BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU -

Hüseyin Başkanım, ben de teşekkür ederim.

Şimdi, tabii, arkadaşlarımıza, sayın üyelerimize söz vermeye devam edeceğiz. Ancak değerli arkadaşlar, bu 2 cezaeviyle ilgili olarak hazırlanan rapor şu anda benim elimde, ben de büyük bir dikkatle okudum, zaten Hüseyin Bey'den de ve diğer üyelerimizden de dinleme fırsatımız olmuştu. Raporda yapılan çalışma, öncelikle, şikâyet üzerine inceleme, yerinde inceleme sırasında görüşülen kişiler üzerinden temin edilen bilgilerin bir açıklaması var. Özellikle bu noktada, Sayın Genel Müdürün ve Cezaevi Genel Müdürlüğümüzün yetkili kişilerinin hakikaten Diyarbakır Cezaevinin, Hüseyin Bey'in de altını çizdiği gibi, Türk demokrasi tarihinde, bugün de çokça dile getirilen sembol bir yanı olduğunu hepimiz biliyoruz ama geldiğimiz noktada, özellikle hükümlü ve tutukluların ziyaret esnasında, ziyaret sürelerinin yolda geçmesi nedeniyle çok azaldığına ilişkin, yine çeşitli yayınların ve kitap taleplerinin karşılanamadığına ilişkin şikâyetleri, yemekler konusundaki şikâyetleri, ısınma konusundaki şikâyetleri, sıcak su kullanımı konusundaki ya da sıcak suyun ihtiyaçları karşılayıp karşılayamadığı konusundaki şikâyetleri, özellikle Diyarbakır'daki cezaevinde pembe odanın şartlarının hiç de uygun olmadığına ilişkin Komisyonumuzun tespitleri, yine belden aşağısı tutmayan bir tutuklu ya da hükümlünün içtima, sayım sırasında kucakta diğer arkadaşlarının marifetiyle getirilip sayıma tabi tutulması gibi içerikler, şikâyetler söz konusu değerli arkadaşlar.

İkinci kısmında Komisyonumuzun yapmış olduğu değerlendirme var. Bu değerlendirmeyi yaparken de mevcut şikâyet ve bilgiler muvacehesinde, özellikle yasal mevzuatımızın bütün alt hükümleriyle birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin vermiş olduğu kararlara, yine Anayasa Mahkemesinin bu noktada vermiş olduğu kararlara referansla, nasıl olması gerektiğine ilişkin gayet detaylı açıklamaları var. Özellikle hasta tutukluların ve hükümlülerin muayene esnasında kelepçeli olarak bulundurulması hususundaki şikâyetlerde, alt hükümler, biliyorsunuz, kaçmaya karşı, firara karşı yeterli güvenlik önlemleri fiziki olarak da alınmak suretiyle bu noktada yasalarca belirlenmiş.

Diğer taraftan, birkaç spesifik konu vardı, bunları Cezaevleri Genel Müdürlüğümüze ve Bakanımıza iletmek suretiyle giderdiğimizi düşünüyorum ama yine de burada ifade etmek isterim. Özellikle ailesinden uzak yerlerde tutuklu ya da hükümlü olarak bulunan kişilerin yaşlı anne-babalarının, bu noktada, ziyaretlerinin gerçekleşemediğinden bahisle, aile bütünlüğünün ihlal edildiğine ilişkin şikâyetleri; ki biliyorsunuz, bu noktada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin de bir kararı var. Yine, özellikle hükümlü ve tutukluların çocuklarıyla iletişim kurmalarında belli sınırların belirlenmiş olması nedeniyle okulda bulunan çocukların ebeveynlerinden birisiyle telefon görüşmesini yapmaktan mahrum olduğuna ilişkin -daha önce de ifade edilmişti- baktığımız zaman, bunun da nazara alınması hususu önemli.

Genel olarak burada raporumuza dercedilmiş, muhalefet şerhleriyle daha da genişletilmiş ve özellikle de spesifik olarak belirtilmiş hususlar sizlerin de uhdesinde Sayın Genel Müdürüm, biz siyasi denetim yapıyoruz elbette. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu gerçekten önemli bir komisyon. Dolayısıyla buradaki tespitlerin behemehâl, ivedilikle giderilmesi, gerçekleştirilmesi çok çok önemli. Sizlerin de bu nokta da gerçekten bize yardımcı olduğunuzu ve destek verdiğinizi, bu hassasiyeti de gösterdiğinizi biliyorum, bunun için de teşekkür ediyorum.

Yalnız burada bir şeyi de belirtmek isterim. Ulaşan muhalefet şerhlerinin özellikle isim zikredilerek kaleme alındığını görüyorum. Arkadaşlar, bizim Komisyonumuz, gittikleri cezaevlerinde görüştükleri kişilerin ismi ya da kişiliği veyahut da herhangi bir şekilde onun kimliği üzerinden değil hatta işlediği suç üzerinden değil, kesinlikle sadece oradaki kişinin insan olması üzerinden hareketle inceleme yapıyor. Dolayısıyla arkadaşlarımızın, koğuş isimleri, koğuş numaraları veyahut görüşülen kişilerin isimlerini muhalefet şerhlerine yazmasının doğru olmadığını ifade etmek istiyorum, bu konudaki hassasiyetinizi de özellikle bekliyorum arkadaşlar.

Şimdilik söyleyeceklerim bu kadar. Ben üye arkadaşlarıma söz vermeye devam edeceğim. Söz alan üye arkadaşlarımız gerekli değerlendirmelerini yaptıktan sonra varsa sorularını da Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğümüze iletebilirler. Ben burada yaptığımız görüşmelerde bir süre sınırlamasının çok uygun olmadığını düşünüyorum ama arkadaşlarımızın da meramını efradını cami, ağyarını mâni bir şekilde, bir hakkın suiistimalini oluşturmayacak tarzda kullanmalarını da özellikle rica ediyorum.

Söz almak isteyen arkadaşlarımız...

MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Başkan, ben ayrılacağım da o yüzden.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Siz ayrılacaksınız. Peki, Sezgin Bey'e verelim o zaman, Başkan Vekilimiz olarak her zaman önceliği var.