| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278 ) ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ve Sayıştay tezkereleri a)Kültür ve Turizm Bakanlığı b)Radyo ve Televizyon Üst Kurulu c)Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ç)Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü d)Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı e)Vakıflar Genel Müdürlüğü f)Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı g)Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ğ)Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu h)Atatürk Araştırma Merkezi ı)Atatürk Kültür Merkezi i)Türk Dil Kurumu j)Türk Tarih Kurumu k)Kapadokya Alan Başkanlığı |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 14 .11.2019 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum. (Uğultular)
Sayın Başkanım, bu ayakta olanlar, gezenler falan olmasa, bir sükûnetle dinlense iyi olacak, dikkatimiz dağılıyor.
BAŞKAN - Evet, arkadaşlar, lütfen... Tamam, zamanı gelince gelirsiniz. Şu anda Sayın Kuşoğlu konuşuyor, birazdan...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, bakın, bürokratlar gelip bilgi veriyorlar, bu görüşmeler dışarıda yapılırsa çok iyi olur.
BAŞKAN - O bilgiyi verecekler tabii, ona bir şey diyemeyiz ama danışman arkadaşlar geriye doğru bir geçsinler. Ayakta kimse kalmasın arkadaşlar.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Danışmanlar bizi dinliyor.
BAŞKAN - Tamam. Yeri geldiğinde... Sayın Kuşoğlu'nun danışmanı değil o.
Buyurun Sayın Kuşoğlu.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim tekrar Sayın Başkanım.
Sayın Bakanım, bütçeleriniz hayırlı olsun öncelikle. Arkadaşlarımız ağırlıklı olarak hem turizmle ilgili hem de kültürle ilgili eleştirilerde bulundular. Ben o konulara girmek istemiyorum, tekrarlamak istemiyorum. Yalnız, bildiğim kadarıyla Ankara'da Devlet Tiyatrolarının ve Devlet Opera ve Balesinin güzel faaliyetleri var, kapalı gişe oynuyor; her ikisinin yöneticilerini de tebrik ediyorum. Demek ki çok ilgi var, o konuda biraz daha ilave olarak yatırım yapılması gerekir diye de düşünüyorum.
Konuşmama başlamadan önce de rahmetli Bakan Yardımcısı Kardeşimiz Haluk Dursun'u rahmetle anıyorum.
Sayın Bakanım, ben ağırlıklı olarak Vakıflar Genel Müdürlüğünün 2018 yılı üzerinde durmak istiyorum. 44 bulgusu olan bir rapor yazılmış Sayıştay tarafından 2018 için. 44 bulgusu var, çok önemli bulgular. Vakıflar Genel Müdürlüğü çok önemli bir kuruluşumuz. Biliyorsunuz, vakıflar ta Osmanlı zamanında bir bakanlık hâlinde kurulmuş, önem verilmiş, bu dönemde de 3,7 milyar aktif toplamı olan bir Genel Müdürlük. 3,7 milyar aktif toplamı var Vakıflar Genel Müdürlüğün, müthiş bir mal varlığı var, önemli işler yapıyor, değerli bir Genel Müdürü de var buradan, bürokrasiden tanıdığım kadarıyla ama o kadar çok büyük sıkıntılar var ki özellikle İstanbul'da, Sayın Genel Müdür de herhâlde İstanbul dukalığını aşamıyor, bazı konularda sıkıntılar rapora yansıdığı şekliyle had safhada. Büyük yolsuzluklar, sıkıntılar, yolsuzluğa sebep olabilecek, gidebilecek konular var.
Mesela, Bulgu 1'de, idare tarafından yani Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2010'dan 2018 yılı sonuna kadar vakıf üniversitelerine 277 milyon lira aktarılmış. Neden aktarılıyor? Vakıflar Genel Müdürlüğünün parası yetiyor mu kendine? Vakıflar Genel Müdürlüğünün 2018'de bütçesi kâfi gelmediği için, 2018'de -hatırladığım kadarıyla- 531 milyon olan başlangıç ödenekleri 1 milyar 76 milyon lira olarak gerçekleşmiş; sonradan ödenek ilave edilmiş, yetmemiş. Tutuyor, vakıf üniversitelerine borç veriyor. Neden borç veriyor? Bu borç, verilen borç tutarlarının takibine ilişkin işlemler de yapılmıyor. Geri ödemeleri gerçekleşmiyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim.
