KOMİSYON KONUŞMASI

EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Şimdi, evet, geneli üzerine konuşurken değindiklerime burada fazla girmeyeceğim, tekrara düşmeyeceğim.

Şimdi, aslında iki taraftan bakmak gerekiyor bu kanuna. İlk çıktığında ve 2012 yılında geldiği zaman çok heyecan yaratmıştı. Öncelikle iş kazalarının azalacağı, ölümlerin azalacağı, kazalarda hayatını kaybedenlerin, böyle bir beklenti de oluşmuştu toplumda ve yeni de bir sektör yaratıldı aslında kanun çıkarıldığı zaman. Şimdi, baktığınız zaman iş kazalarında azalma oldu mu? Hayır, artma oldu. Ölümlerde azalma oldu mu? Hayır, azalma olmadı, hâlâ her ay yüzlerce çalışanımızı iş kazalarında kaybediyoruz. Şimdi, kanunun uygulamasında zaten bir sıkıntı olduğu ortada, bunu bir kenara koyalım.

İkincisi, bu kanun çıkarıldığı zaman yeni bir sektör yaratıldı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Sayın Keşir, bir liste saydı, işte, ertelenmesini isteyen odalar, kurumlar, KOBİ'ler, iş verenler, iş veren sendikaları, şöyledir, böyledir. Peki, burada da yaratılan bir sektör var, onları ne yapacağız bir taraftan? Bu insanlara ümit vermişsiniz 2012 yılında, bu insanlar bu sektöre girmişler. Şimdi, etkilenen taraflara baktığımız zaman istihdam alanında, sektörde, iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan OSGB'ler var yani ortak sağlık güvenlik birimleri. Devlete para ödeyen yani kuruluş aşamasında bile devlete milyarlarca lira para ödeyerek bu kurumları kuran kuruluşlar bunlar. Artı, uzman ve iş yeri hekimi yetiştiren eğitim kurumları açıldı o dönemde. Artı, işte bu sektörde çalışan iş güvenliği uzmanları, iş yeri hekimleri ve diğer sağlık personelleri. Şimdi, siz bunları nereye koyacaksınız bu dönemde? Bu insanlar şirketlerde yatırım yapıyorlar yıllardır ve bakın... Ötemelere bakalım, önce 2012'de çıkıyor, sonra bu uygulama 1 Ocak 2013'te başlayacak şekilde çıkarılıyor kanun. Sonrasında, sırayla 1 Temmuz 2016'ya, daha sonra 1 Temmuz 2020'ye, şimdi de 31 Aralık 2023'e erteleniyor. Yani uygulanamayacak bir kanun teklifiyle yaratılan bir sektörde de hakikaten bir motivasyon eksikliği, bıkkınlık, bir sıkıntı yaratılıyor şu anda.

Sonuçlarına baktığımız zaman, bu sektörde, alınacak bu karardan etkilenecek hakikaten çok büyük bir kesim var. Yani toplam iş güvenliği uzmanı sayısı A, B, C'ye baktığımızda -sayıları örnek veriliyor bir de- 70.792 kişi, iş yeri hekimi 28.980 kişi, diğer sağlık personeli de 18 bin kişi. Şimdi, bunların istihdamıyla ilgili de sıkıntılar olacak. İşsiz kalma riskleri var bu çalışanların çünkü OSGB'ler olsun, bu firmalar olsun planlarını, programlarını yine gelecek olan bu kanunla birlikte, 50'nin altında çalışanı olan iş yerlerinin devreye girmesine de bağlayarak yaptılar.

Baktığınız zaman, 50 çalışanı olan az tehlikeli sınıfta iş yeri sayısı 1 milyon 80 binken, 50'den az çalışanı olan iş yerlerinde toplam çalışan sayısı 5 milyon 173 bin kişi. Bir kere, bu insanları bu hizmeti almaktan bir taraftan mahrum bırakıyoruz, bir taraftan bu hizmeti sunacak olan sektör çalışanlarını zor durumda bırakıyoruz. Yani nereden bakarsanız bakın sıkıntı ortada. Bu kadar ötelenmesi, bu kanunun artık uygulanamadığını gösteriyor.

Bir sıkıntı da zaten, iş güvenliği uzmanlarının, iş yeri hekimlerinin...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Bugün kazaların önlenememesi ve ölüm sayılarındaki azalışın sağlanamamasındaki en önemli etkenlerden biri de uzmanların, hekimlerin işverene bağlı olarak çalışmaları, onlardan ücret almaları. Ücret aldığınız kişiyi siz nasıl ihbar edeceksiniz, nasıl uyaracaksınız?

Büyük sıkıntılardan biri de burada gerçekten kanun üzerinde çok ciddi çalışma yapılması gerekiyor. Evet, yıl sonuna kadar ertelenebilir ama eğitim yapılamayacağını öne sürerek... Bir kere bu gerekçe çok saçma bir gerekçe. Yani kusura bakmasın hiç kimse, hiçbirimiz aptal değiliz, gerçeği görüyoruz burada. Yani bu sınav takvimiyle ilgili, kusura bakmayın, sınav yapamadık. Üniversite öğrencileri girdi sınava. Neydi yapılan şimdiki sınav? İşte sınav sonuçları açıklandı. Yüzlerce öğrenci girdi. Niçin uzmanlar sınava giremiyorlar, niçin öteleniyor bu sınav? Bu birincisi; anlamsız, bu kanunun kesinlikle geçerli bir gerekçesi değil, üç yıl, üç buçuk yıl ertelenmesiyle ilgili. Bu, gerçekten kabul edilebilecek bir şey değil çünkü uygulanması noktasında Türkiye için çok önemli bir kanun bu.

İşverenlerle ilgili sıkıntıların farkındayız. İşverenler tabii ki istemez çünkü kendilerine ek bir yük gelecek kanun uygulamaya girdiği zaman; herkes sıkıntıda.

Bakın, sabahtan beri burada çalışıyoruz, konuşuyoruz, kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izinlerin uzatılması falan filan, bunun biz farkındayız yani bunu da tabii ki düşünmek zorundayız. Burada da devreye artık devletin girmesi gerekiyor. Bu noktada, öncelikle bu üç yıl ötelemenin değiştirilmesi gerekiyor. Yani bu üç yıl öteleme gerçekten kabul edilebilir bir şey değil, sektörde de ciddi bir sıkıntı yaratacak iş kazalarının önlenmesi, iş güvenliği hizmetlerinin uygulanması noktasında.

Yani bu kanun teklifinin Genel Kurula gelmeden önce, tekrar, bu süre uzatımının, sürenin yeniden gözden geçirilmesini öneriyorum.