MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Muhterem Başkanım, biraz önce de söylemiştim, tekraren fayda olduğunu düşünüyorum. Siz de belirttiniz, aynen, idare tarafından atanması bağımsızlığa engel değildir. Hollanda'da, yargı konseyinin tüm üyelerini Adalet Bakanı altışar yıllık dönem için atar, üyeler aynı görev için yeniden atanabilirler. Demek ki bir bakanın atama yapmasında bir sıkıntı yok. Almanya'yı söyledim, bir daha söyleyeyim, hâkimlerim atanmasında federal ve eyalet adalet bakanlıkları yetkilidir. Çek'i söyledim. Danimarka: Konsey üyeleri adalet bakanınca dört yıl süre için atanır, hatta adalet bakanının konseyi ortadan kaldırma yetkisi de vardır. Adalet bakanı konseye talimat verme yetkisini de haizdir yani farklı ülkelerin ayrı bir talimatı olduğunu... Estonya: Adalet bakanı yüksek kurulun doğal üyesidir. Fransa: İşte bakın, bizim idare hukukunu örnek aldığımız devlet. Adalet bakanı konseyin doğal üyesidir. Hatta, konseyin başkanlığını cumhurbaşkanı, yardımcılığını adalet bakanı yapar. İngiltere'de sözleşmeli davalar için ayrı ayrı hâkim atanabildiği, Lordlar Kamarasının hâkim görevini gördüğünü biliyoruz. Yine birçok yerde hep senato tarafından, temsilciler meclisi tarafından, İspanya da dâhil olmak üzere, İsveç de dâhil olmak üzere, atandığını, İtalya'da yine 8 üyenin parlamento tarafından atandığını... Litvanya'da sadece adalet bakanı değil, hem adalet bakanı hem maliye bakanı hem de meclis başkanının temsilcisi de yüksek kurulun doğal üyesidir. Macaristan'da adalet bakanı doğal üyesidir, Polonya'da adalet bakanı doğal üyesidir. Belki bunları çoğaltabiliriz ama Sayın Başkanım, muhterem üyeler, ben bu yasayla Millî Savunma Bakanlığına ilave hiçbir yetki almadım. Arz edeyim, mevcut Asker Hâkimler Kanunu: Askerî hâkim ve savcı olmak için genel şartlar ve kaynaklar konusunda Millî Savunma Bakanlığı tespit eder. Muvazzaf subaylar hakkında bunların nitelikleri, ne şekilde yapılacağı, seçilen hukuk fakültelerinde öğrenim sırasının hangi şartlara tabi olacağı Millî Savunma Bakanlığınca düzenlenir. Hâkimler Millî Savunma Bakanlığının yaptığı sınavla alınır. Sınav, adaylık öncesi eğitim, adaylığa kabul ve ayrılanların eksik kalan askerlik hizmetlerini tamamlamalarıyla ilgili usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığı tarafından düzenlenir. Adayların göreve bağlılık dereceleri ve niteliklerinin ne suretle denetleneceği, sicil işleri, nerede görevlendirileceği, adaylıkla ilgili hususlar Millî Savunma Bakanlığınca düzenlenir. Türk Silahlı Kuvvetlerinde hizmet ihtiyacı görülmeyenlerin, staj döneminin sonunda, Millî Savunma Bakanlığınca Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilir. Yine, sicil belgeleri ve sicil üstleri Millî Savunma Bakanlığınca düzenlenir. Mesleki sicil notu her yıl ağustos ayı başında Kuvvet Komutanlıkları Personel Başkanlığı Millî Savunma Bakanlığınca Adalet İşleri Başkanlığına bildirilir. Birinci sınıfa ayrılma ve birinci sınıf olma Millî Savunma Bakanlığınca yapılır, mevcut kanunun 15'inci maddesi. Yer değiştirme esasları, asker hâkimlerin atanmaları Millî Savunma Bakanının önereceği üçlü kararnameyle olur. Özel atanma şartları Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılır o Asker Adalet İşleri kadrolarına. Yine, müfettiş, Millî Savunma Bakanı tarafından görevlendirilir. Adalet müfettişleri Millî Savunma Bakanı tarafından görevlendirilir, Bakan tarafın istenilir, Bakan adına işlem yapılır yine görevden el çektirme de Bakan...

Dolayısıyla, efendim, bu kanunlarda her yerde Millî Savunma Bakanlığının yetkisi var, ben burada bu yetkimi tutuyorum 4 hâkimin olacağı bir kurula veriyorum. Ben ilave bir hak almıyorum, âdeta hak veriyorum demiyorum ama böyle sistemin daha uygun olacağını söylüyorum çok net şekilde. İki: Ben buraya alacağımı düşünürken de Askerî Yüksek İdare Mahkemesinden 1 üye, Askerî Yargıtaydan 1 üye ve Genelkurmaydan da 1 üyenin olmasını isterim. Askerî yargının ağır aksak çalışmasından en çok zarar görecek kim? Ben. Vatandaşın bütün şikâyetleri nereye gelir? Siyaset kurumuna gelir. Ben bu sistemi adalete uygun şekilde, herkesin gerçekten "Askerî yargı hakkıyla çalışıyor." diye olsa... Bakın, şüpheli ölümler ve askerde intihar edenlerin ailelerini ziyaret ettiler. En büyük şikâyetlerinden bir tanesi yargıya ilişkin olan şikâyetti. Yine bir kanun teklifimiz var aşağıda, Genel Kurulda, şüpheli ölümlerde, intihar durumlarında aile istemese dahi baro tarafından bir avukat görevlendirilmesi, ücretinin de Bakanlığımız tarafından ödenmesi, soruşturmanın her aşamasında katılması... Dolayısıyla da o sisteme güveni öncelikle ben tesis ederim çünkü vatandaşımın şikâyeti bana geliyor, siyaset kurumuna geliyor. İki: Daha sistem kurulmadan sistemin aksayacağını söylemek herhâlde biraz kehanet olur diye düşünüyorum. Yurt dışındaki adalet bakanına, işte başkalarına tanınan yerlerde herhâlde burada, Türkiye'de Millî Savunma Bakanına "Ya, bu yaparsa iyi yapamaz." demesi yine bu da aynı, klasik, eski dönemden kalan bir alışkanlıktır diye düşünüyorum.

Muhterem Başkanım, hukuk yaşayan bir olgu. Çıkarırız, Turgut Bey de söyledi, bugün çıkardığınızı yarın değiştirebilirsiniz de. İşte bu, hukukun yaşayan bir canlı organizma olmasından dolayıdır, bu da doğaldır. Eğer bunu değiştirmeseydik işte o zaman elbise dar gelirse patlar. Dar elbiseyi kişinin üzerinde tutamazsın, dar elbisenin içerisine kişiyi sokamazsın. Mutlaka elbiseyi genişletmek lazım. Bu esnekliği vermesi hukukun yaşayan bir organizma olduğunun da açık göstergesidir. Ben hayırlı olacağını düşünüyorum.

Yine, biz, yasak olmadığı sürece, bir engelleme olmadığı sürece hem Askerî Yüksek İdare Mahkemesinden hem Askerî Yargıtaydan buraya üye alacağımızı, başkan olur veya şey... Biz, yasayla bu görev verilirse yapılacağını düşünüyoruz, birinci sınıf hâkimdirler onlar da.

Arz ederim.