| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278 ) ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ve Sayıştay tezkereleri a)Ticaret Bakanlığı b)Ekonomi Bakanlığı c)Rekabet Kurumu ç)Helal Akreditasyon Kurumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 08 .11.2019 |
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Sayın Başkan, sayın Komisyon üyeleri, Sayın Bakanımız, Saygıdeğer Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar, basın mensupları; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Peygamber Efendimiz'in dünyaya teşriflerini ifade eden mübarek Mevlit Kandili'nizi kutluyorum. Yine, vefatının 81'inci yıl dönümünde cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü rahmet ve minnetle anıyorum.
Sayın Bakanım, hem sunumuz için hem de odalarımıza gönderdiğiniz bilgilendirme notu için çok teşekkür ediyorum.
Bakanlığınızın görev alanı iç ticaret, dış ticaret, gümrük, tüketicinin korunması, ürün güvenliği, esnaf ve sanatkâr gibi hem hitap ettiğiniz kitle hem de görev ve sorumlulukların ehemmiyeti itibarıyla oldukça kapsamlı. Ben satır başlarıyla kısaca belli hususlara değinmek istiyorum:
Bilgi notunda da var, sunumunuzda da var; on aylık dönem itibarıyla dış ticaret verilerine bakıldığında bir önceki yıla göre 52,3 milyar dolar dış ticaret açığı bugün itibarıyla 23,2 milyar dolara düşmüş; kuşkusuz bu çok önemli. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 73,6'dan yüzde 86,5'e çıkmış. Tabii, bu durumun içerideki üretimi de olumsuz etkilememesi lazım. O şekilde olduğunu düşünüyoruz. Türkiye'nin düşük tasarruf, az yatırım ve az istihdam; tekrar düşük gelir döngüsünden kurtulması için ihracatı artırmamız, bu fasit daireyi ancak ihracatla kırabilmemiz mümkün. O sebeple ihracat için yaptığınız teşvik önlemlerinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz, ihracatın tabana yayılması politikası kapsamındaki çalışmalarınızı da çok değerli buluyoruz.
Kadın ve Genç Girişimciler Daire Başkanlığı kurulmuş örneğin, Kadın ve Genç Girişimci Ağı, Melek Yatırım Ağı, İhracat Akademisi Programlarıyla Danışmanlık, İletişim ve Eğitim Ağları kurulmuş; bunların çok önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Yine, sunumda da ifade ettiniz, gelişen teknolojiyi dünyayla birlikte entegre olarak kullanmaya çalıştığınız görülüyor. Bunlar da takdire şayan.
Tabii, ithalat politikasının yerli üretimi olumsuz etkilememesi gerekiyor. İthalat politikasının da buna göre düzenlenmesi...
Yine, ifade ettiniz, damping ve sübvansiyonlara karşı da Türk markasını, Türk üreticisini koruyacak önlemlerin alınması lazım.
Şirket kurmanın kolaylaştırılması çalışmasının yapıldığı ifade ediliyor. Kuşkusuz bunlar önemli, bununla beraber, kurulan şirketlerin yaşatılması, sürdürülebilir olması da yine katma değer yaratılması bakımından son derece önemli. Lisanslı depoculuğa yer verilmiş, bu da çok önemli bir konu. Özellikle Türkiye'nin üretimde tekel olduğu fındık gibi stratejik tarım ürünlerinin hak ettiği değeri ve pazarı bulması bakımından lisanslı depoculuğun yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi son derece önemli.
Gümrük işlemleri yine Bakanlık faaliyetlerinizin en önemli konularından birini oluşturuyor. Kuşkusuz, gümrük işlemlerinin hızlı olmaması sorunu en çok karşılaştığımız, bizim de milletvekilleri olarak en çok aldığımız şikâyetlerden biri. Ancak -yine bilgi notlarında da var- burada da önemli çalışmalar yapıldığı görülüyor, birtakım renkli hatlar oluşturulmuş, kırmızı hat, sarı hat, yeşil hat gibi; bunlar da son derece önemli.
İhracatta kâğıtsız beyanname, Liman Tek Pencere Sistemi, yükümlülerin doğru beyanda bulunması için birtakım girişimlerin, eğitim faaliyetlerinin yapılması, tarife arama programları, yetkilendirilmiş yükümlü uygulaması gibi hususlar tabii ki önemli. Güvenilir firmalar için gümrükle teması en aza indirme, "riskli durumlara daha fazla yoğunlaşma" diye bir kavram var. Kuşkusuz bu da karşılıklı güvenin sağlanması anlamında çok önemli. İş yükünü de azaltacak anlamda fonksiyon ifa edecek bir proje olduğunu değerlendiriyoruz.
Dış temsilciliklere değindiniz, önemli hizmet veriyor ticaret müşavirlikleri ancak bazı yurt dışı ziyaretlerimizde karşılaştığımız şeyler var, onlardan bir tanesi şuydu: Oradaki ilgili arkadaşın görev alanı, kapsamı oldukça geniş ancak buralara gidebilme, dolaşabilme imkânı yok çünkü ya yeterli ödenek verilemiyor ya da büyükelçiliğin bu anlamda tahsis ettiği bazı imkânlar yok. Dolayısıyla bu, kâğıt üzerinde kalmaktan öte gitmiyor gibi bazı yerlerde bu tür şeylerle karşılaştık. Belki buralarda bir rasyonelleştirme mi yapılabilir, onları siz takdir edersiniz.
