SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Birinci oturumda da pasaport konusuyla ilgili bazı görüşlerimi söylemiştim. Öncelikle sözüme Sayın Bakan Yardımcısı Birkan'ın... Geçen dönemde de Parlamentoda beraber görev yapmıştık, kendisi de önemli bir bakanlıkta şu an görev üstlenmiş, başarılar diliyorum; zor bir dönemde, zor bir bakanlıkta bir görev üstlendi, beraber de Mecliste önemli çalışmalara katılmıştık.

Sayın Bakan Yardımcımız, Avrupa Birliğiyle ilgili kurumsal düzeyde görüşmeler yapıldı Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde. Ben de bu konulardan zaten haberdarım. Bazı heyetlerle de karşılaştık yurt dışında. Ancak benim belirttiğim Avrupa Birliği Uyum Komisyonu çerçevesinde görüş alışverişinin kısıtlı kaldığıydı, hatta olmadığı idi ama heyetler bağlamında görüşüldü. Ancak görüşülmenin yansıması yani kanuna yansımadığını ben Avrupa Birliği İlerleme Raporu'ndaki tespitlerle Komisyonun gündemine sundum.

Şöyle ki: Yargı Reformu Strateji Belgesi sonrasında Türkiye Avrupa Birliği Raporu yayınlandı ve raporda, Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin değerlendirmesi yapıldı. Birinci oturumda belirttiğim noktalardaki eksikliklerin hâlâ devam ettiği, özellikle bu yargı bağımsızlığı, temel haklar, ifade özgürlükleri konularında ve en önemlisi de yürütmenin yargı üzerindeki etkisinin -ki bu da kuvvetler ayrılığını ilgilendiren bir nokta- bununla ilgili kaygının devam ettiğiydi. Görüşme yapılabilir ama o görüşmeler neticesindeki verilerin ne kadar kanuna yansıdığı... Bunun hem reform strateji paketine hem de bugün görüştüğümüz kanuna yansımadığı bilgisini ben size iletmek istedim.

Devamında, Sayın Kaboğlu Hocamız da anayasal tartışmalar, ben de akabinde anayasal tartışmalar üzerinde bir değerlendirmede bulundum çünkü kuvvetler ayrılığı ilkesinin temeli olan yürütmenin başının -dediğimiz gibi- bir siyasal partinin genel başkanı olmasıyla beraber yargının temel kurumlarını, üst kurulları belirlerken sahip olduğu yetkiler; bu konu temel tartışma noktası.

Evet, Anayasa görüşmelerini beraber bu Komisyonda ve geçen dönemden devam eden birçok milletvekili arkadaşlarımız nasıl bir süreçte tartıştığımızı... O zamanki bizim muhalefet olarak kaygılarımızı ve karşılaşacağımız noktaları bir yıl sonrasında şu an bence hep beraber tartışıyoruz. İşte -tırnak içinde söylüyorum- güncel tartışmalar Anayasa'yla ilgili, bugün tartıştığımız noktalar. "Bunu muhalefet dile getirsin..." Anayasa Komisyonu tutanaklarına açılıp bakılırsa muhalefetin bugünkü güncel tartışmalar konusunda neler söylediği çok açıktır. Nasıl bir kutuplaşmaya gideceğimiz ve bugün konuştuğumuz Yargı Reformu Strateji Belgesi de bence o günkü tartışmaların neticesi. Neden böyle bir reform paketine ihtiyaç duyduk biz? Neden adil yargılamayı tartışıyoruz? Neden yargıya güveni tartışıyoruz? İşte, o gün bizim -değerli arkadaşlarımız da var o dönemden- o günkü tutanaklar açılıp bakıldığı zaman neler söylediğimiz çok açık ve netti. Ve bir "reform" kavramını biz tartışmaya başladık. Reform ihtiyacı var çünkü, bir düzenlemeye ihtiyaç var. Bunu belirtmek istedim ilk etapta sizin konuşmanıza bir cevap olarak benim konuşmamı ilgilendiren kısımlarla ilgili.

