| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278 ) ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ve Sayıştay tezkereleri a)Ticaret Bakanlığı b)Ekonomi Bakanlığı c)Rekabet Kurumu ç)Helal Akreditasyon Kurumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 08 .11.2019 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, Değerli Bakan Yardımcıları, Rekabet Kurumunun Değerli Başkanı, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, geçen yıl yeniydiniz, birkaç aylık Bakandınız, Bakanlığınız da sizin gibi yeni bir Bakanlıktı. Biraz önce bahsettiğiniz gibi ve biraz da sitemli konuştuğunuz gibi, çok farklı ve fazla fonksiyon bir araya gelmiş Bakanlığınızda, hakikaten öyle. Yani gümrükler, ki gümrükler... Bir taraftan vergi topluyorsunuz, bir taraftan güvenlik fonksiyonu var, diğer taraftan haller sizde; ticaretin düzenlenmesi, KOBİ'ler, lisanslı depoculuk, kooperatifçilik, Reklam Kurulu vesaire yani çok geniş bir alana sahipsiziniz Bakanlık olarak.
Ben, geçen yıl, çok farklı ve çok geniş bir kapsamla nasıl bir vizyona sahipsiniz yeni bir Bakanlık olarak, bunu yeni olduğunuz için öğrenmek isteriz demiştim. Bu yıl aşağı yukarı bir buçuk yıllık bir tecrübeye sahipsiniz. Nasıl gördünüz geçen yıldan beri bu kapsamı? Bu şekilde devam etmek ne kadar uygundur bu yapıyla? Ne kadar yararlı oldu; ne kadar sıkıntılar, sorunlar var? Bunları da sizden öğrenmek isterdim doğrusu. Bundan sonraki açıklamalarınızda bunlarla ilgili bilgi alabilirsek de memnun oluruz çünkü biz, burada, kamuyu, yapılanları denetlerken bir anlamda da onlara yardımcı olmak istiyoruz. Burada, siz bu konuları bize aktarırken, anlatırken, karşılıklı olarak tartışırken size yardımcı olmak da isteriz. Zannederim -benim gördüğüm, tespit ettiğim- olumlu tarafları da vardır, olumsuz tarafları da var. Geçen yılki sunumunuz ile bu yılki sunumu kıyasladığımda bazı şeyler gördüm. Tabii, Sayın Başkan, sizin konuşmanızdan hemen sonra, boşluk bırakmadan bizim konuşmamıza geçiyor, o arada yeteri kadar değerlendirme yapamıyoruz ama bazı boşluklar yine de gördüm, onları aktarmaya çalışacağım.
Ben de hemen daha konuşmamın başında hepinizin Mevlit Kandili'ni kutluyorum. Pazar günü de Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 81'inci ölüm yıl dönümü, rahmet ve minnetle anıyorum.
"Vizyon" derken unutmadan bir şey daha söyleyeyim Sayın Bakanım: Küresel vizyonla ilgili bazı şeyler çizdiniz. On Birinci Kalkınma Planı da biliyorsunuz, bu dönemleri, bu beş yıllık dönemi, 2023'e kadar kapsıyor; Avrupa Birliğinden hiç bahsetmiyor. Avrupa Birliği -biraz önce sizin söylediğiniz gibi- bizim en fazla ticaret yaptığımız yer. Bizim kalkınma planında bunun kavranmamış olması tabii büyük bir eksiklik. Siz de bu konuya çok yer vermediniz gerçi, bir tablonuz var Avrupa Birliğiyle ilgili, gümrüklerle ilgili özellikle ama...
TİCARET BAKANI RUHSAR PEKCAN - Aslında var ama sürem yetmedi.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yani gümrük birliği konularına, o konulara daha fazla girilmesi -çünkü önemli konular onlar- daha fazla yer verilmesi lazım. Kalkınma Planı'nın 84'üncü maddesine bakarsanız daha farklı bir vizyon çizildiğini de görürsünüz.
