorum. Yani Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun Teklifi'nde bu ajansın kurulma amaç ve kapsamı ile bu ajansa yüklenen iş ve eylemlerin de konuşmanın şekline göre, toplantının süresine göre giderek değişkenlik gösterdiği gibi bir sonuç doğuyor. Yani bu ajansın temel görevi, Türkiye'nin turizm potansiyelini artırmak, Türkiye'nin yurt dışında tanıtımıyla ilgili gerekli çalışmaları yapmak diye esas olarak özetlenebilecek, amaç bölümünde biz bunu anladık yani o nedenle o bölümde fazla konuşmadım.

Şimdi, burada, gelirler kısmında genel bütçeden aktarılan paylar yani bir kamu hizmeti, kamunun bir geliri var. Tekrar dönüyorum başa. Bu dosyanın mutlaka Plan ve Bütçe Komisyonuna gitmesi gerekiyor. Eğer siz bir yere vergi koyuyorsanız, bir vergi tahakkuk ettiriyorsanız ve bu da Maliye Bakanlığı tarafından denetleniyor ise bu dosyanın mutlaka Plan ve Bütçe Komisyonuna gitmesi gerekirdi. Bu biçimiyle Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasama faaliyetleri ve İç Tüzük'üne uygun bir çalışma yapmadığımızı buradan tespit ediyorum, birinci olarak onu söyleyeyim.

İkinci: 6'ncı maddeye göre alınacak turizm paylarından... Şimdi, 6'ncı maddeye göre ayrılacak olan turizm paylarıyla ilgili zaten bir mutabakatsızlık var. Biraz önce burada konuşan Antalya Milletvekilimiz Sayın Çetin Osman Budak, aynı zamanda Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı yapmıştır uzun yıllar ve uzun yıllardır da milletvekili. Turizmin en yoğun olduğu bir bölgeden gelen bir milletvekili. Tarif yaptı, turizm yatırımlarında kendi bölgesi açısından değerlendirme yaptı. On iki ay açık olması sebebiyle doluluk ve boşluk oranlarını, turizm tesislerinin bakım, onarım ve diğer giderlerinin on iki yıla yayılmasını ve bunlar için dönemin en düşük olduğu zaman dilimi içinde yani ocak, şubat, mart ayları içinde kullanılan kredilerin faizlerinin ancak temmuz, ağustos, eylül aylarında kapatılabilmesi nedeniyle oluşan finansman yüklerini de üst üste koyduğumuz zaman turizm yatırımlarının cirodan yüzde 4'ler seviyesinde bir kâr elde ettiğini söyledi. Turizm yatırımcılarını temsilen Sayın Oya Hanım bu oranı çok daha aşağıya çekti. Tabii, şimdi kendisi burada yok. O değerlendirmeyi neye göre yaptığını bilmiyorum. Yasaya bu biçimiyle olmasa bile destek verdiğini ifade etti ki sektör içinde bu yasaya destek verdiğini ifade eden tek temsilci olarak da onu gördük. Onun dışında bize ulaşan, yasanın bu biçimiyle çıkışını destekleyen başka sektör temsilcisi de maalesef yok.

Şimdi, bakın arkadaşlar, ajansın iştirak ettiği şirketlerin faaliyetlerinden elde edilen gelirler yani bir para topluyorsunuz, vergi topluyorsunuz, ajansa aktarıyorsunuz. Ajans bu parayla şirketlere ortak oluyor ya da şirket kuruyor. Bu şirketlerle ticari faaliyette bulunuyor ama bunların denetimiyle ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Sayıştay denetimini yaptırmıyorsunuz. Usulsüzlüğün en başta geleni bu. Yani vergi topluyorsunuz ama bunun denetimini Türkiye Büyük Millet Meclisi adına yani 82 milyon adına denetleyecek olan Sayıştayı devre dışı bırakıyorsunuz. Turizmi teşvik etmek, yaygınlaştırmak... Türkiye'yi tanıtma fonunun yerine geçeceğini anlıyoruz. Türkiye'yi yurt dışında tanıtacak olan bu fonun gelirlerinin de yüzde 70'ini... Niye yüzde 70'ini? Biz burada diyoruz ki: Gelirlerinin en az yüzde 90'ını tanıtım amacıyla kullansın.

