MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Uzun yıllar mali tablolar üzerinde denetim yapmış, analiz yapmış bir kişi olarak görüşlerimi paylaşacağım. Tabii, Merkez Bankasını hiç denetlemedim, onun için şeyini bilmiyorum ama mevzuatına baktığımız zaman da kendi kanunu dışında Türk Ticaret Kanunu'na tabi, özel hukuk hükümlerine tabi, dolayısıyla şirketler hukukuna tabi, Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili hükümlerine tabi.

Bir defa şunu söyleyeyim: Bir bilançonun aktifi, pasifi karşılıklıdır yani pasifte yer alan bir varlığın karşılığı aktiftedir. Rakama inersek -önümde Merkez Bankasının bilançosu var- 2018 pasif toplamı 721 milyar, aktif toplamı da 721 milyar. Yedek akçe bunun içerisinde. Ayrıca işte tedavüldeki banknotları var, para politikası işlemlerinden borçları var, mevduatı var pasif içerisinde. Aktife baktığımız zaman da altın var, 105 milyar lira; yabancı para banknotlar var, 18 milyar lira; yurt dışı bankalar var, 364 milyar lira.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Pardon, buyurun.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Para politikası işlemlerinden alacakları var, yurt içi bankalarda, kredilerde, iştiraklerde, diğer aktiflerinde kaynakları var. Neticede varlıklar, kaynaklar karşılıklıdır. Hocama saygı duyarım, "Silinsin." dediniz ama silinme şansı yok, ya bunu dağıtacaksın... Çünkü karşılığında aktiften neyi sileceksin? Bilmiyorum, para basınca herhâlde onu kâr yazar. Neticede -benim mantığıma göre- eğer para basarsa onu da kâr yazmak zorunda.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Tamam, işte kârdan düşecek onu.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Kârdan zaten düşüp bilançoya almış. Hocam, yani yedek akçe olarak bilançoda yer alıyor. 2017 bilançosunda...

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kârın toplamı olarak biriktirip aktife yazmış, onun bir kısmını vergi olarak ödemiş, bir kısmını hazineye devretmiş, kalanı da oraya kendisine koymuş.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Evet, pasife koymuş.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kârın o kısmını dağıtacak.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Ama karşılığı da aktifte, onun için bunun silinmesi söz konusu olmaz. Ya dağıtacaksın... Kâr dağıtımı tablosuna bakarsak -o tablo da var önümde- bir defa dediniz ödenmiş sermayesi 25 bin TL, kâr dağıtımı ödenmiş sermayeyi geçmemek üzere yüzde 6, yüzde 6 olarak yedek akçe ayrılıyor, bir de temettüler var. Temettüler ödenmiş sermaye üzerinden hesaplanıyor. Hemen rakamı da söyleyeyim: 2018 kârından hissedarlara düşen temettü 3 bin lira. Yine kanunu gereği yedek akçeleri de ayırılıyor, kalanı hazineye gidiyor zaten, otomatik hazineye gidiyor. Şimdi burada yapılan işlem, yedek akçeyi bir anlamda Türk Ticaret Kanunu'yla uyumlulaştırma...

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hiçbir itirazım yok, doğru.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Zaten hazineye gidecek.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Fakat bu para basmak değil mi, para geçmesi açıktan para basmak demektir.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yok, para basmak değil.

Bir de şunu ifade edeyim Sayın Başkanım: Merkez Bankasının...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Üretimle karşılayacaksın.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hazinenin tümü Merkez Bankasının...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Para mı bastıralım diyor?

BAŞKAN - Müsaade edin arkadaşlar...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Pasifteki bir kalemi dağıtmanın, hazineye gitmesinin para basmayla doğrudan ilgisi yok.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kesinlikle var.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yani para basarsa ayrıca onu kâr yazması lazım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hazine harcamayacak mı? Hazine harcayacak. Harcanacak para işte.

BAŞKAN - Bir müsaade edin arkadaşlar...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Arkadaşlar, aktifinde... Muhasebe bilen arkadaşlarımız bilir yani muhasebe bir dengedir, varlıklar, kaynaklar dengesidir.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Yüzde 15 avansı kullanır. Merkez Bankası, hazinenin nezdindeki 100 dilimlik harcama yetkisi aldıysa o yıl bütçesine 15 milyar TL'yi hesabına...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Aktif olan kalemleri söylüyorum: Altın var, yabancı para banknotları var, yurt dışı bankalarda parası var, rezerv dilim pozisyonu var, menkul kıymetleri var, alacakları var, yurt içi bankalar var, kredileri var, iştirakleri var, hazine yükümlülüğü var, duran varlıkları var, takipteki alacakları var, diğer aktifleri var. Bunun hangisini sileceksin? Pasiften bir kalem silersen o muhasebe tekniğine de uymaz Hocam.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Şimdi, orada ihtiyat akçesi hazineye aktarıldığı anda aktifin bir kalemini bozacak, ya altını bozacak, ya hazine bonosunu. Aktifte bir kaleme bağlı, onu sordum ben demin.