Son zamanlarda ürünlerimiz geri dönüyor biliyorsunuz. Özellikle Rusya'yla yaptığımız ticarette geri dönen ürünler iç piyasada tüketiliyor. Ne kadar sağlıklıdır, bilemiyorum ama eğer sağlıksızdır diyorsak da o zaman iç piyasada tüketilmemesi lazım. İnsanın kafasında soru işaretleri oluşuyor maalesef. Özellikle Rusya'yla, kuzey ülkeleriyle olan ticarette gümrüklerde bekleme gibi, ticaretle ilgili epey bir sorun olduğunu biliyoruz. Bu konulara da değinebilirseniz memnun olurum.
Blokzincir uygulamalarından bahsettiniz, çok memnun oldum. Blokzincir ekonomiyle ilgili bizim Bakanlığımızın bir sunum yapmasından ve bu konuda ilk müracaatı yapıyor olmasından, bu konuda çalışmaların yapılıyor olmasından çok memnun oldum gerçekten. Ama şu anda bir kanun görüşüyoruz Türkiye Büyük Millet Meclisinde -buradan, Plan ve Bütçe Komisyonundan geçti- blokzincirle ilgiydi, blockchain ekonomiyle ilgiliydi. Bu konuyla ilgili sizin görüşünüz alındı mı acaba? Önümüzdeki hafta geçecek; biz, dün ve evvelsi gün görüştük, önümüzdeki hafta buradan geçmiş olacak. Ödemelerle ilgili, elektronik parayla ilgili, kripto parayla ilgili bir kanun bu. Sizin bilmeniz ve görüşünüzün alınması lazımdı. Ben, kanunla ilgili yaptığım eleştirilerde de bu konuyla ilgili yeteri kadar ilgili tarafların görüşlerinin alınmadığını söyledim; hakikaten öyleymiş baksanıza, görüşler alınmamış.
Yine, Cumhurbaşkanlığı Kalkınma Planı'nda -o da bu hafta çıktı- Türkiye'nin kendi bitcoinini üreteceği, kendi TL/bitcoinini piyasaya süreceğiyle ilgili bir proje var.
Bakın, sizinle hiçbir şekilde istişare edilmemiş, bilginiz yok. Bunların olmaması lazım, birlikte yapılması lazım çünkü bu konular çok önemli konular
Biliyorsunuz, 2018 yılında Ticaret Bakanlığı değildi ama Sayıştay denetiminin raporuna geçmek istiyorum. Çok güzel bir rapor hazırlanmış. 8 denetim bulgusunu etkileyen, 7 de etkilemeyen tespit var. Döner Sermaye İşletmesiyle ilgili de bir tane eleştiri de bulunulmuş. Önemli olan bazılarını okuyacağım, vaktimiz yok çünkü, kusura bakmayın. Serbest bölge firmalarına kiraya verilen taşınmazların kira gelir payları ve bunlardan takibe alınan tutarların muhasebeleştirilmemesi bir sorun olarak görünüyor Sayın Bakanım. Bilmiyorum, bunlar size iletildi mi ama bunlar önemli konular yani yapılan harcamaların daha sonra denetlenmesi, ne yapıldığının bilinmesi, hukuka uygun olup olmadığının, mevzuata uygun olup olmadığının bilinmesi lazım.
Özellikle bu yılda, 2018'de de TURQUALITY'yle ilgili bir eleştiri var, Sayıştayın bir eleştirisi var. Bakın, sizin bu yılki sunumunuzda TURQUALITY'yle ilgili hiçbir bilgi yok, geçen yıl vardı, bir bölüm, paragraf ayırmıştınız. Acaba ne oldu, bu markalaştırma çalışmalarıyla ilgili bir farklılık mı var, bir başarısızlık mı söz konusu oldu acaba? Yani TURQUALITY'yle ilgili olarak Sayıştayın eleştirisi, artık yabancıların eline geçmiş firmalara da bizim destek verdiğimiz yönündeydi. Birkaç yıldan beri bu eleştirileri devam ediyor, çok da haksız olmayan bir eleştiriydi. Bu konuyla ilgili farklı bir tutum mu söz konusu oldu acaba sizde sunumunuza almadığınıza göre?