Borç veriliyor, borcun takibi yapılmıyor, geri ödemeler gerçekleşmiyor ve borçların geri ödemelerinin Vakıflar Meclisinin muhtelif tarihlerde aldığı kararlarla ertelendiğini de görüyoruz. Nedir bu? Hangi vakıf üniversitelerine bu borçlar veriliyor? Yani, biliyorsunuz, Vakıflar Genel Müdürlüğü engellilere, yoksullara maaş veriyor; ilkokul, ortaokul, lise öğrencilerine, üniversite öğrencilerine burs veriyor dar imkânlarıyla, sıkıntılarıyla, vakıflardan elde ettiği paralarla. Şimdi, kalkıp da bunun vakıf üniversitelerine verilmesi, takip edilmemesi anlaşılır gibi değil. 277 milyon lira yani az buz bir meblağ da değil.
Sonra, yurt dışında eski eser onarımı ve restorasyonu yerine keyfî olarak bina yaptırılıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğünün yapabileceği normalde yurt dışında restorasyon, eski eserlerin onarımı ama eski eserlerin onarımı, restorasyon adı altında tutuyor, yeni binalar yaptırıyor, yurt binaları yaptırıyor, böyle "eski eser" diye ihale ediliyor. Bunlar mevzuata aykırı konular. Yeni binalar yaptırılıyor. Bu, Bulgu 8'de vardı.
Bulgu 9'da, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne kiraya veriliyor Ankara'da bir taşınmaz; ondan sonra, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü bunu tutuyor bir özel vakfa kiraya veriyor. Deniyor ki: "Efendim, bu özel vakıf gençlik ve sporla ilgili." E, bunun bir ihalesi olur; usulü var, bu usule göre bu ihaleler yapılır. Vakıflar Genel Müdürlüğünün binaları bir başkası tarafından bu şekilde kullanılamaz ki. Bunlar usulüne uygun olmayan, istismar edilen konular, önemli de meblağlar. Yani bunlar istismar edilmemesi gereken konular.
Bakın -Bulgu 15'te, bazı arkadaşlarımız da bahsetti- inşaat yapıldıktan sonra değiştirilen İstanbul Şişli Abdi İpekçi Caddesi üzerinde -en mutena yeridir İstanbul'un, en pahalı yerlerden biri- bir ihale yapılıyor yap-işlet-devretle 2007 yılında, ondan sonra tutuluyor fonksiyon değişikliği yapılıyor, buradan o fonksiyon değişikliğine göre elde edilen rant Vakıflara yansıtılmıyor hiçbir zaman ve çok önemli zararlar söz konusu oluyor. Önce otopark olarak yapılan yap-işlet-devretle yapılan bina daha sonra otele ve ofis binalarına çevriliyor, çok önemli kira farklılıklar ortaya çıkıyor, onların hiçbiri tahsil edilmiyor ya da doğru dürüst tahsil edilmiyor. Nasıl istismarlardır bunlar? Proje değişiklikleri bildirilmiyor?
SALİH CORA (Trabzon) - Koruma Kuruluna bildirildi.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yani bunlar bir kamu kuruluşunda olmaması gereken işler. Vakıflar, sonuç olarak, tarihi, bizim ceddimizin mirasını koruması gereken, doğrudan doğruya maddi, ekonomik çıkarlarımızı savunması gereken kurum. Nasıl böyle olur? Burada da önemli zararlar söz konusu. Vakıfların orada en az 14 milyon liralık bir kaybı söz konusu olmuş, en az 14 milyon liralık. Çok detaylı olarak Sayıştay raporunda, 15'inci maddede anlatılmış.
Yine, Sayın Bakanım, 21 ve 22'de de önemli konular var, bunlarla ilgili olarak da denetim yaptırabilirsiniz, yaptırmanız lazım iç denetim kurulunuz çalışıyorsa.
Bulgu 21'de "Restorasyon kapsamına girmeyen yeni bina inşaatının iş artışı yapılarak rekonstrüksiyon işi kapsamında gerçekleşmesi..." Bu da Kosova'da söz konusu oluyor. Tutuluyor, eski eserin tadilatı, restorasyonu diye ihaleye çıkılıyor, daha sonra yeni bina yaptırılıyor burada da. Hep istismar; mevzuat da istismar ediliyor, maddi istismarlar da söz konusu oluyor bunlarda ya da her an olabilir, bunlar sadece buraya yansıyanlar.
