| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2812) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 15 .04.2020 |
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; torba yasa içinde aslında bir torba düzenleme, pek çok şeyi düzenliyor. Bunların büyük çoğunluğunu destekliyoruz çünkü bu konuda işletmelerin, bu ödemeleri büyük oranda yapamayacağını biliyoruz. Ancak burada çok kritik bir düzenleme var.
Biliyorsunuz, merkezî otorite yani yürütmenin elinde, Merkez Bankası var, Hazine var ve bu anlamda bu borçların, bu alacakların ertelenmesi için kaynak yaratma imkânı var. Sayın Başkan, ancak burada yerel yönetimlerle ilgili düzenleme yapılıyor yani yerel yönetimlerin pek çok gelirini ertelemeyi öneriyor. Tamam, su geliriyle ilgili belediye meclis kararına bırakıyor ancak düşünün ki Türkiye'de pek çok büyükşehir var, il belediyeleri var, ilçe belediyeleri var. Bazı belediyelerimizin maddi imkânları belli oranda olabilir veya bu ertelemeyi yapabilir, onlarda zorlanırlar, o ayrı. Ama düşünün ki sonuç olarak, Türkiye'de binlerce belediyelerimiz var ve Uğur Bey, diyelim ki bunların bir bölümü, bu su ertelemesini yapabilir. Değil mi? İmkânı vardır belki ama büyük çoğunluğunun yapamayacağını düşünüyorum.
Bu durumda da düşünün, aynı ilde dahi diyelim ki bir ilçe belediyesi su ertelemesini belediye meclisi yaptı, diğer belediye yapmadı. Vatandaşla belediyeyi karşı karşıya bırakmış oluruz. Bazı iller yapar, bazı iller yapamaz.
O açıdan, bu su ertelemesi eğer yapılacaksa Türkiye'de topyekûn yapılmalı ve bununla ilgili de merkezî otoriteden yerel otoritelere kaynak aktarılması lazım yani bunun finansmanıyla ilgili bir kaynak transferi gerekir.
Bakın, yalnızca su düzenlemesiyle ilgili değil toplu taşımayla ilgili düzenleme ön görüyorsunuz. Şimdi, ne yaptık? Sosyal mesafeyle ilgili, diyelim ki bir otobüse ,metrobüse veya metroya aynı anda 300 kişi biniyorsa veya 1 otobüse 50 kişi biniyorsa şimdi, diyoruz ki: "20 kişi binsin." Öyle değil mi? Bu ciddi bir maliyet getiriyor. Çok daha az sayıda vatandaşımız bu hizmeti alıyor ama maliyetler aynen yerinde duruyor. Bu maliyetin de karşılanması lazım ama belediye kaynakları bu maliyetleri karşılamaya yeterli değil.
Sayın Başkan, ilan, harç, ruhsat bedelleri gibi bedelleri de erteliyorsunuz yani neredeyse belediyelerin bütün gelir kaynaklarını erteliyoruz ama bunun karşısında bir finansman koymuyoruz.
Bu konuda sizden de bir istirhamımız olmuştu. Bilmiyorum, Belediyeler Birliği burada var mı? Bunlarla ilgili bu belediyelere, ne kadar bir yük getirecek? Bununla ilgili, finansmanla ilgili ne tür tedbirler düşünüldü? Bunu sizden duymak istiyoruz veya teklif sahibi Uğur Bey'den duymak istiyoruz. Bunun belediyelerin bütçesine etkisi nasıl olacak? Yapabilen ve yapamayan belediye ayrımında, vatandaşla karşı karşıya kalma riskini düşündünüz mü? Bunun karşılığı nasıl bir finansman paketi ön gördük?
Sayın Başkan, uzatmayayım, ez cümle, bu düzenlemeleri yaparken mutlaka bunun karşısındaki finansman programının da Hazine ve Maliye Bakanlığımızca veya Uğur Aydemir, Sevgili Vekilimiz tarafından bize önerilmesi gerekiyor ki bu düzenlemeye "evet" diyebilelim.