| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2812) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 15 .04.2020 |
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Tüm Komisyon üyelerimizi, tüm konuklarımızı, misafirlerimizi saygıyla selamlıyorum. Bu zor günde buraya gelen herkese de teşekkür ediyorum.
Başkanım, öncelikle -maddelerde fazla söz almayacağımı belirterek- kaç dakikam var?
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Şöyle, biz, aslında, parti gruplarıyla yaptığımız toplantıda "Bir saat içerisinde genelini görüşelim." diye bir şey yapmıştık ama yani ben, tekrardan kaçınmak kaydıyla bir beş dakika verdim ama gerekli müsamahayı göstereceğim.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Tekrardan kaçırarak toparlamaya kaçınacağım ama usulle ilgili bir eleştirimi de yapmak istiyorum.
Her ne kadar gruplarımız anlaşmış olsalar da...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şartlı anlaştık.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Yok, HDP'nin şartlı.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Şartlı anlaşma. Şartı tam anlayamadım ama bir anlaşma olmuş.
Günlerdir Meclis çalışıyor, sabahlara kadar çalışıyoruz. Geçen gece dört buçukta bitti, dün gece üçte bitti. Evet, çalışmalı Meclis yoğun şekilde. Bir infaz yasası geçirdik Meclisten ve haftalar sürdü. Böyle bir salgın sürecinde aslında, siyaseti bir kenara bırakıp grupların anlaşarak kanunları Meclisten geçirmesi gerekirken muhalefetin bir önerisi bile kabul edilmeden o kanun teklifi Mecliste aslında süründürüldü, Meclis biraz zorla çalıştırılmış oldu.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Emecan, burada şunu ifade edeyim, vereceğim ilave süre.
Biz grup sözcüleriyle -ben konuşmamın başında ifade etmedim- yaklaşık sekiz saate varan bir çalışma gerçekleştirdik kanun teklif edilmeden önce ve belki iki üç konu dışında aşağı yukarı tüm partilerin ifade ettiği 20'nin üzerindeki konuda değişiklik yaptık, çıkardığımız maddeler oldu. Ortak bir mutabakata varma yönünde yoğun bir çaba harcadık. Ben, tüm parti temsilcisi, parti sözcüsü arkadaşlara huzurunuzda teşekkür etmek istiyorum.
Buyurun lütfen.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Teşekkür ederim.
Biraz önce de söylediğim gibi çoğu maddede konuşmayacağım dememin sebebi zaten, aslında, karşı olmadığımız maddeler olduğu için, uygun bulduğumuz maddeler çoğunluklu ama toplantının bu şekilde saatinin çok aceleye getirilmesi, arkasından hemen Genel Kurula bu kadar hızlı götürülmesi yani bir infaz yasası için Meclis bu kadar çalıştırılırken tüm Türkiye için ekonomik anlamda bu kadar önem arz eden bir kanun teklifini görüşmek için Meclis neden bir gün daha fazla çalıştırılmaktan imtina ediliyor, ben bunu anlayabilmiş değilim. Kayıtlara geçmesi için bunu söyleme ihtiyacı duydum.
Tabii, çok ciddi bir ekonomik kriz içerisinde biz bu virüs sürecine yakalandık aslında, tüm dünya hazırlıksız yakalandı, biz çok daha fazla hazırlıksız yakalandık. Eğer, tabii, güçlü bir ekonomiye sahip olsaydık şu anda çok daha farklı düzenlemeleri konuşuyor olabilirdik, şu kanun teklifinde bizim uygun bulduğumuz maddelerin yanında birçok madde daha olabilirdi ama olamadı maalesef. Türkiye'de corona sürecinden önce -çok ciddi, birçok konuya girmeden çok özet geçmeye çalışacağım- işsizliği vurgulamak zorundayız. Zaten, ciddi bir işsizlik yüküyle biz bu virüs sürecine yakalandık. İşsizlik rakamlarıyla ilgili beklentiler çok ciddi, çok yüksek. Yıl sonunda 20 milyona yaklaşacağı öngörüleri var ki inşallah, olmaz, olmaması da ancak iyi bir çalışma ve öngörüyle tabii ki sizlerin, bizlerin elinde gerekli önlemleri alırsak.
