CELAL DİNÇER (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben de zatıalinizi, tüm Komisyon üyelerini ve Sayın Bakan Yardımcımızı, Bakanlık temsilcilerini saygıyla selamlıyorum. Basın mensuplarına ayrıca saygılarımı iletiyorum.

Diğer arkadaşların belirttiği gibi ben de... Bugün Türkiye Cumhuriyeti tarihinde çok önemli bir gündemle Türkiye Büyük Millet Meclisi toplandı. Bu toplantıda, 4 bakan hakkında ileri sürülen ve iktidar partisinin de araştırılmasını istediği önergeyle toplanan bir soruşturma komisyonu karar verdi, bugün Meclis son olarak, son noktayı koyarak bu kararı verecek. Türkiye'nin odaklandığı böyle bir günde bizim yangından mal kaçırır gibi bu yasayı görüşmemizin doğru olmadığını... Evet, gündem çok ani gelişti ama Komisyon Başkanımız da ve Komisyonumuz da kendi gündemine hâkim olarak bu toplantının, çok kısa sürede, en azından o görüşmelerde neler konuşuluyor, topluma ne mesajlar veriliyor, bizlerin katkıları ne olacak, bunları takip edebilmemiz açısından bu toplantının ertelenmesi yönünde ben de arkadaşlarımla aynı fikirdeyim.

Şimdi, değerli arkadaşlar, konumuza gelince, jandarmanın izninin mülki idare amirlerine verilmesinde belki ilk bakışta çok fazla toplumsal bir sakınca görülmeyebilir ama uygulamadan gelen kişiler olarak bunun sıkıntılarını hep birlikte yaşayacağız. Bazen öyle olağanüstü durumlar olacak ki bizim izin verdiğimiz imkânlarda -onun askerî görevleri de var- askerî görevler nedeniyle sıkıntılar yaşanacak. Belki askerî amirlerinin yaptığı planlamaya biz uymayacağız, bizim yaptığımız planlamaya onlar uymayacak. Bu konuda daha kesin hükümlerle bir düzenleme yapmak lazım. Ne olabilir? Atamasında yetkili olan kurumların takdiri belki üst düzeyde kalacak. Yani, bir bakan bir ilçe jandarma komutanını atayacak ama izin konusunda onun ne zaman, nerede, hangi şartlarda kullanacağına oradaki mülki idare amiri karar verecek. Bunu verirken de belki mülki idare amiri o jandarmanın askerî görevinden haberdar edilemeyecek. Bu koordinasyonu sağlayacak birimler, daha doğrusu bir yöntem mutlaka kurulmalı.

Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz, 1980 ve 2000'li yıllar arasında ordu personelinde ciddi düşüşler yaşanırken Avrupa'nın birçok ülkesinde -Anglosakson ülkeler dâhil olmak üzere- jandarma personelini artırmaya çalıştı; yüzde 30 artış sağlandı bütün Avrupa'da. Ve jandarmanın önemi gittikçe bütün ülkelerce kavranmaya başlandı. Askerî statülü güvenlik güçleri vatandaşların arazisinin yüzde 40'ından fazlasının doğrudan güvenliğini sağlayan birimler şeklinde teşkilatlandı. Bu nedenle, jandarmanın iki tane önemli sorununu biz gözden kaçırıyoruz, işin önemli işlevini. Bunlardan biri: Jandarma diğer sivil kolluk kuvvetlerinin rakibi değil tamamlayıcısı, bunu biz bu şekilde görmek zorundayız. Bir diğeri de: Jandarma personeli askerî statüsü sayesinde tarafsız kalabilmektedir ama, şimdi, getireceğimiz bu düzenlemelerle jandarmanın tarafsızlığına çok büyük gölge düşürmeye çalışıyoruz. Jandarma askerî değerlere bağlı olması neticesinde hayatlarını işlerine odaklamakta, kendi çıkarlarını kamu menfaatinin üzerine çıkarmamakta, onun altında tutmakta ve görevlerini başarıyla ifa etmektedirler ve kendisine engel olmaya çalışanları da her türlü reddetmektedirler. Gene, barışı destekleme hareketinde de jandarma yerel kuvvetlerin eğitilmesinde, Birleşmiş Milletlerce yönetiminde, düzenin sağlanmasında sivil kolluk olarak benzersiz görevler yapmaktadır; biz getireceğimiz bu düzenlemeyle jandarmanın bu özelliklerini ortadan kaldırıyoruz, ayrıca siyasetin emrine girerek onun da siyasallaşmasını sağlıyoruz. Bunun çok doğru olmadığını düşünüyorum. Bu nedenle jandarmaya getirilen, özellikle siyasallaşma bulaştıracak bu hükümlerin çok doğru olmadığını düşünüyorum. İzin konusundaki düzenlemenin en azından daha makul bir şekilde düzenlenmesi, jandarmanın kendi işlerinin de bu konuda inisiyatifinin mülki idare amirleriyle sağlayacak şekilde, organizasyonu bir ahenk içinde sağlayacak şekilde düzenlemelerin getirilmesi gerektiğine inanıyorum.

Tekrar hepinize saygılar sunuyorum.