Pasaport Kanunu'nda ise ben görüşlerimi paylaşmıştım. Bir hukukçu değilim ancak bu yasayı incelediğimde Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ilk dikkatimi çeken, bu OHAL döneminde özellikle, yargılanmadan ortaya çıkan bir hak gaspı vardı ve burada en tartışmalı alan da pasaport hakkının birçok insanın elinden alınması, hatta suçun şahsiliği ilkesinin de ihlal edilerek eş ve çocuklar da dâhil birçok insan mağdur oldu. Şimdi burada bir düzenleme yapılıyor ama bu düzenleme -yanımda hukukçu arkadaşım Sayın Bakan vardı, ona da sordum bir eksiklik yapmamak adına- zaten yapılması gereken bir şey, bir kanun maddesi gerektirmiyordu. İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığının, burada, işte fıkralarda belirtilen koşullar ile tamamen nasıl pasaportların iade edilmesi... Çünkü birçok insana hak ihlali yapıldığı ortaya çıktı ve o hak ihlalleri akabinde zaten pasaportları teslim edilmeliydi. Biz uzunca bir süre bunu tartıştık. Bir idari kararı biz burada kanun maddesi olarak görüşüyoruz. Bu olması gereken bir durum mu? Bunu belirtmek istedim.

Bir de geçen konuşmamda eksik kalan bir kısım vardı. Şöyle ki: Pasaport hakkı tanıyacağız, hususi damgalı pasaport yani bizim halk dilimizde "yeşil pasaport" dediğimiz, birçoğu da Avrupa Birliği ülkesi olmak üzere birçok ülkeye vatandaşlarımızın vize uygulamasına tabi olmadan -işte bugün avukatlar için yapıyoruz- seyahat etmelerini sağlayacağız.

Şimdi, bildiğiniz üzere bizim bir vize mutabakatımız var Avrupa Birliğiyle, vize serbestisi. Ve vize serbestisi, 18 Mart mutabakatıyla beraber, işte o zaman dönemin Başbakanı Davutoğlu'nun da belli bir aşamaya getirdiği ve sonra maalesef belli bir tıkanıklık noktasına geldi. Ama asıl benim belirtmek istediğim nokta şu: Şimdi orada 72 kriter vardı değerli milletvekilleri, kalan 6 kriterimiz var şu an için vize serbestisi noktasında. Hatırlayacağınız üzere Sayın Cumhurbaşkanı geçen haftalar bir genelge yayınladı vize serbestisinin hızlandırılması noktasında belli bakanlıkların çalışması, kurumların ve Adalet Bakanlığına da çok büyük bir görev düşüyordu burada. Çünkü 6 kriterden en önemlisi, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu'ndaki kritik değişiklik yapılması.

Şimdi, burada 1'inci maddede az evvel tartıştı değerli Komisyon üyeleri.

BAŞKAN - Sibel Hanım, bunları hep konuştuk sabahtan beri, siz de söylediniz.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Şu konuya değinmek istiyorum.

BAŞKAN - Sadece lütfen bu maddeyle... Diğer söyleyeceklerinizi daha sonra söylersiniz.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Evet, haklısınız ama şu konu önemli. Şimdi, bizim vize serbestisi...

BAŞKAN - Ama her şey önemli. Bunu geneli üzerinde sabahtan beri konuşuyoruz, geçen hafta konuştuk. Sadece bu maddede söyleyin bitirelim, başka maddelere geçelim.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Son bir dakika içinde toparlıyorum.

Şöyle ki: Bizim, sadece avukatlar değil, bütün vatandaşlarımızın sahip olacağı vizesiz serbest bir Avrupa ya da diğer birçok ülkeye serbest girecek. Şimdi orada kritik nokta Terörle Mücadele Kanunu'ndaki "terör" tanımı. Şimdi, burada 1'inci maddede avukatlarla ilgili düzenlemede ise biz bunu tamamen daha da yaygınlaştırıyoruz. Yani bu pasaportu alacak olan kendi vatandaşlarımıza terörle iltisakı nedeniyle bu pasaportu kendimiz hak görmüyoruz. Böyle bir durum varken, bir taraftan da bütün vatandaşlarımız için bir vize serbestisi uygulamasının da aslında önünü kapatmış oluyoruz. Böyle bir çelişkiyi de taşıyor. 1'inci maddede terörle mücadele konusundaki görüşler nedeniyle bunları eklemek istedim.

Teşekkür ederim.