BAŞKAN - Doğru.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Dediğiniz doğru. Aktifte varsa parası paradan şey yapacak, alacağından, tahsil edeceğinden yapacak, altınından yapacak yani onun mutlaka aktifte karşılığı var. Yani para basmak zorunda değil.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Arkadaşlar, bir dinleyelim.

Buyurun Mustafa Bey.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Başkan, şimdi baktığımız zaman 2017 yılındaki net dönem kârı 18 milyar lira ama 2018'e geldiğimiz zaman 56 milyar lira net dönem kârı, vergiler düşüldükten sonra. Yani çok yüksek oranda geometrik olarak artan bir kârı var. Yani bu kârı...

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - "2017'de faizler çok düşük." demiş, 24'ten fazla ödemiş...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yok, yok, gerekçesi ayrı. Gerekçesini söylemiyorum. Yani kârında çok yüksek bir artış söz konusu, neredeyse 3 kat artmış.

Temettü dedim, çok düşük temettü ödüyor. Toplam ödediği temettü 3 bin lira çünkü birinci temettü yüzde 6, ikinci temettü yüzde 6; 25 bin liranın yüzde 12'si kadar temettü ayırabiliyor. Onun dışında yedek akçe ayırıyor. Şimdi yedek akçe iyi de Türk Ticaret Kanunu'na göre uyumlaştırdığımız zaman o para kalıyor, yine hazineye gidecek. Zaten hazineye giden bir para.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hiç itirazım yok.

BAŞKAN - Size söylemiyor, itirazı olanlara söylüyor.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yani ben konuya açıklık getirme, bilgimi paylaşma açısından söylüyorum. Yani buradaki yüksek kâr yeni yedek akçe dağıtımıyla hazineye gidecek payı artırıyor. Yani şu anda çıkan tablo bu. Bundan da hepimizin memnun olması lazım. Şimdi bütçe açığı neyle karşılanıyor? Borçlanmayla karşılanıyor, faiz ödeyerek karşılıyoruz.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Bütçe açığı olmasaydı, mesele bu.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Hocam, onu da söyleyeyim. Bütçe açığında millî gelire oran açısından baktığımız zaman birçok ülkeden daha iyiyiz. Maastricht Kriterlerini yakalamış bir ülkeyiz.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Orada bilmediğimiz şu var: Kamu-özel iş birliği; bütçemizin ne olduğunu bilmiyoruz.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bütçe açığı her dönem olan bir şey.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Yüzde 32, yüzde 35 mi olur, yüzde 40 mı olur, yüzde 48 mi olur, mali alan var mıdır, yok mudur, onu bilemiyoruz.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - O ayrı bir tartışma konusu. Yani ben bir tarafta yedek akçenin, Türk Ticaret Kanunu'yla uyumlulaştırılması, Merkez Bankası Kanunu'yla uyumlulaştırılması sonucu artan kârın... Zaten mevcut kanunda da dönem kârından artan kısım hazineye aktarılıyor. Buradan hazineye aktarılacak rakam artıyor. Biraz önce sayın vekilimiz de ifade etti.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Aynen öyle. Biz de diyoruz ki işte o artmasın, bir disiplin olsun diyoruz.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bu da iyi bir şey. Yani bir tarafta...

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Sayın Yılmaz, biraz önce konuşmasında borç çevirme oranının yüzde 132'ye çıktığını söylediniz.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Tamam işte yanlış yaptınız, onun için... Düzgün yapsaydınız, seçim harcaması yapmasaydınız...

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Hazineye aktararak borç çevirme oranı daha da aşağı inecek, işte güzel bir olay.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Ekonomiyi daraltmasaydınız, daha fazla gelir toplasaydınız...

BAŞKAN - Evet, teşekkür ediyorum.

Bir saniye... Bir saniye...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bir de şu bilgiyi paylaşayım: Yapılan düzenlemede "Son dönem kârından ayrılan fevkalade akçe hariç diğerleri aktırılır" diyor o geçici maddede.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Yanlışlarınızı gerekçe olarak sunmayın.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - O rakam da 5 milyar.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Ekonomiyi daraltmasaydınız o parayı geri kullanmayacaktınız.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - 5,3 milyar, yani 46 milyardan 5,3 milyarı yine Merkez Bankasında kalacak. Yani 40-41 milyarı aktarılacak.