| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 21 .01.2015 |
ALAATTİN YÜKSEL (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Evet, Sayıştayın bu ilgili önerisinin aslında üzerinde konuşuldu, birçok şey söylendi ama gerçekten çok önemli. Özellikle bütün kamu iktisadi devlet teşekküllerinde önemli ama özellikle de Ulaştırma Bakanlığına bağlı ihalelerde, TCDD ihalelerinde önemli olduğunu görüyoruz. Çünkü burada hem daha önce bir biçimde kamuoyuna yansımış bu havuz medyası olarak bilinen olayda, o havuz medyasına, havuza para aktaran firmaların ağırlıklı olarak bu Bakanlıktan iş aldığı görülmektedir. Ve özellikle de bizim şu anda denetlediğimiz kurumda hemen hemen birçok ihalenin aynı kişiler tarafından alındığı görülmektedir.
Burada Sayıştayın önerisi şu açıdan çok önemli: Bir kere, proje, başlangıçta, bu ihaleler yapılmadan önce sağlıklı verilere dayalı, iyi hazırlanmış projelerle yürütülmediği için ihale sürecinde, proje maliyetlerinde ve işin yapım sürelerinde yüzde 100'ün üzerinde farklılıklar oluşuyor. Süre uzatımları veriliyor 2-4 kat düzeyinde. Yani, sürekli böyle sonuçlanan projeler aslında ihale edilmiş sayılmaz doğru hazırlanmadığı için. İşte, zemin etüdü gibi, sondaj etütleri gibi imalatın bu teknik altyapı detayları ve bunların tarifleri önceden iyi belirlenmezse, ihaleye öyle çıkılmazsa bu ihale, ihale değildir. Yani doğru bir ihale olmaz. Öyle olunca da sonradan bu proje hazırlanırken yani kesin projelerin hazırlanması gerekiyor ama kimi zaman bu kesin proje diye sunulanların aslında kesin proje niteliği taşımadığı görünüyor. İhaleden sonra niye böyle oluyor. İhaleden sonra kapsamlı değişikliklere gidiliyor çünkü. İhalelere gerçek metrajlar üzerinden çıkılmıyor. Yaklaşık maliyetlerle sözleşme bedelleri ve gerçekleşen proje maliyetleri arasında çok önemli farklar ortaya çıkıyor. Bu yaklaşık maliyetler belirlenirken bazı firmalardan, bir firmadan hatta yaklaşık maliyet rakamları alınıp buna göre yaklaşık maliyetler belirleniyor. Sonra da ihale tabii ki o firmaya gidiyor. Yani bunlar biraz adrese teslim ihale oluyor. Sonradan da bu konuda uzmanlaşmış gruplar olduğu için bunların hem gerçekten birikimleri olabilir, gerçekten bu alanda çalıştıkları için uzmanlaşmış olabilirler ama asıl önemlisi de Sayıştayın eleştirdiği bu konularda uzmanlaşmış olmalarından dolayı da diğer rakiplerine göre daha düşük fiyatlar vererek de tabii bu işleri alabilirler. Yani bu iş bu açıdan önemli, bir.
İkincisi: Burada biz siyasetçilere de bir öneride bulunuluyor aslında Sayıştay tarafından. Bu Kamu İhale Mevzuatı da defalarca değiştirilmiş olmasına rağmen bu Kamu İhale Mevzuatı'na göre bu birim fiyatlı ihalelerde sınır değerin altında teklif veren istekliler için aşırı düşük fiyat sorgulaması yapılabiliyor ama sınır değerin üzerindeki teklifler için aynı uygulamanın yapılamadığını görüyoruz. Bu nedenle de yaklaşık birim maliyetlere göre bazı iş kalemlerinde oldukça yüksek rakamlar gözümüze çarpıyor, bazı iş kalemlerinde de son derece düşük teklifler gelebiliyor. Bunu hatta akşam ayaküstü bu meşhur oylama sırasında Sayın eski bakanlarımızdan Ertuğrul Günay önceki dönem Ulaştırma Bakanımıza da ayaküstü sırada beklerken o da bir şekilde belirtti. Orada eski Ulaştırma Bakanının da yanıtı benzer biçimdeydi, bu eleştiriye uygundu. Efendim, Kamu İhale Mevzuatı'ndan da bu konuda yararlanıyorlar. Önce yüksek fiyatla alınacak işlere teklifler veriliyor. Bunlara da öncelik veriliği için, önce o işler yapıldığı için, yani parayı kazanması gereken yerden parayı kazanıyor, gidiyor, geriye kalan da sonra iş de bir türlü bitmiyor, düşük rakamlarla teklif verilen konularda da işin de bir türlü bitemediği söyleniyor ama burada hem bizim siyaseten yapmamız gereken şeyler var Kamu İhale Mevzuatı açısından bu konuda hem de bu kurumların çok daha dikkatli, daha iyi hazırlanmış projelerle, zemin etütleri yapılmış, sondaj etütleri yapılmış, imalatta teknik alt detaylarının ve tariflerinin iyi belirlendiği uygulama projeleri esas alınarak ihalelere çıkılması gerektiğini ben de buradan Sayıştayın görüşleri doğrultusunda bir kere daha belirtiyorum. Yani sonuç olarak bu biçimde yapılan ihalelere ihale demek pek mümkün değildir diye söylüyorum.
Teşekkür ederim Sayın Başkan.