| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi ile Türkiye Varlık Fonunun 2018 Yılı Mali Tabloları ve Faaliyetleriyle İlgili Denetim Raporlarının Sunulduğuna Dair Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi (3/1153) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 09 .06.2020 |
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Ben bir Varlık Fonu tartışmasına girmeyeceğim çünkü düzenleme yapılırken de görüşlerimizi net olarak ifade etmiştik. Keşke 1,2 değil de 100 trilyonluk, 500 trilyonluk varlığa sahip bir Varlık Fonumuz olabilseydi.
Sayın Genel Müdürüm, sunumunuz için teşekkür ediyorum. Elbette diğer kurumlarımız gibi, Türkiye Varlık Fonu yönetimi de kalkınma planı, yıllık programlar ve Yeni Ekonomi Programı'nda (Orta Vadeli Program) öngörülen hedefler doğrultusunda çalışmalarını yürütüyor. O konuda da yaptığınız çalışmalar hususunda da güzel bir sunum gerçekleştirdiniz. Ben Yeni Ekonomi Programı'na baktım, son üç yıllık Orta Vadeli Program'a. Orada hedef olarak "Türkiye Varlık Fonu, cari işlemler dengesini güçlendirecek, ülkenin stratejik hedeflerini ve finansal piyasalarının gelişmesini destekleyecek ve özel sektör iş birliklerine dayanan sabit sermaye yatırımlarını yapacaktır." diyor. "Büyümeyle ilgili politika ve tedbirlerde de Türkiye Varlık Fonu, petrokimya, madencilik ve yerli kaynağa dönük enerji üretimi alanlarında özel sektör iş birliklerine dayanan sabit sermaye yatırımlarında yer alacaktır." diyor. Bu konuda da yaptığınız çalışmaları sunumunuzda ifade ettiniz.
Bugünkü toplantımız aslında denetim amaçlı, denetim raporuyla ilgili toplantı. Tabii, gecikme konusu birkaç sefer dile getirildi. Malum, kanunda raporların Haziran 2019'a kadar hazırlanması, Ekimde de Mecliste, Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi öngörülmüştü. İşte, iki ay önce yaptığımız düzenlemede haziranı ağustosa çektik yani denetim raporunun ağustos ayına kadar tamamlanmasını öngördük. Tabii, raporu incelediğimiz zaman, bağımsız denetim raporlarının da ancak 14 Ocakta tamamlanabildiği ifade ediliyor. Denetim elemanı arkadaşlarımız 17 Ocakta denetime başlayabilmişler, 26 Şubatta da raporu tamamlamışlar; raporun tarihi 26 Şubat. Yani bir buçuk ayda rapor yazılmış. Tabii, sürenin geçmiş olmasının da verdiği hızla rapor tamamlanmış.
Raporla ilgili benim bazı önerilerim olacak. Şimdi, rapora baktığımız zaman, bağımsız denetim raporları üzerinden bir değerlendirme görünümünde, hâlbuki kanunda diyor ki: "Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ve faaliyetler bağımsız denetim standartları çerçevesinde denetlenir." Yani tamamen bağımsız denetim kuruluşlarının yazdığı raporu değerlendirme değil de onu da bir anlamda dikkate alarak yani Fonun ve şirketin faaliyetlerini ve mali tablolarını denetlemeyi öngörüyor. Bundan sonrası için dikkate alınması amacıyla önerimi söylüyorum: Faaliyetlerini raporda görmemiz lazım. Ama şunu da söyleyeceğim Zafer Bey: Tabii, siz de yeni bir kurumsunuz, siz de ifade ettiniz, emekleme dönemi artık tamamlandı, herhâlde yıllık faaliyet raporu çıkarmıyorsunuz? Onu nereden görüyorum? Denetim elemanı arkadaşlarımız faaliyetlerinizin bir özet bilgisini istemişler, raporun ekinde var, 2 sayfalık özet bir bilgi. Yani kusura bakmayın, biraz da çok gayriciddi gördüm ben o özet bilgiyi; kısa kısa notlarımı aldım. "Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile Borsa İstanbul arasındaki bu yüzde 10'luk payın satışıyla ilgili harekât planının onaylanması." diyor. "Borsa İstanbul fon hisselerinin halka arzı hukuk danışmanlığı konusu." diyor. Yine, BİST ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Stratejik İşbirliği Anlaşması, BİST Girişim Sermayesi Yatırım Fonu, BİST halka arz süreci, 1 milyon avro borçlanma, Millî Piyango yetkilerinin bir firmaya devri, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, BİST ve Fon arasındaki sözleşmenin tabii sözleşmesi, lojistik master planı hazırlanması, Kayseri Şekerdeki Özelleştirme İdaresinin yüzde 1 küsur hissesinin Fona devri. Bu, 2 sayfa olmamalı bana göre yani bu kadar da üstünkörü yazılmış bir metin olmamalı. Yani açıkçası, ben denetim elemanı olarak gelseydim bu faaliyetleri biraz daha detaylı... Çünkü gündem başlığı yazılır ya bir toplantıyla ilgili, sadece gündem başlığı gibi bir faaliyet özeti göndermişsiniz. Tabii, onun üzerinden zamanın da geçmiş olması, gecikmenin de uzamaması açısından herhâlde arkadaşlarımız da detaya giremedi.