Şimdi, Gümrük Muhafaza konusu var. Gümrük Muhafazanın hem yapısı itibarıyla hem de burada çalışan insanların bazı şikâyetleri bize yine geliyor. Sanırım yapısal yani Gümrük Muhafazanın Emniyetle yahut diğer güvenlik birimleriyle çakışan "görev tedahülü" dediğimiz bazı hususlar var. Bunların giderilmesi, görev, yetki ve sorumlulukların burada tekleştirilmesi gerekir. Aynı zamanda burada çalışan memurların da bu anlamda yine görev, yetki ve sorumluluklarla paralel olarak bazı problemleri var, bunların da giderilmesi gerekir.
Tüketicinin korunması son derece önemli. Bu anlamda piyasa gözetimi ve denetiminin yapılması, tüketicinin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, hak arama yollarının gösterilmesi, tanıtıcı filmler, broşürler, örnek uygulamaların özellikle kurumsal firmalarla eş güdüm içerisinde tüketicinin bilinçlendirilmesi açısından son derece önemli olduğunu düşünüyoruz.
Ürün güvenliği meselesi yine önemli. Özellikle ithalde güvenli ürünlerin... Yine çalışmalarınızı da biliyoruz, Uzak Doğu'dan yapılan ithallerdeki güvenlik sorunu kamuoyuna da yansıyan problemlerden bir tanesi.
Esnaf, sanatkâr çok önemli. Esnafımızı korumamız lazım, özellikle küçük esnafı. Bu kapsamda da bu büyük mağazalar meselesinin belki tekrar gözden geçirilmesinde yarar var.
Kuşkusuz Türk malı markalı ürünleri artırmamız, dünyada en çok tercih edilen ürünler kapsamına sokmamız lazım. Türk malı imajını korumamız gerekir, bunun için her türlü adımın atılması lazım. Türk malı imajının oluşturulması için moda marka oluşturulması ile tanıtım ve tasarım faaliyetlerinin de desteklenmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum.
Tabii, dış ticarette Avrupa Birliği en büyük paydaşımız. Bununla beraber, eğer ülkemizin 21'inci yüzyılda dünyada stratejik ve ekonomik ağırlığının artarak etkin bir güç odağı hâline gelebilmesi bakımından Türk cumhuriyetleriyle olan yakın tarihî ve kültürel bağlarımız en büyük avantajlarımızdan birisini oluşturuyor aslında. Bu çerçevede Türkiye'nin, Türk cumhuriyetleriyle iktisadi, sosyal ve kültürel ilişki ve iş birliklerinin geliştirilmesine, dış ticaretin artırılmasına azami gayret gösterilmelidir ancak şu anda ihracat içerisindeki payının 2,7; ithalatımız içerisinde de 1,6 olduğu görülüyor. Türk cumhuriyetleriyle ticaretin geliştirilmesi bakımından karşılaşılan sorunların çözümünü sağlayan, her ülke için ayrı ve mümkünse mal bazında dış ticaret ve iş birliği fırsatlarını ortaya koyan kapsamlı bir çalışma ve gayretin sergilenmesini oldukça önemli görüyoruz.
Yine, yüksek teknolojili ürün ihracatımız içerisinde yüksek teknolojili ürünlerin payının yaklaşık yüzde 3,4 civarında olduğunu biliyoruz. Bunun mutlaka artırılması gerekir.
Yerlileştirme meselesi var.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
(Oturum Başkanlığına Başkan Lütfi Elvan geçti)
BAŞKAN - Buyurun.
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teknolojide kazanılacak kazanımların yanı sıra daha geniş ürün gamında ara malı ithalatını azaltan, yerli üretimi ve istihdamı teşvik eden temel ürünler detayında rekabet gücü olan kapsamlı yerlileştirme programının ortaya konması da oldukça yararlı görülmektedir.
Dünya Bankası tarafından hazırlanan bir Lojistik Performans Endeksi var. Burada gümrük ve sınır girişim işlemleri bizim en düşük puan aldığımız husus olarak görülüyor. Yine, demek ki mevzuat altyapısına ilişkin düzenleme çalışmalarında da gümrük süreçleri ve taşımacılık mevzuatına ilişkin yapılması gereken işlere öncelik verilmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum.
On Birinci Kalkınma Planı'nda e-ticarette ürün güvenliği, güven damgası sistemi, perakende bilgi sistemi, tek pencere, yükümlü kayıt takip, elektronik taşıt onay bilgi sistemi gibi Bakanlığınızın sorumlu olduğu işler var. Bunlar da yine ülke ticareti açısından son derece önemli olan işlerdir.
Rekabet Kurumuyla ilgili de bir hususa çok kısa değinmek istiyorum. Rekabet Kurumu Türkiye'de yirmi yılı aşan bir süredir hizmet veriyor. Ortaya çıkan tecrübe ve bilgi birikimiyle birlikte Avrupa Birliği rekabet hukukundaki, teknolojideki ve dünya ekonomisindeki değişim ve gelişmeler dikkate alınarak faaliyetlere bunların yansıtılması gerekir. Rekabet Kurumu faaliyet raporlarından Kurumun temel sorumluluğu olan ihlal dosyalarının sayısının son yıllarda azaldığı görülüyor. Bu çerçevede teşebbüsler açısından hukuki belirliliğin artırılmasının, piyasa ekonomisi gelişmiş tüm ülkelerde olduğu gibi Rekabet Kurumunun daha etkin ve dinamik bir yapıya kavuşturulmasının, bu bağlamda Kurumun harcadığı kamu kaynaklarının ciddi rekabet ihlallerine yönlendirilmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu azalmanın neye dayandığını da bilmek istiyoruz doğrusu.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Ben gayretli çalışmalarınızdan dolayı tebrik ediyorum, teşekkür ediyorum sizlere. Bütçelerin hayırlı olmasını diliyorum.