22'nci maddede "Restorasyon karşılığı kiraya verilen İstanbul ili Beşiktaş ilçesi Bebek Mahallesi'nde yer alan taşınmasın kontrolünün ve geçici kabulünün yapılmaması..." Bundan dolayı da bir zarar söz konusu Sayın Bakanım. "Restorasyon karşılığı kiraya verilen yerlerden elde edilecek gelirlerin de hesabının sağlıklı bir şekilde yapılmaması..." Sözleşmelerde firmaların defter ve kayıtlarının Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından inceleneceği belirtilmiş olmasına rağmen bu işlemin de yapılmamış olması.
Başkanım, bana altı dakika mı verdiniz?
BAŞKAN - Toplam on dakikanız bitti, şu anda dört beş saniye var.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Altı dakika görüyorum da, onun için sordum.
BAŞKAN - Yok, ilkinde dört dakika ayarlanmış, sonra altı dakika daha verdim, şimdi bitmediyse ilave süre verebilirim.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Bir iki dakika daha sizden rica ediyorum.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI MEHMET NURİ ERSOY - Sayın Vekilim, bir şey söyleyebilirim? Sayıştay raporlarını okuyorsunuz da, bunlar kesinleşmiş Sayıştay raporları mı?
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Tabii, tabii, kesinleşmiş, bize bildirilmiş raporlar.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI MEHMET NURİ ERSOY - Hayır, hayır, kesinleşmiş değil; bazıları için bizden cevap istenmiş, biz katılmadığımız için cevaplarını da vermişiz onlara.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayıştay da ona yönelik, sizin verdiğiniz cevaplara yönelik cevap vermiş, ondan sonra yani verdiğiniz cevabı yeterli bulmadığı için yine buraya, Sayıştay raporuna almış.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI MEHMET NURİ ERSOY - Ya, sonuçlandığı zaman çoğu düşüyor da o yüzden söyledim yani sadece düzetme olarak söylüyorum.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Tabii.
Şimdi, bakın, raporda "İzleme" bölümü var. İzleme bölümünde 11 konu var, Vakıflar Genel Müdürlüğüyle ilgili 11 konunun sadece 4'ü yerine getirilmiş sizin tarafınızdan, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından; 7'si yerine getirilmemiş konular ve bunlarla ilgili verdiğiniz cevaplar yani idarenin verdiği cevaplar yeterli olmadığı için rapora alınmış konular bunlar.
Yine, 2018'le ilgili olarak sormak istiyorum: Mesela, bazı ödemeler var, bunlarla ilgili bilgi alabilirsem memnun olurum bürokrasinizden. Müşavir firmalara ve kişilere ödemeler var, 11 milyon 592 bin lira. Bunların bir kısmının detayı var ama tümü yok. Görev zararı olarak 10 milyon 455 bin lira... Nedir bu görev zararı? Normalde Vakıflar Genel Müdürlüğünde görev zararının olmaması lazım. Ne olarak çıkmış? Bir de hane halkına yapılan transferler 68 milyon lira olarak görünüyor. Burada hane halkına ağırlıklı olarak yapılan transferlerin burslar ve harçlıklar olması lazım, biraz önce bahsettiğim, engellilere, kimsesizlere yapılan burslar olması lazım. Ama burslar 29 milyonunu oluşturuyor, 69 milyona yakın bir transferin yarısına yakını olmuş; aslında, neredeyse hepsinin burslardan oluşması lazım. Ama "sosyal amaçlı transferler" denilmiş, 32 milyon oraya alınmış "muhtaç ve körlere yardım" adı altında. Hane halkına yapılan diğer transferler var, 6 milyon 170 bin lira. Onunla ilgili olarak da bilgi alabilirsek memnun olurum. Yani bunlar, kaybolmaması gereken konular. Sayın Bakanım, bunlarla ilgili olarak soru bölümünde tekrar söz almayacağım, cevap alabilirsem çok memnun olurum.
Bütçelerinizin hayırlı olmasını diliyorum.
Teşekkür ederim.
Teşekkür ederim Sayın Başkan, müsamahanız için.