KOMİSYON KONUŞMASI

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, inanın ben de Sayın Vedat Bey'in gerekçesini duyduğumda bayağı bir ürperdim. İnanın bu gerekçeyi duyan bir yabancı yatırımcı olsam "Ya, galiba bu iktidar ileride farklı şeyler düşünüyor." Hani Sayın Cumhurbaşkanı geçen yıl temmuz ayında demişti ya: "Bak, paraları kaçırırsanız B planımız var, C planımız var." Bunu direkt olarak Türkiye'de yatırım yapanlar B planının ne olduğunu, C planının ne olduğunu çok iyi anladı. Yani ben buraya girebilirim ama çıkarken zorlanabilirim. Yani çıkarken sermaye kontrolü gelebilir diye algıladı. Bu da o döviz atağı saldırısı dediğiniz şey aslında birilerinin Türkiye'ye karşı güvenini kaybedip Türkiye'den kaynaklarını götürmeye çalışmasıydı ve büyük bir finansal kriz riskiyle bizi karşı karşıya bıraktı.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Hayır, öyle değil.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Öyle, öyle.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Onu Trump açıkladı geçen.

Sayın Cumhurbaşkanı, bir, Merkez Bankasına "Faizi yükseltemezsin." talimatı verdi, yükselmekte olan yangının önüne geçti, burada müdahale etti Merkez Bankasına yani bir iki puan yükseltip ateşi söndüreceğine yükselttirmedi; ikincisi de "B planımız var, C planımız var." deyince millet korktu. Yalnızca yabancılar değil yerliler de korkmaya başladı. Araştırın, o günlerde yurt dışına çok ciddi kaynak çıkışı oldu. Bunu yalnızca yabancılar yapmadı ki, yerliler de yaptı. Çok ciddi kaynak çıkışı oldu ve dolarizasyon başladı, dolarizasyon. Kimi sistem dışına çıktı, bakın. Pek çok insan dolarlarını alıp yastık altına koydular çünkü sisteme güvenlerini kaybettiler. Şimdi, tekrar, bakın, yavaş yavaş sisteme geri girmeye başlıyor. Şimdi diyoruz ki: "Bak, hani sen bu dövizi tekrar almaya kalkarsan sisteme girmişsin ya -diyelim ki TL'ye dönmüşsün- bunu tekrar dövize çevirirken sana binde 1 vergi koyacağım ama ben bunu yüzde 1'e kadar çıkarabilirim ha." Şimdi, bunu duyan bir kişi dövizi bozdurmayı düşünüyorsa... Açıkça söyleyeyim Sayın Başkan, ben diyelim ki dövizim var, korkuyorum, bozduracağım... Ya, şimdi satacağım ama geri alırken bir anda bir atak olursa... Almak istiyorum diyelim ki "Sayın Cumhurbaşkanı bunu yüzde 1'e çıkarabilir." diyor. Bunu duyan bir kişi inanın döviz bozdurmaktan vazgeçer veya bir yabancı buraya gelip "Arkadaş, bir sermaye getireyim burada bozdurayım." diye düşünüyorsa satarken, TL'ye dönerken döndürüyor ama alırken yüzde 1 bir vergiyle karşılaşacağını düşünürse korkar.

BAŞKAN - Onlar istisna kapsamında.

VEDAT DEMİRÖZ (İstanbul) - Onlar istisna kapsamında. Yatırım yapanlar, hepsi istisna...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, hayır, yatırım değil ya, sıcak para getirdi. İhracattan bahsetmiyorum, ticaretten bahsetmiyorum; bahsettiğim vatandaş yani, dövizini bozduruyor, TL'ye koyuyor, geri döviz alırken yüzde 1 bir vergiyle karşı karşıya kalabilir.

VEDAT DEMİRÖZ (İstanbul) - Yüzde 1 değil, şu anda binde 2.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 10 katına kadar artırma yetkisi...

