| Komisyon Adı | : | İÇİŞLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi (2/2555) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 29 .01.2020 |
İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Teşekkürler Sayın Başkan.
Bütün heyeti selamlıyorum.
Dün gece on ikiyi hayli geçmiştik, bire hemen hemen sarkmıştı. Nitelikli yasa bakımından bu tür saatler çok daha elverişli. Dileriz bundan böyle gündüz vakti yasa yapılır. Gece uygulanacak olan bir kanun üzerine gündüz düşünülürse daha sağlıklı fikir üretilir diye düşünüyorum.
Tabii, dün birçok şeyi söyledik; aykırılıkları, yerinde olan olmayanları, elverişli olanları. Bu bakımdan madde 10'la yetineceğim. Sayın vekillerin değindiği, bizim de grubumuzun verdiği önergede belirtildiği üzere, esasen madde 10, madde 2'de öngörülen bekçilerle ilgili statüyle bağdaşmıyor çünkü bekçileri dün gece konuştuğumuz, tartıştığımız gibi madde 2'yle belirgin bir biçimde bir kolluk yapısı olarak tasarlamış bulunuyor bu yasa önerisini yazanlar. Sonraki maddelerde ise -tabii ki o tartışmalara girmeden- bekçilere statüleriyle mütenasip olmayan görev ve yetkiler veriliyor, aşırı görev ve yetkiler veriliyor, bunları konuştuk. Şimdi, bütün bunlar varken, madde 2'yle onlara bir statü tayin edilmişken 10'ncu maddeyle ayrıca -deyimimi hoş görsünler Jandarma ve Emniyet teşkilatı yöneticileri- biraz da paryası durumuna getirecek bir şekilde kamu hukukunun ilkesi olan, görev, yetki ve sorumluluk zincirini kıracak olan bir maddenin getirilmesi bence bekçilerin lehine değil, tam tersine, genel anlamda kolluk gücünün gayriciddi bir biçimde istihdam edildiği, çalıştırıldığı ve düzenlendiği anlamına gelmesi bakımından da yerinde değildir. Aşırı yetkiler veriliyor önceki maddelerde, buna hiç gerek yok. Teknik bakımdan da böyle bir düzenleme kamu hukuku ilkesine aykırıdır. O nedenle umuyorum ki grubumuzun verdiği önerge kabul görecek ve bu madde geri alınacak.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Hocam, şöyle bir bakış açısı getirmek isterim. Bir önceki konuşmacı arkadaşımızın, ikinizin konuşmasında bir hususa parmak basıldı yerinde olarak. Geçmişten gelen, bekçilerin görevlerinin dışında birtakım idari işlerde kullanıldığı gibi bir sorun var, böyle bir sorunsalımız var. Kanun çok ciddi şekilde bekçilerin yasada tanımlanan görevin dışında çalıştırılamayacağını sağlamak için hükümler tadat etmiş yani çok açık bir şekilde diyor ki...
ÜMİT YILMAZ (Düzce) - 11'nci maddede var.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Şunu aydınlatayım ki... Yani "Gece çalışacak." diyor, "Şu şu görevleri yapacak." diyor ve Hocam, esasında 10'ncu madde -bekçilerin görevinin çok olduğunu falan diyorsunuz ya- aslında bir şeye işaret ediyor "Bekçiler yardımcıdır." diyor yani "Asli bir görevi yok." diyerek bence kanun koyucu yani bizler ciddi bir şekilde bekçiyi bir yere çekiyoruz yani "Sen yardımcısın." diye , bence pozitif bir şey diye düşündüm.
MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - 11'nci maddede de "Kolluk hizmet ve görevleri dışında her ne suretle olursa olsun çalıştırılamaz." diyor.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Başka hususta çalıştırılmasın diye de orada o kaygıya yönelik hazırladığımız madde 12 galiba, gelince konuşuruz.
İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, yaptığınız açıklamalar çerçevesinde sadece bir cümle söyleyeceğim.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Buyurun.
İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Evet, 11'nci maddeyi konuşacağız ama aslında bu 10'ncu madde 11'nci maddeyle de ilişkide belirsiz ögeler taşıyan bir madde. Dolayısıyla belirttiğiniz üzere ve dün de uzunca tartıştığımız özellikle o üç madde açısından zaten aşırı yetkilerle donatılmış bulunuyor. Şimdi, bu yetkileri ve sorumluluğu verdiğimiz bir meslek kategorisine, alanı belirli olmayan bir biçimde böyle bir genel yetki tanımı yani ""Çarşı ve mahalle bekçileri mevzuatla genel kolluk kuvvetlerine tebliğ edilen görevlerde yardımcı olurlar." biçimindeki bir tanım aslında onları görev, yetki, sorumluluk ilkesinin dışına çıkaracak belirsiz bir alan yaratmaktadır ve esasen bunların meslek disiplinleri ve mesleki saygınlığı açısından da sorun yaratabilecek bir şeydir. Mesela, çok önemli bir noktaya değindi Alpay Bey. Düşünün, bir kıdemli polis, kıdemli bir bekçi yıllarını vermiş, on yılını, yirmi yılını; bir polis dün atanmış göreve, hani diyelim ki kazara üniversite mezunudur, bekçiye bir tür "Sen şunu yap." deme konumuna gelebilir böyle bir tanımla ve "Yasal temelim var." diyebilir. Biz madem ki bu kadar önemli bir meslek kategorisi yaratmaya çalışıyoruz, bunu yapmayalım onlara.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Hocam, diyemez. Yani bakın, kanun mantığında geçmişten gelen kaygılardan dolayı 12'nci maddede arkadaşlar ifade ediyor, gece çalıştırılacağı ve görevinin dışında sadece kamu düzeni ve acil durumlar olursa çalıştırılacağı... Bu tartışılmış. O tanımı yapıldıktan sonra 10'uncu maddenin esas gayesi, bekçinin yetkilerini gece kötüye kullanabilir mi, engellemek adına bekçiye diyor ki: "Sen yardımcısın, genel kolluk kuvvetlerinin yardımcısısın, müstakil bir yetkin yok." Benimki de kayda girsin diye söylüyorum.
İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Onu zaten biliyor, bekçi biliyor onu zaten.
BAŞKAN CELALETTİN GÜVENÇ - Ben kayda girsin diye, ben de kendi görüşümü söylüyorum.
İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Bekçi bunu biliyor, göreve alım sırasında bu anlatılıyor kendisine, yasal çerçeve konuluyor, biliyor dolayısıyla bekçi onu biliyor zaten.