Şimdi, devletin yatırımlarla ilgili, Turizm Bakanlığının yapacağı yatırımlarla ilgili yani bu ajans mı kaynak yaratan bir yapılanmaya bürünüyor? Madem ki bu ajans tıpkı diğer ajanslar gibi kuruluş amacına uygun davranacaksa o zaman bu alanı da kısıtlamak gerekir. Yani buradaki yüzde 70 kısmının en az yüzde 90'a çıkarılması ve diğer finansman ve işletme giderleri dışında kalan kısmının da tamamen tanıtım ve benzeri işlemlere ayrılması gerektiğini düşünüyoruz. Burada turizm ajansının bağışlar... Arkadaşlar, bu bağışlarla ilgili şöyle bir sıkıntı var: Geçmişte spor kulüplerinin başkanları belediye başkanlarıydı. Belediyelerde plan tadilatı yapan kişiler belediyeye plan tadilatı karşılığında bir harç yatıramadıkları için belediye başkanının başkanı olduğu spor kulübüne giderdi, milyonlarca lira bağış yapardı. İktidarınız döneminde belediye başkanlarının spor kulübüne başkan olması engellendi yani artık hiçbir belediye başkanı spor kulübünün başkanı olmadığı için bu alandaki o plan tadilatı, şehirlerde yaratılan ranttan elde edilen plan tadilatlarıyla ilgili en azından bir kapıyı kısmen de olsa kapatma olanağı çıktı.

Şimdi, burada, tekrar söylüyorum: Turizm teşvik alanlarında, imara açılmamış alanlarda, sit alanlarında, kıyı bölgelerindeki tahsislerle ilgili olarak bu ajans eğer bu tahsislerle ilgili bağış alma biçimine girerse -buralardan elde edilecek olan- yatırımcılardan bağış alıp bunu da bütçesinin içine katacaklarsa gerçekten biz ciddi biçimiyle idari ve ahlaki bir erozyonun parçası oluruz. Bundan çok endişe duyuyorum. Çünkü özellikle bu 2015'ten sonraki ekonomik durgunluk ve büyüyemeyen -ekonomik tabirle- orta gelir tuzağına sıkışmış olan Türkiye'de en önemli hassasiyet, kamunun, kamuda görev yapan insanların görevlerindeki suistimalleri minimize etmesidir. Toplumun en fazla beklentisi budur. Toplum artık yönetenlerden bu tür bağışların, tarif edilmemiş bağışların devlet eliyle alınmasını istemiyor. Ne alınacaksa şeffaf bir biçimde bütçeye girebilmeli ve yapılacak olan harcamaların da denetlenebilir olması konusunda bir toplumsal hassasiyetin her geçen gün çok yüksek biçimiyle arttığını sizlere ifade etmek istiyorum.

Yine, burada, bu icra kurulu her yılın ağustos ayının sonuna kadar yönetim kuruluna bir faaliyet ve program sunuyor. Tabii, hemen 2019 yılında siz bunu başlatmak istiyorsunuz çünkü para lazım, birtakım harcamalar yapabilmek için. Birtakım yurtdışı gidiş gelişlerde Cumhurbaşkanına ait olan onlarca uçak var. Tabii, bunlarla onlarca, yüzlerce insan yurtdışına gidip gelecek, Türkiye'yi tanıtmak için gidip gelecekler mutlaka. Gazeteciler, iş adamları Türkiye'yi tanıtmak için mutlaka yurtdışına gidip gelecekler. Şimdi, bunların gidiş gelişlerini ayarlamak için de bir bütçeye ihtiyaç var. O nedenle de acele edildiğini görüyoruz.

Biz teklifimizi tekrarlıyoruz: Ajansın gelirlerinin en az yüzde 90'ının ülke turizminin tanıtılmasına yönelik faaliyetlerde, diğer kısmının da diğer faaliyetlerin finansmanında kullanılmasını teklif ediyoruz.

Teşekkür ediyorum..