TİCARET BAKANI RUHSAR PEKCAN - Var, sunumda var.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Göremedim ben. Dediğim gibi, hemen biz başladığımız için şey yapamadım ama göremedim.
8'inci bulgu, yap-işlet-devret modeliyle yaptırılan gümrük kapılarının hatalı muhasebeleştirilmesi; bu da önemlidir Sayın Bakanım.
5'inci bulgu, bakın, serbest bölgelerde hazine taşınmazlarının kiraya verilmesi ve "tahsis" adı altında kullanım haklarının kullanıcılara bırakılması işlemlerinin yasal dayanağının bulunmaması. Yasal dayanağı olmadan serbest bölgelerde bazı gayrimenkuller kiraya veriliyor ve bu konuyla ilgili bir de ısrar edilmiş. Sayıştayın bu konuyla ilgili çok da güzel bir anlatımı var, gerekçesi var. Ona bakarsanız, bu konunun düzelmesi söz konusu olursa memnun olurum.
Sayın Başkanım, bu sene Sayıştayın bu Ticaret Bakanlığıyla ilgili raporunda bir de izleme bölümü konulmuş ek 2 olarak.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Toplam 36 konu geçen yıllardan, önceki yıllardan geliyor, izlemeye alınmış, bunlardan 10'unun halledilmediği, çözülmediği, yerine getirilmediği, 26'sının yerine getirildiğini görüyoruz, 10 tanesi henüz bu dönem içerisinde yerine gelmemiş. Vakit olmadığı için ayrıntılı giremeyeceğim, aslında güzel bir rapordu.
Rekabet Kurumuyla ilgili olarak da Sayıştay denetim raporunda 2 eleştiri var ama önemli olan iç kontrol sisteminin olmaması. Biliyorsunuz iç kontrol sisteminin kurulması lazım, bir kamu kuruluşu olarak Rekabet Kurumunda da kurulması lazım ama bu yerine gelmemiş.
Sayın Bakanım, yine geçen yıl değindiğiniz "hedef ülkeler", "öncelikli ülkeler" ayrımı vardı, bu sene ona değinmemişsiniz, görmedim yine. Hedef ülkeler, öncelikli ülkeler kapsamında bir farklılık söz konusu oldu mu acaba, farklı bir durum söz konusu mu?
Tanıtım grubu kampanyası daha önce 47 proje müracaatı vardı, 39'a düşmüş, 39 bu sene için verdiğiniz rakam, orada da bir sıkıntı mı söz konusu?
Bir de Helal Akreditasyon Kurumuyla ilgili olarak henüz yaptığımız bir akreditasyon var mı, bildiğim kadarıyla yok.
Lisanslı depoyla ilgili olarak da 168 müracaat var, başvuru var, kabul edilmiş, 88'i çalışıyor. Kaç olması lazım yani bunun ideali nedir, ne kadar olması lazım? Yani bu rakamları veriyoruz ama sonuçta Türkiye için bir...
ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Kırk iki yıldır uygulanıyor, yenilerde yok o.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Evet, nerede?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Evet, buyurun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Her tarafta yok ama ne kadar olması lazım, sonuçta onu bilmemiz lazım.
EXIMBANK'la ilgili olarak da hedef 12.320 müşteri portföyüydü, ihracatçı müşteri portföyü, ne oldu bilmiyorum.
Sayın Bakanım, yine 2018 kesin hesabınıza bakıyorum, burada, sermaye gideri olarak, yatırım olarak konulan rakamların kullanılmadığını görüyorum. Yani yatırım olarak öngörülmüş, bir ödenek konulmuş ama hemen hemen bütün hem Bakanlığınızla hem Bakanlıkla ilgili kurumlarda, genel müdürlüklerde bunlar kullanılmamış. Ona göre fırsat da bulamadım, 2020 nasıl değerlendirilmiş, biraz sonra bakarım ama neden öngörülen yatırımlar yapılmıyor, aksıyor, onu bilmek isterim, memnun olurum.
Çok uzatmayayım, süremi aştım.
Çok teşekkür ederim, bütçenizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.