İSMET UÇMA (İstanbul) - Çok teşekkür ediyorum Sevgili Başkanım ve arkadaşlar. Başta Başkanım olmak üzere katkı veren diğer bütün arkadaşlara çok teşekkür ediyorum.

Çünkü, bana göre daha az konuştuk Sevgili Vekilim. Biz şimdi hakikaten kangren hâline gelmiş toplumsal bir sorunu çözmeye çalışıyoruz, bir yığın arayışlar içindeyiz. Bütün arayışlar olmalı, bütün unsurlar devreye sokulmalı. Ahilik örneğinde verdiğim gibi, bu bizim kadim medeniyet kültürümüz, modernize edilerek, çağa taşınarak adına şu ya da bu denerek, her neyse, bundan bir tecrübe oluşturulup bunun bu yaklaşımları, bu şiddeti önleyemeye katkı verebilir mi veremez mi? Bütün meselemiz bu. Verebilir, geçmişte güzel örnekleri var. O bahsettiğiniz filmler mahallenin kültürüyle çelişen insanların senaryolaştırdığı filmlerdir. Biz medyayı o yönüyle hepimiz biliriz, siz de çok defa şikâyetçi olmuşsunuzdur haklı olarak ama yapsınlar, onların özgürlükleri.

Şimdi, mahallenin namusunu cinsellik olarak almayı anlayamıyorum arkadaşlar. Yani, Binnaz Hocam'a da ayrıca teşekkür ediyorum ama galiba Sevgili Vekilim, onu cinsellik olarak aldınız ya da...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Namusu siz kadının bedeni üzerinden tariflerseniz nasıl alayım bunu?

İSMET UÇMA (İstanbul) - Hayır, hayır, şimdi, bakınız, başında şöyle söyledim, dedim ki: "'Mahallenin namusu' kavramı bizde bir halk deyişidir." Tıpkı armut dibine düşer, işte üzüm üzüme bakarak kararır vesair bir sürü şimdi ben size yüz tane sayabilirim.

BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Ama cinsellik vardır o işleyişin içinde.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Nedir mahallenin namusu? Mahallede birisi mağdur ve hastaysa, öteki komşunun haberi yoksa, o mahalle o sorunu çözmemişse, hasta tedavi edilmemişse bu, mahallenin namusudur. O mahallede birisine tasallut edilmişse, birisine şiddet uygulanmışsa, buna engel olunmamışsa, bu ortadan kaldırılmamışsa bu, mahallenin namusudur. Bunu lütfen böyle algılayalım. Siz, bunu salt -arkadaşlarımın da aflarına sığınıyorum yani bağışlasınlar, bu tabirleri belki benim sık kullanmam uygun olmaz- cinselliğe münhasır kılarak algılamak hem kavramın tarihe adanmışlığına haksızlık olur hem...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Bu size ait bir tanım değil ki İsmet Bey.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Onu söylüyorum, tarihe adanmış diyorum.

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Kadın bedeni üzerinden namus tarifi tanımlanıyor.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Efendim, hayır, dikkat ederseniz...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Sizin dediğiniz de tam tersi işte "mahallenin namusu" kavramıyla...

İSMET UÇMA (İstanbul) - Değil efendim ama ben sıralıyorum. Mesela, mahallede yetim bir çocuğun başını okşamak, yetimi barındırmak...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Başka şeylerden bahsediyoruz çok.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Hayır, hayır, şimdi, bir bölüğün, bir mahallenin namusu diye tarihe adanmış, kavramsallaştırılmış bu deyişle ifade edilen budur Sevgili Vekilim, bu, cinsellik değildir.

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Siz öyle ifade etmiş olabilirsiniz.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Hayır, hayır...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Bu toplumda geçmişten bugüne ifadeler hiç bu yönde değildir.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Efendim, değilse, varsayın ki...

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Bunun, çok da tehlikelidir bu konunun burada bence böyle ifade edilmesi, çok da yersizdir, gereksizdir. Anlattığınız şeyler içerik olarak evet, doğrudur, hepimizin arzu ettiği şeylerdir.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Eyvallah.

CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - O ayrı bir şeydir ama bunun bu Komisyonda, kadına şiddeti konuştuğumuz yerde namus üzerinden...

DERYA BAKBAK (Gaziantep) - Siz yanlış anlıyorsunuz, siz çok yanlış değerlendiriyorsunuz.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Bakın, arkadaşlar, peki, şöyle diyelim, "mahallenin onuru" diyelim. Sevgili Vekilim, tırnak içinde...

BAŞKAN - Ben bu tartışmaya müdahale ediyorum. Kifayetimüzakere diyorum, oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...

Bu konuda çünkü ilerlememiz lazım, saat iki buçuk. Sadece "namus" kavramı üzerinden olan tartışmanın noktalanmasını rica ediyorum.

Sizin konuşmalarınızın birçoğu kayıtlara geçmedi, mikrofonunuz kapalıydı çünkü, basılmamıştı.

Sayın Uçma, lütfen toparlayalım ve karşılıklı bir tartışma alanına dönüştürmeyelim bunu.

Buyurun.

İSMET UÇMA (İstanbul) - Çok teşekkür ediyorum.

Bunu ayrıca konuşuruz Sevgili Vekilimle.

Efendim, şimdi, biraz önce Hâkime Hanımefendi de ifade ettiler, işte, dün de konuştuk, bu hususların, bu sosyal yaraların sarılabilmesi için anlıyoruz ki toplumda ne kadar enstrüman varsa devreye sokulması gerekiyor. Okul, cami, üçüncü sosyal mekânlar, paylaşılabileceği mekânlar, işte, mahalle, adli kararlar üzerinden -Başkanım da söyledi- saha çalışmaları, bu mekanizmalarda bunların değerlendirilmesi. Bazen istisnai şeyler olur, suimisal emsal teşkil etmez, biz numuneyiimtisal peşinde koşuyoruz, iyi örnekleri toplumun geneline göstermek istiyoruz. Yani, toplumumuzun hepsini veri olarak iyi örnek kabul ediyoruz ama içlerinden kimi bu tür hâllere düşenleri için de mahallede, mevzi yerlerde numuneyiimtisal olgular olsun ki onlar birbirinden karşılıklı etkilesinler istiyoruz. İşte, biraz önce de ifade ettim yani yoksul birisi varsa, hasta birisi varsa ve benzeri konularda bir mağduriyet varsa, mahalle bunu ortadan kaldırmıyorsa ya da işte bakkala gittiğinizde "A, siz cenazede yoktunuz, falanca vardı, falancanın cenazesi vardı." dediğinde adamın dizlerini dövdüğünü görürsünüz ya da mazereti, şehir dışındadır, başka yerdedir. Niye? O, mahallesinin cenazesidir. İşte, mahallenin onuru, namusu dediğimi ben bunun için söylemiştim.