Mesela, hemen kanun maddelerinden birine bir değinmek istiyorum bu konuda. 8'inci madde getirilen, her türlü iş veya hizmet sözleşmesinin üç ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyecek olması işverenleri, kanun yürürlüğe girene kadar işçi çıkarma noktasında tetikleyebilir diye endişelerimiz var, hatta, bununla ilgili duyumlarımız da var. Böyle bir yan etkisiyle olabileceğini düşünüyorum işsizlikle ilgili.
NİLGÜN ÖK (Denizli) - 15 Marta kadar dönülebilecek, öyle bir süre var.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Şimdi, bu maddede, orada yürürlükle ilgili bir şey yok. 7'nci maddede var mesela. Ben orada yürürlükle ilgili geriye dönük bir önlem alınmasını önereceğim öncelikle. Onu hemen belirteyim 8'inci maddede. Yani 7'nci maddedeki gibi geriye dönük bir tarihten itibaren geçerli olmalı ve insanlar bu süreçte kanun yürürlüğe girene kadar işçi çıkaramamalı. Bunun altını çizmek istiyorum. Yoksa zaten, katlanarak bir artış olacak. Çok ciddi etkilenen sektörler var.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Buyurun.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Kayıt dışı çalışan, tarım dışı baktığımız zaman yaklaşık 4 milyon emekçi, gündelikçi, çok zor durumda çalışan insanlarımız var ve bunlar için biz bir şey yapamıyoruz. Yani, nasıl tespit edildiği belli olmayan şekilde ayda 1.000 lirayla -ya da bir sefer galiba, o tam da anlaşılamadı zannederim.- bu işi çözemeyiz yani, bunun için de aslında bu düzenlemenin içerisine farklı bir düzenleme getirilmesi gerekirdi. "Tarım" dersek çok stratejik bir ürün onunla ilgili bir düzenleme yok. Hakikaten, tarım üretiminde, şu anda, çok ciddi aksamalar var ve inşallah -stratejik bir ürün- önümüzdeki süreçte parası olanın bile aç kalacağı bir sürece girmeyiz diye düşünüyorum.
Burada, tabii, bir İşsizlik Fonu'muz var, hep bahsediliyor, 130 milyon, 131 milyon TL kadar. Bildiğim kadarıyla bunun yüzde 94'ü hazine bonosunda, bir an önce nakde çevrilmesi ve bu paranın artık kullanılması gerekiyor, sürekli tekrar ettiğimiz bir şey bizlerin bu.
Gerçekten, esnaf çok zor durumda, esnafla ilgili getirdiğimiz önlemler yeterli değil ve madde üzerine geldiğimizde de konuşabiliriz ama belediyelerle ilgili getirilen muafiyetler, evet olması gereken muafiyetler. Cumhuriyet Halk Partili belediyeler, zaten bu kanun teklifi gelmeden önce birtakım muafiyetleri hayata geçirmeye başlamıştı ama bu uygulamalar, aynı zamanda belediye gelirlerimizin de azalmasına sebep olacak bir durum getiriyor tabii. O nedenle belediyelerin gelirlerinin arttırılmasıyla ilgili bizim yapmış olduğumuz öneri ve tekliflerin kabul edilmemiş olmasını da ayrıca madde üzerinde görüşürken konuşmamız gerekiyor. Tabii, son olarak şunu vurgulamak istiyorum Sayın Başkan, son cümlem...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Buyurun efendim.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Tüm getirilen düzenlemelerin bir de tabii, elbet, bütçe dengesine çok ciddi bir etkisi olacaktır. Şu an stoklardan tüketiyoruz ama bu stoklarımızda bir gün eriyecek. O nedenle millî gelirin yeniden dağılımı üzerinde yani "Bu pandemi süreci bitsin de sonra duruma bakarız." anlayışıyla değil, hızlı bir şekilde bu süreçte bir düzenleme ve çalışma yapılması gerekiyor. Salgın sürecinde yeni bir bütçe dağılımı ve bir program çalışması mutlaka yapılmalı. Birkaç madde üzerinde söz alacağım, bundan sonra.
Teşekkür ediyorum.