Şimdi, malum, burada hep mali tablolar, bazı bilgiler isteniyor. Hâliyle, faaliyet raporunuz olsaydı bu bilgiler zaten onda yer alırdı hem denetim elemanı arkadaşlarımız hem Komisyon üyelerimize de bu raporlar dağıtılır ve neticede, Fonun ve şirketin hem faaliyetlerine hem de mali tablolarıyla ilgili bilgilerine daha rahat ulaşma imkânımız olurdu.
Şimdi, denetim raporunun ekindeki mali tablolara baktım. Dönem kârı -siz de ifade ettiniz- 17 milyar 126 milyon, hasılat 139 milyar. Burada hasılattan kastımız nedir, ne satıyoruz ne hasılatımız var ne maliyetimiz var? Dökümlere baktım, tabii, daha tümüyle raporları inceleme, ekleri inceleme fırsatım olmadı ama hasılatın 66,7 milyar lirası yurt içi, 66,5 milyar lirası yurt dışı. Açıkçası, hangi gelirler, neler hasılat olarak dikkate alınıyor, maliyet oluşurken neler dikkate alınıyor? Biraz önce de bir arkadaşımız sordu, şirket yönetiminin masraflarını Fonun ayrı, şirketin ayrı olarak görmedim ben gelir tablosunda, ayrı olarak varsa onu ben de alayım.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Ayrı ayrı olması lazım, kanuna göre de ayrı ayrı olması lazım.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Ayrı ayrı olması lazım, tabii.
Yani, aslında, gelip yine şeye dayanıyor: Ya, bir faaliyet raporu olsaydı onun ekinde zaten hepsini görmüş olurduk. Yani hem kurumun yönetim giderleri nedir hem de faaliyet raporuna, mali tablolarına yansıyan hususları nedir, bunları bütün olarak, daha detaylı görme imkânımız olurdu.
Şimdi, raporun "sonuç" kısmındaki önerilere baktım. Tabii "Bağımsız denetim raporuyla ilgili eleştiri konusu yapılacak özel bir husus bulunmadığını ifade etmişler." şirketin raporunda. Biraz önce siz detaylandırdınız, diğer önerilerle ilgili eksikler: Genel Kurul toplantılarının zamanında yapılmaması, danışma kurulu oluşumu, iç düzenleme eksikleri. Onların da yerine geldiğini zaten ifade ettiniz. Raporun "sonuç" kısmında Fonla ilgili bazı öneriler var. "Bağımsız denetim raporlarında önemli tutarlar ve hesaplama kriterleri arasında önemli farklar varsa bu ortaya konulsun." deniyor. Yine, belli bir varlık grubunda tespit edilen yanlışlığın değerlendirme dışı bırakılmaması önerisi var. Yani genel tutarın altında bile olsa bunların mutlaka değerlendirmeye alınması önerisi var.
Bir de sormak istediğim bir öneri var: Anladığım kadarıyla, PTT ve Eti Maden denetimiyle ilgili denetim şirketleri önce rapor vermemiş, yeniden bir ek sözleşme imzalamışız. Tabii, bu yapılan sözleşme sonucunda da hem çalışma süresi açısından hem de sözleşme bedeli açısından farklılıklar ortaya çıkmış. Yani bu normal karşılamamız gereken bir şey mi yoksa -raporda da "...değerlendirilsin." gibi bir ifadeyle bitirilmiş- tahsili söz konusu mu aradaki farkın? Çünkü "681 bin ile 981 bin." diyor. Yani bunu olağan mı görmeliyiz yoksa bunu fazladan bir ödeme gibi mi görmeliyiz, onu sormak istiyorum.
Benim şimdilik notlarım bunlar.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Ben her geçen sene hem raporun daha kapsamlı...
OTURUM BAŞKANI İSMAİL FARUK AKSU - Buyurun Sayın Kalaycı.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Hem Varlık Fonumuzun daha da güçlenerek daha da büyüyeceğine inanıyorum hem de denetim raporlarının daha kapsamlı, daha doyurucu olacağına inanıyorum.
Teşekkür ediyorum, sağ olun.