VEDAT DEMİRÖZ (İstanbul) - Olağanüstü hâlde...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, olağanüstü hâli düşünürüz zaten, herkes depremin olacağı anı düşünür. Niye elimizi güçlendiriyoruz? Deprem olursa sağlam olsun diye düşünüyoruz. Deprem bir kere olur.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Bu bir opsiyon, elimizde durur.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Olabilir ama bunu millet görür, bizim gördüğümüz gibi bu parayı buraya getirenler de, parasını dövizden TL'ye geçirecekler de görürler ve ona göre pozisyon alırlar. O yüzden, ulaşmayı istediğimiz yere ulaşmayız, belki daha büyük bir dolarizasyonla karşı karşıya kalabiliriz ya da sistem dışına çıkmakla karşı karşıya kalabiliriz.

Şöyle ki, bakın, sırf binde 1 vergi için... Ben Kapalıçarşı'ya geçenlerde gittim, döviz büroları maşallah çok iyi çalışıyorlar. Ne oluyor biliyor musunuz? O Kapalıçarşı meydanı vardır, bilirsiniz, onun etrafındaki bankalardan keş çekiliyor, diyelim ki 5 milyon TL, götürülüyor büroya 1 milyon dolara çevriliyor ve geri getirilip yatırılıyor. Niye? 5 bin TL vergisi var. Düşünsenize bir torba çanta yan kapıdan çıkıp şu odaya giriyor, 1 milyon dolar olarak geri alınıp bankaya yatırılıyor. Bunlar yapılıyor; bunu biliyorsunuz, bankalar biliyor bunu. Ya, siz vergiyi koyunca acaba bu vergiyi alabiliyor musunuz? Ne kadar işlem döndü? Bir de yarattığınız bu korkuyla dolarizasyonu yüzde 58'e çıkatırken mevduatların yüzde 58'i dövizle. Tam tersine, güven verirsek, TL'ye olan güveni artırırsak o zaman dolarizasyondan insanlar çıkarlar, sisteme tekrar TL olarak dönerler. Bütün bunları düşünerek "Efendim, saldırı olacak." "E, saldırı olacaksa ben de vergisini yüzde 1 yaparım." diyerek daha çok dolarizasyona yol açarız arkadaşlar. Bunu söyledik, geçen yıldan bu yıla dolarizasyon oranı çok yüksek oranda arttı. Düşmedi, arttı. Ve her gün... Bakın, diyor ki: "Ya, döviz mevduatları 3 milyar dolar daha arttı, 2 milyar dolar daha arttı. Bu hafta 1 milyar dolar daha arttı." 200 milyar doları bulduk ya.

VEDAT DEMİRÖZ (İstanbul) - Merkez Bankamızın rezervleri de paralel artıyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, ama mesele şu: Bankalar Birliği burada. TL'yle kredi veriyor. "Swap" yapıyor kardeşim millet, çünkü döviz yatırıyor, "swap" yapıyor. TL'yi alıyor vatandaş, dövizle mevduat yapıyor. Sen vatandaşa bu korkuyu verirsen, "Yüzde 1 vergi koyarım ha!" dersen o da dövizini bozdurmaz arkadaş. Dövizini bozdursun ki, güven sağlasın ki TL mevduatı olsun, TL'de kredi versin. Bu açık pozisyonlar, "swap" piyasaları bu kadar şey olmasın. "Swap"ta da aynı hatayı yaptık. "Swap" piyasasına yüzde 5 bin faiz... Hani 2001 krizinde diyordunuz ya "Yüzde 3 bine çıktı, 5 bine çıktı." Maşallah siz de çıkardınız. "Swap" piyasası yüzde 5 binlere, 6 binleri gördü. Cezalandırıyorum diye baktınız ama sonucu ne oldu? Güven kaybı oldu. Yani "İçeri giren birilerini ben bir anda döverim." dediğinizde o içeri girenler bir daha girmekten imtina ederler. Yapmamız gereken regülasyonları elbette yapalım; vergi alıyorsak elbette yapalım ama Sayın Vedat Bey'in gerekçesi çok tehlikeli. "Eğer ki atak olursa ben yüzde 1'e çıkarabilirim ha!" derseniz bu çok tehlikelidir, o zaman sisteme daha az insan girer, çünkü çıkarken dayak yiyebileceğini bilir arkadaşlar.

Gelin, bu yollara tevessül etmeyelim. Kapalıçarşı piyasasını daha da katlamayalım.