CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sayın Başkan, Komisyonumuzun değerli üyeleri, değerli katılımcılar, teklif sahibi arkadaşlarım; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Malumunuz, bu coronavirüs salgını dolayısıyla daha önce de birçok kanun teklifini Komisyonumuzda görüştük ve bugünkü gelen arkadaşlarımızın sunduğu 8 ana madde, yürürlük ve yürütme maddesiyle de 10 maddeden ibaret olan bu mini paket de yine bu salgının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılması amacıyla getirilmiştir. Kanun teklifi İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi. Ben de teknik bir değerlendirme yapmak istiyorum kısaca.

Evet, arkadaşlarımız önemli katkılarda bulundular, benden önce konuşan 4 partimizin temsilcisi de, sözcülerimiz, aslında bir bütünün parçalarını teker teker açıklığa kavuşturmaya çalıştılar. Kendilerine teşekkür ediyorum.

Teklifle, her şeyden önce iş gücü piyasasının normalleşme sürecinin hızlandırılması amaçlanıyor belli ki. Yine, iş akitlerinin feshedilmesini engelleyen uygulama ile kısa çalışma uygulamasının uzatılması getiriliyor. Soma'da maden işçilerinin kıdem tazminatlarının ödenmesine ilişkin düzenlemeler yer alıyor. Yine, Yükseköğretim Kanunu'nun kamu kuruluşları ve vakıflarda görevlendirme düzenlemesi kapsamında TÜBA'dan görevlendirilenlerin sosyal ve mali hakları emsalleriyle eşitleniyor. Yeni tip coronavirüs salgını nedeniyle Cumhurbaşkanının, kısa çalışma başvurusunu 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatma yetkisi genişletiliyor. Yine, Cumhurbaşkanına, 31 Aralık 2020 tarihi korunarak, kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatabilecek yetki veriliyor. Ekonominin normalleşmeye başlamasıyla birlikte iş yerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesinin teşvik edilmesine ilişkin düzenlemelere yer veriliyor teklifte; tabii, arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum getirdikleri için.

Böylece Covid-19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör iş yerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile nakdî ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları iş yerinde, haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi hâlinde sigortalı ve işveren paylarının tamamı, 31 Aralık 2020 tarihini geçmemek üzere, üç ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanabilecek.

Yine, işverene her ay için sağlanacak destek süresi kısa çalışma ödeneği alanlar için kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, nakdî ücret desteğinden yararlandırılanlar içinse nakdî ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecek bu durumda.

Kısa çalışmadan yersiz yararlandırıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da nakdî ücret desteğinden yersiz yararlanıldığının tespiti hâlinde, iş yeri bu düzenleme kapsamında sağlanan destekten yararlanamayacak veya yersiz yararlanmış sayılacak, bunu da tazmin edecekler. Yani destekten yersiz yararlanıldığının tespiti hâlinde yararlanılan destek tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri tahsil edilecek. Söz konusu teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden de yararlanamayacak.

Düzenleme kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi, işverenden talep edilemeyecek. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan düzenleme kapsamında karşılanan tutarlar gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacak.

Cumhurbaşkanı, düzenlemede yer alan üç aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak altı aya kadar uzatmaya yetkili olacak. Dediğim gibi, ben teknik bilgileri tekrar ediyorum belki ama bunun tadadı önemli.

Yine, Covid-19 salgını gerekçesiyle işçilerin iş akitlerinin feshedilmesinin önüne geçilmesine yönelik düzenlemenin uygulama süresini üçer aylık sürelerle 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki veriyor düzenleme. Ayrıca belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, iş yerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi hâlleri fesih engelinin istisnaları arasına ekleniyor.

Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen maden ocağı kazası sonrasında Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumunun taraf olduğu redevans sözleşmeleri kapsamında yer alan Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarında çalışan ve kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde hizmet akdi sona erdirilen işçilerden kıdem tazminatlarını alamayanların tazminatları Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu tarafından ödenecek, yapılan ödeme nedeniyle kurumun redevans sözleşmesinin tarafı olan ilgili şirkete veya şirketlere rücu hakkı da saklı tutuluyor, bu düzenlemede.

Son olarak da toplu taşıma araçlarının engellilerin erişilebilirliğine uygun olmasının sağlanabilmesi için yapılacak yükümlülükleri düzenleyen hükümler uyarınca ilk kez denetlenerek eksikliği olduğu tespit edilenler ile daha önce tespit edilip süre verilenlere karşılanması gereken yükümlülüklerin yeni coranavirüs salgını sebebiyle aksaması dolayısıyla yükümlülüğün maliyet ve niteliğine göre ilâve süre verilebilecek.

Bir diğer konu da otoyollardan -biraz önce söylendi- geçiş ücreti ödemeden geçen yabancı plakalı araçlar yerli plakalı araçlarla aynı ceza ve usullere tabi olacak.

Değerli arkadaşlar, tabii bu 8 maddenin sanıyorum hemen hemen hepsine sizler de destek ve katkı vereceksiniz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Destek vermeyeceğiz.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Öyle ümit ediyoruz, öyle talep ediyoruz,

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bazı maddelere...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Bazı maddelere. Çünkü bu hakikaten yaşadığımız bu olağanüstü günlerde belki ifadem tırnak içinde "palyatif tedbirler" gibi gelse de ekonominin, ekonomik hayatın gerektirdiği tedbirler. Dolayısıyla, biz grup olarak buna destek olacağız.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 25 milyona düştü istihdam.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Evet istihdam düştü, olağanüstü günlerden geçiyoruz; sadece Türkiye'de değil dünyada. Ben, bu istihdam için de bakın ne denildi: "Evde kal, sağlıklı kal." İnsanlar, birçok insan artık iş aramaktan vazgeçti, sağlık güvenliğini birinci sıraya aldı.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - İnsanlar aç, aç.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Umarız, dileriz en kısa zamanda bu Covid sürecini atlatır, normal hayata döneriz ve istihdam da hızla yükselir. İstihdam elbette azaldı ama bu sadece Türkiye'ye mahsus değil, bütün dünyayı kasıp kavuruyor.

Ben hepinize tekrar teşekkür ediyorum ve teklif sahibi arkadaşlarımı da tebrik ediyorum.

Bu arada unuttum, yeni seçilen Başkan ve Komisyon yönetimini de tekrar tebrik ediyorum, hayırlı uğurlu olsun diyorum.